Jan Kanty Lasota

Z Wikipedii, wolnej encyklopedii
(Przekierowano z Jan Lasota (podpułkownik))
Jan Kanty Lasota
„Kanty”, „Jan Kanty”, „Pan Jan”, „Przyzba”
podpułkownik podpułkownik
Data i miejsce urodzenia

20 października 1899
Borek Stary

Data i miejsce śmierci

18 maja 1950
Spask

Przebieg służby
Siły zbrojne

Wojsko Polskie
AK Armia Krajowa

Jednostki

54 Pułk Piechoty Strzelców Kresowych
93 pułk piechoty

Główne wojny i bitwy

I wojna światowa,
wojna polsko-bolszewicka,
II wojna światowa (kampania wrześniowa)

Odznaczenia
Krzyż Srebrny Orderu Virtuti Militari Krzyż Walecznych (1920–1941, trzykrotnie) Srebrny Krzyż Zasługi Medal Pamiątkowy za Wojnę 1918–1921

Jan Kanty Lasota (ps. „Kanty”, „Jan Kanty”, „Pan Jan”, „Przyzba”; ur. 20 października 1899 w Borku Starym, zm. 18 maja 1950 w Spasku w Kazachstanie)[1] – magister prawa, podpułkownik piechoty Wojska Polskiego, kawaler Orderu Virtuti Militari i Krzyża Walecznych (trzykrotnie), szef sztabu Okręgu Kraków Armii Krajowej.

Życiorys[edytuj | edytuj kod]

Syn Józefa, nauczyciela i Marii z Gryzieckich. W czasie nauki w gimnazjach w Rzeszowie i Krakowie należał do drużyny skautowskiej. W czasie I wojny światowej mimo młodego wieku wstąpił pod przybranym nazwiskiem do Legionów Polskich, ale po krótkim czasie został odesłany do domu. W 1917 r. wcielony do wojska austro-węgierskiego, walczył na froncie włoskim. W 1918 r. wstąpił do Wojska Polskiego, otrzymując przydział do pociągów pancernych, w załodze których brał udział w odsieczy Lwowa i wojnie polsko-bolszewickiej. 1 czerwca 1919 r. otrzymał awans na stopień podporucznika.

Po zakończeniu wojny studiował, służąc nadal w wojsku, prawo na Uniwersytecie Jagiellońskim. W 1924 r. został przeniesiony do 54 pułku piechoty w Krotoszynie, a w 1925 r. do Korpusu Ochrony Pogranicza, służąc w batalionie „Dawigródek” na Polesiu oraz batalionie „Czortków” na Podolu. W 1932 przeszedł na własną prośbę do 8 pułku piechoty w Lublinie, gdzie ukończył studia prawnicze na Katolickim Uniwersytecie Lubelskim. Ożeniony z Michaliną Florek (1901–1986). Nie mając własnych dzieci, zajmował się wychowaniem dzieci rodzeństwa żony[2].

W czasie kampanii wrześniowej 1939 formował II batalion 93 pułku piechoty w składzie 39 Dywizji Piechoty, na czele którego walczył m.in. w bitwach pod Krasnymstawem i Cześnikami. Ranny, uniknął niewoli. Był jednym z założycieli konspiracyjnej Organizacji Orła Białego. Od 1940 r. szef Oddziału II (wywiadu i kontrwywiadu) Komendy Okręgu Kraków Związku Walki Zbrojnej, a od lutego 1943 r. do stycznia 1945 r. szef sztabu Okręgu Kraków Armii Krajowej.

17 kwietnia 1945 r. został aresztowany przez NKWD, a następnie wywieziony samolotem do Rosji i osadzony w więzieniu „Łubianka” w Moskwie. W listopadzie 1945 r. otrzymał wyrok 8 lat więzienia. Więziony w obozie pracy, nazywanym Obozem Stepowym (Stiepnoj Łagier), w okręgu Karaganda w Kazachstanie, gdzie zmarł w 1950 r. Miejsce pochówku nie jest znane[3][4].

Awanse[edytuj | edytuj kod]

Upamiętnienia[edytuj | edytuj kod]

Odznaczenia[edytuj | edytuj kod]

Przypisy[edytuj | edytuj kod]

  1. Jan Kanty Lasota [online], Sejm-Wielki.pl [dostęp 2023-04-04].
  2. Stanisław Piwowarski (red.), Ppłk Jan Kanty Lasota – wybitna postać krakowskiej konspiracji wojskowej, „Krzysztofory. Zeszyty Naukowe Muzeum Historycznego Miasta Krakowa” (24), Kraków 2006, s. 131–149, ISSN 0137-3129.
  3. Jan Kanty Lasota, GW – Pamięci konspiratorów krakowskiego Kedywu AK [online], www.kedyw.info [dostęp 2023-04-04].
  4. Stanisław Piwowarski, dz. cyt.
  5. Redakcja, Tablica wyjaśni, kim był „Przyzba” [online], Dziennik Polski, 11 grudnia 2008 [dostęp 2023-04-04] (pol.).
  6. Fundacja Centrum Dokumentacji Czynu Niepodległościowego [online], www.sowiniec.com.pl [dostęp 2022-08-31].
  7. Biuletyn Informacji Publicznej Instytutu Pamięci Narodowej [online], katalog.bip.ipn.gov.pl [dostęp 2022-08-31].