Józef Hukiewicz

Z Wikipedii, wolnej encyklopedii
Józef Hukiewicz
Ilustracja
prof. Józef Hukiewicz (1930)
Data i miejsce urodzenia

7 stycznia 1892
Górzanka

Data i miejsce śmierci

21 stycznia 1939
Lwów

Miejsce spoczynku

Cmentarz Centralny w Sanoku

Zawód, zajęcie

nauczyciel

Tytuł naukowy

doktor

Faksymile

Józef Hukiewicz[a], także w j. rus. Осип Гукевич[b]Osyp Hukewycz oraz w j. ukr. Йосиф Hukewycz[1][2]Josyf Hukewycz (ur. 7 stycznia 1892 w Górzance, zm. 21 stycznia 1939 we Lwowie) – nauczyciel związany z Sanokiem.

Nagrobek Józefa Hukiewicza

Życiorys[edytuj | edytuj kod]

Urodził się 7 stycznia 1892 w Górzance[3][4]. Z pochodzenia był Rusinem[5]. Był wyznania greckokatolickiego[4], synem księdza w tym obrządku, Włodzimierza Hukiewicza (w latach 1892-1896 administrator cerkwi w Górzance[potrzebny przypis], potem proboszcz w Polańczyku)[3]. Miał brata Jana Aleksandra (ur. 1896)[6][7].

W 1910 zdał egzamin dojrzałości w C. K. Gimnazjum Męskim w Sanoku (w jego klasie byli m.in. Bronisław Prugar-Ketling, Władysław Kubala, Stefan Mozołowski, Antoni Nahurski)[8][9][10]. Ukończył studia wyższe uzyskując tytuł naukowy doktora filozofii[4]. Zdał egzamin na nauczyciela języka niemieckiego i polskiego dla szkół średnich[4]. Od 1915 do 1917 był nauczycielem w Gimnazjum w Brzesku[11][12]. W 1926 był nauczycielem języka niemieckiego, propedeutyki filozofii w państwowym gimnazjum z ruskim językiem wykładowym w Tarnopolu oraz równolegle j. niemieckiego w tamtejszym prywatnym gimnazjum żeńskim z ruskim językiem nauczania[4]. Stamtąd, będąc przydzielonym do macierzystej szkoły od 13 sierpnia 1926[13][14], Państwowego Gimnazjum im. Królowej Zofii w Sanoku, w 1927 został przeniesiony na stałe do tej placówki[15]. W szkole uczył języka niemieckiego, psychologii, matematyki, propedeutyki filozofii oraz nadzorował hufiec szkolny, był pomocnikiem dyrektora w czynnościach kancelaryjnych oraz był opiekunem kółka spółdzielczego[16][17]. Rozporządzeniem Kuratorium Okręgu Szkolnego Lwowskiego z 9 stycznia 1934 został zaszeregowany do grup VII w zawodzie[18]. Ponadto uczył j. niemieckiego w Miejskim Prywatnym Seminarium Nauczycielskim Żeńskim w Sanoku[19][20][17]. Sprawował dwukrotnie stanowisko dyrektora Prywatnego Gimnazjum Żeńskiego im. Emilii Plater w Sanoku: do 30 listopada 1930 oraz od 1 września 1929 do 31 sierpnia 1931[21][22]. W szkole uczył języka niemieckiego[23].

W okresie II Rzeczypospolitej w Sanoku był przewodniczącym Spółdzielczego Towarzystwa Kredytu i Handlu „Beskid” z siedzibą w kamienicy przy ul. Tadeusza Kościuszki, skupiającego zwolenników ideologii staroruskiej o orientacji prorosyjskiej[24] (do 1939 pod nazwą Towarzystwo Wzajemnego Kredytu i Handlu sp. z o.o.[25][26]). W październiku 1928 został wybrany do Rady Powiatowej Kasy Chorych w Sanoku[27].

Był sekretarzem komitetu organizacyjnego I Zjazdu Absolwentów z okazji 50-lecia sanockiego gimnazjum w 1938[28]. Ponadto opracował rozdział pt. Zarys historii Państwowego Gimnazjum w Sanoku w wydanej wówczas publikacji pt. Sprawozdanie jubileuszowe z działalności Państwowego Gimnazjum w Sanoku w latach 1888 – 1938 wydane z okazji Wielkiego Zjazdu Wychowawców i Wychowanków Zakładu w 50 rocznicę pierwszego egzaminu dojrzałości[29].

Zmarł 21 stycznia 1939 w szpitalu we Lwowie[30][c]. Został pochowany na cmentarzu przy ul. Jana Matejki w Sanoku[30].

Po latach z uznaniem o prof. Hukiewiczu jako pedagogu wypowiedział się ks. Zdzisław Peszkowski w swoich wspomnieniach[31].

