Języki bantu N
Języki bantu N – grupa geograficzna języków bantu z wielkiej rodziny języków nigero-kongijskich. Wchodzi w skład grupy języków bantu centralnych. Swoim zasięgiem języki bantu N obejmują Malawi, Mozambik, Tanzanię, Zambię i Zimbabwe[1][2].
Klasyfikacja[edytuj | edytuj kod]
Poniżej przedstawiono klasyfikację języków bantu N według Guthriego[3][4] zaktualizowaną przez J.F. Maho[5][1][a]. Klasyfikacja Ethnologue bazuje na klasyfikacji Guthriego, jednak odbiega od niej znacznie, m.in. stosuje inny kod – trzyliterowy oparty na ISO 639 i inaczej grupuje języki[6][7].
N10 Języki manda[edytuj | edytuj kod]
- N101 ndendeule
- N102 nindi
- N11 manda – manda-matumba
- N12 ngoni w Tanzanii
- N121 ngoni w Malawi
- N13 matengo
- N14 mpoto
- N15 tonga – siska
N20 Języki tumbuka[edytuj | edytuj kod]
- N201 mwera w Mbamba Bay
- N21 język tumbuka – chitumbuka
- N21a tumbuka właściwy
- N21b poka
- N21c kamanga – henga
- N21d senga
- N21e yombe
- N21f fungwe
- N21g wenya
N30 Języki chewa-nyanja[edytuj | edytuj kod]
- N31 chewa-nyanja – nyanja-chewa, chichewa
- N31a nyanja
- N31b chewaa – cewa
- N31c manganja
- N31D nyasa –nyasa-cewa
N40 Języki senga-sena[edytuj | edytuj kod]
- N41 nsenga – cinsenga, senga, włączając p(h)imbi
- N42 kunda – chikunda
- N43 nyungwe – chinyungwe, tete
- N44 sena, włączając podzo (dawn. N46) i barwe (dawn. N45)
- N441 sena-malawi
- N45 zob. N44
- N46 zob. N44
N40 – nowe języki:
- N40A chikunda †
Uwagi[edytuj | edytuj kod]
- ↑ Maho zastosował następujący zapis kodu:
- Nowe dialekty języka znajdującego się już na liście Guthriego oznaczono poprzez dodanie do oryginalnego kodu języka Guthriego na końcu kolejnej wielkiej litery alfabetu, np. A15C to nowy dialekt języka o kodzie A15, podczas gdy A15a i A15b to dialekty umieszczone na liście przez Guthriego.
- Nowe języki oznaczono poprzez dodanie do oryginalnego kodu języka Guthriego na końcu kolejnych cyfr, np. A151 to nowy język, najbliższy językowi o kodzie A15. Kiedy nie można było zidentyfikować pokrewieństwa z językiem z listy Guthriego, nowy język oznaczono poprzez dodanie kolejnej cyfry do kodu grupy geograficznej, np. A101 to nowy język w geograficznej grupie A10.
- Nowe języki pidżynowe i języki kreolskie zostały oznaczone poprzez dodanie do kodu grupy geograficznej wielkiej litery alfabetu, np. A10A to język pidżynowy lub kreolski powstały na bazie języka w grupie A10.
- Języki wymarłe oznaczono symbolem „†”.
Przypisy[edytuj | edytuj kod]
- ↑ a b Jouni Filip Maho: NUGL Online The online version of the New Updated Guthrie List, a referential classification of the Bantu languages. 2009-06-04.
- ↑ M. Paul Lewis , Gary F. Simons , Charles D. Fennig (red.), N, [w:] Ethnologue: Languages of the World, wyd. 18, Dallas: SIL International, 2015 [dostęp 2015-07-30] (ang.).
- ↑ Malcolm Guthrie: The classification of the Bantu languages. Oxford Univerrsity Press, 1948. [dostęp 2015-08-01]. (ang.).
- ↑ Malcolm Guthrie: Comparative Bantu: an introduction to the comparative linguistics and prehistory of the Bantu languages. Gregg Press, 1967-71. (ang.).
- ↑ Jouni Maho: A Classification of the Bantu Languages: An Update of Guthrie's Referential System. W: Derek Nurse, Gérard Philippson: The Bantu Languages. Routledge, 2009, s. 639–651. ISBN 978-1-135-79683-9. [dostęp 2015-08-01]. (ang.).
- ↑ Jouni Maho. The Bantu area: (towards clearing up) a mess. „Africa & Asia”, s. 40–49, 2001. 1. ISSN 1650-2019. (ang.).
- ↑ About the Ethnologue. W: Lewis, M. Paul, Gary F. Simons, and Charles D. Fennig: Ethnologue: Languages of the World, Eighteenth edition. Dallas, Texas: SIL International, 2015. [dostęp 2015-07-30]. (ang.).