Uwagi[edytuj | edytuj kod]

  1. Zapis „Józef Hukiewicz” w języku polskim był oficjalnie podawany w ewidencji szkolnej II Rzeczypospolitej oraz zapisany w księdze cmentarnej.
  2. Zapis „Осип Гукевич” został uwieczniony w treści inskrypcji nagrobnej. Zob. też. Осип Гукевич. (ukr.)
  3. Data śmierci w 1939 została także wskazana w inskrypcji nagrobnej. Według relacji ucznia sanockiego gimnazjum Tadeusza Baruckiego, podanej w 2017 roku, profesor Hukiewicz zmarł w 1938, zob. Małgorzata Sienkiewicz-Woskowicz. Z dziejów Gimnazjum im. Królowej Zofii. Dzisiaj chyba jestem sam… – rozmowa z Tadeuszem Baruckim. „Tygodnik Sanocki”. Nr 29 (1332), s. 8, 21 lipca 2017. 

Przypisy[edytuj | edytuj kod]

  1. Як москвофіли "борються" за „Нар. Дім”. „Diło”. 202, s. 5, 1 sierpnia 1935. (ukr.)
  2. Степан Ярема: Ювілейна книга Української гімназії в Тернополі, 1898-1998: до сторіччя заснування. Тернопіль ; Львів : Наукове т-во ім. Шевченка у Львові, 1998, s. 402. ISBN 966-7155-11-0. (ukr.)
  3. a b CK Gimnazjum Państwowe Wyższe w Sanoku. Katalog główny, rok szkolny 1906/1907 (zespół 7, sygn. 42). AP Rzeszów – O/Sanok, s. 563.
  4. a b c d e Zygmunt Zagórowski: Spis nauczycieli szkół wyższych, średnich, zawodowych, seminarjów nauczycielskich oraz wykaz zakładów naukowych i władz szkolnych. R. 2. Warszawa / Lwów: 1926, s. 171, 172.
  5. Włodzimierz Marczak. „Ukrainiec w Polsce”. „Tygodnik Sanocki”, s. 6, Nr 10 z 11 marca 1994. 
  6. CK Gimnazjum Państwowe Wyższe w Sanoku. Katalog główny, rok szkolny 1906/1907 (zespół 7, sygn. 42). AP Rzeszów – O/Sanok, s. 117.
  7. CK Gimnazjum Państwowe Wyższe w Sanoku. Katalog główny, rok 1909/10 (zespół 7, sygn. 50). AP Rzeszów – O/Sanok, s. 450.
  8. Kronika. „Tygodnik Ziemi Sanockiej”, s. 3, Nr 11 z 10 lipca 1910. 
  9. XXIX. Sprawozdanie Dyrektora C. K. Gimnazyum w Sanoku za rok szkolny 1909/10. Sanok: Fundusz Naukowy, 1910, s. 67.
  10. Absolwenci. 1losanok.pl. [dostęp 2016-03-21].
  11. Sprawozdanie Dyrekcji Państwowego Gimnazjum Koedukacyjnego w Brzesku za rok szkolny 1935/36. Brzesko: 1936, s. 8.
  12. Wykaz chronologiczny nauczycieli Liceum i Gimnazjum w Brzesku. liceum.brzesko.pl. [dostęp 2016-03-24].
  13. XXXX. Sprawozdanie Dyrekcji Państwowego Gimnazjum im. Królowej Zofji w Sanoku za rok szkolny 1926/1927. Sanok: 1927, s. 4.
  14. Wiadomości osobiste. „Dziennik Urzędowy Kuratorjum Okręgu Szkolnego Lwowskiego”, s. 495, Nr 10 z 31 października 1926. 
  15. Wiadomości osobiste. „Dziennik Urzędowy Kuratorjum Okręgu Szkolnego Lwowskiego”, s. 263, Nr 6 z 25 czerwca 1927. 
  16. XXXX. Sprawozdanie Dyrekcji Państwowego Gimnazjum im. Królowej Zofii w Sanoku za rok szkolny 1926/1927. Sanok: 1927, s. 1.
    XLI. Sprawozdanie Dyrekcji Państwowego Gimnazjum im. Królowej Zofji w Sanoku za rok szkolny 1927/1928. Sanok: 1928, s. 11.
    XLIII. Sprawozdanie Dyrekcji Państwowego Gimnazjum im. Królowej Zofii w Sanoku za rok szkolny 1929/30. Sanok: 1930, s. 9.
    XLIV. Sprawozdanie Dyrekcji Państwowego Gimnazjum im. Królowej Zofii w Sanoku za rok szkolny 1930/31. Sanok: 1931, s. 1.
    XLV. Sprawozdanie Dyrekcji Państwowego Gimnazjum im. Królowej Zofji w Sanoku za rok szkolny 1931/32. Sanok: 1932, s. 2.
    XLVI. Sprawozdanie Dyrekcji Państwowego Gimnazjum im. Królowej Zofii w Sanoku za rok szkolny 1932/33. Sanok: 1933, s. 2.
    XLVII. Sprawozdanie Dyrekcji Państwowego Gimnazjum im. Królowej Zofii w Sanoku za rok szkolny 1933/34. Sanok: 1934, s. 2.
    XLVIII. Sprawozdanie Dyrekcji Państwowego Gimnazjum im. Królowej Zofji w Sanoku za rok szkolny 1934/1935. Sanok: 1935, s. 2, 6.
  17. a b Andrzej Tarnawski. „Belfrowie” – Nostri Magistri. „Rocznik Sanocki”. Tom VII, s. 182, 1995. 
  18. XLVII. Sprawozdanie Dyrekcji Państwowego Gimnazjum im. Królowej Zofii w Sanoku za rok szkolny 1933/34. Sanok: 1934, s. 5.
  19. Maria Tarnawska. Z dziejów Miejskiego Prywatnego Seminarium Nauczycielskiego Żeńskiego w Sanoku w latach 1923-1934. „Rocznik Sanocki”. VII, s. 190, 1995. 
  20. Edward Zając, Oświata i szkolnictwo. Życie kulturalne. Szkolnictwo podstawowe i średnie. Nauczycielski ruch związkowy, Pomiędzy wojnami światowymi 1918-1939, w: Sanok. Dzieje miasta, Praca zbiorowa pod redakcją Feliksa Kiryka, Kraków 1995, s. 575.
  21. Tomasz Przystasz: Szkoła w spódnicy. W: Księga pamiątkowa 1928-2008 II Liceum Ogólnokształcącego im. Marii Skłodowskiej-Curie w Sanoku wydana z okazji jubileuszu 80-lecia szkoły. Sanok: 2008, s. 17.
  22. Edward Zając: Oświata i szkolnictwo. Życie kulturalne – Prywatne Gimnazjum Żeńskie im. Emilii Plater w Sanoku. W: Sanok. Dzieje miasta, Praca zbiorowa pod redakcją Feliksa Kiryka. Kraków: Secesja, 1995, s. 579, 594. ISBN 83-86077-57-3.
  23. Tomasz Przystasz: Szkoła w spódnicy. W: Księga pamiątkowa 1928-2008 II Liceum Ogólnokształcącego im. Marii Skłodowskiej-Curie w Sanoku wydana z okazji jubileuszu 80-lecia szkoły. Sanok: 2008, s. 29.
  24. Stefan Stefański: Kartki z przeszłości Sanoka. Sanok: Oficyna Wydawnicza Miejskiej Biblioteki Publicznej w Sanoku, 2005, s. 15, 43. ISBN 83-919470-9-2.
  25. Spis Abonentów sieci telefonicznych Państwowych i Koncesjonowanych w Polsce (z wyjątkiem m. st. Warszawy) na 1938 r.. Warszawa: Państwowe Przedsiębiorstwo „Polska Poczta, Telegraf i Telefon”, 1938, s. 622.
  26. Książka telefoniczna. 1939. s. 706. [dostęp 2015-05-26].
  27. 19. Ogłoszenie. Wyniki wyborów do Rady Powiatowej Kasy Chorych w Sanoku. „Lwowski Dziennik Wojewódzki”, s. 21, Nr 1 z 2 stycznia 1929. 
  28. Sprawozdanie Jubileuszowe z działalności Państwowego Gimnazjum w Sanoku w latach 1888-1938 wydane z okazji Wielkiego Zjazdu wychowawców i wychowanków Zakładu w 50 rocznicę pierwszego egzaminu dojrzałości. Sanok: 1938, s. 5.
  29. Zarys historii Państwowego Gimnazjum w Sanoku. W: Józef Hukiewicz: Sprawozdanie jubileuszowe z działalności Państwowego Gimnazjum w Sanoku w latach 1888 – 1938 wydane z okazji Wielkiego Zjazdu Wychowawców i Wychowanków Zakładu w 50 rocznicę pierwszego egzaminu dojrzałości. Lwów: Drukarnia Urzędnicza we Lwowie, 1938, s. 23-31.
  30. a b Księga zmarłych i pochowanych w Sanoku na cmentarzu przy ul. Rymanowskiej i Matejki od 1926 do 1956 r.. Sanok. s. 74 (poz. 1081).
  31. Zdzisław Peszkowski: Z grodu nad krętym Sanem w szeroki świat. Sanok: Muzeum Historyczne w Sanoku, 2004, s. 42-43. ISBN 83-919305-3-X.