Jerzmanice-Zdrój (stacja kolejowa)

Jerzmanice-Zdrój
	nr rej. A-5857/1-2 z 5 lutego 2013
	; Budynek dworca na stacji
Państwo	Polska
Województwo	dolnośląskie
Miejscowość	Jerzmanice-Zdrój
Data otwarcia	16 września 1895
Poprzednie nazwy	Hermsdorf Bad; (1895–1945)
	Dane techniczne
Liczba peronów	2
Liczba krawędzi; peronowych	3
Kasy
	Linie kolejowe
	284 Legnica – Jerzmanice Zdrój; (d. Legnica – granica państwa); 312 Krzeniów II – Jerzmanice Zdrój; (d. Marciszów – Jerzmanice Zdrój); 342 Jerzmanice Zdrój – Wilków Złotoryjski; (d. Jerzmanice Zdrój – Leszczyna);
	Położenie na mapie gminy wiejskiej Złotoryja Jerzmanice-Zdrój
	Położenie na mapie Polski Jerzmanice-Zdrój
	Położenie na mapie województwa dolnośląskiego Jerzmanice-Zdrój
	Położenie na mapie powiatu złotoryjskiego Jerzmanice-Zdrój
	51°06′46,3″N 15°53′24,7″E/51,112861 15,890194
	Multimedia w Wikimedia Commons

Jerzmanice-Zdrój – stacja kolejowa^[3] położona w Jerzmanicach-Zdroju, w Polsce. Została otwarta w 1895 i stanowi ważny węzeł kolejowy dla lokalnych linii, eksploatowanych przez pociągi towarowe^[2]^[4].

Położenie[edytuj | edytuj kod]

Stacja jest położona we wschodniej części Jerzmanic-Zdroju, w dolinie rzeki Kaczawa, niedaleko drogi wojewódzkiej nr 364. Administracyjnie stacja położona jest w województwie dolnośląskim, w powiecie złotoryjskim, w gminie Złotoryja^[5].

Stacja położona jest na wysokości 202 m n.p.m.^[4]

Historia[edytuj | edytuj kod]

Do 1945[edytuj | edytuj kod]

Powstanie stacji ma związek z budową linii ze Złotoryi. Linię tą otwarto 16 września 1895, tj. po dziesięciu latach od doprowadzenia jej do Złotoryi. Linię dalej poprowadzono do Świerzawy (obecnie linia kolejowa nr 312). W dniu 15 maja 1896 omawiana stacja stała się węzłem kolejowym, gdyż oddano do użytku odcinek z Nowej Wsi Grodziskiej. Po dwóch latach budowy 18 maja 1951 uruchomiono linię Jerzmanice-Zdrój – Wilków Złotoryjski (linia kolejowa nr 342), na której w latach 1952-1957 prowadzono przewozy pasażerskie. Linia do Wilkowa wybudowana została dla transportu rudy miedzi z kopalni Lena, uruchomionej w 1939.

Po 1945[edytuj | edytuj kod]

Ruch pasażerski przez stację po 1945 stopniowo ograniczano. W latach 50. zlikwidowano połączenia do Wilkowa Złotoryjskiego, 10 października 1991 zawieszono przewozy osobowe do Lwówka Śląskiego, w 1995 do Marciszowa. W międzyczasie, w 1988 dokonano elektryfikacji odcinka Legnica - Jerzmanice-Zdrój - Nowy Kościół^[6]. Po zakończeniu elektryfikacji nie prowadzono bezpośrednich pociągów na całej linii Legnica - Marciszów, tylko w Jerzmanicach pasażerowie przesiadali się z elektrycznych zespołów trakcyjnych do pociągów z trakcją spalinową i na odwrót.

W latach 2008-2009 na krótko wznowiono przewozy pasażerskie na odcinku Legnica – Jerzmanice-Zdrój, ale z powodu znikomej frekwencji dokonano ich likwidacji. Obecnie na odcinku do Krzeniowa jest prowadzony intensywny ruch towarowy na potrzeby kamieniołomów w PGP Bazalt S.A.

Linie kolejowe[edytuj | edytuj kod]

Stacja Jerzmanice-Zdrój ma charakter stacji węzłowej. Z niej rozpoczynają się, przebiegają lub kończą się następujące linie^[7]^[3]^[2]:

284 Legnica – Jerzmanice-Zdrój (d. Legnica – granica państwa; ruch towarowy do stacji Jerzmanice-Zdrój; 24,276 km),
312 Krzeniów II – Jerzmanice-Zdrój (d. Marciszów – Jerzmanice-Zdrój; ruch towarowy; 36,669 km).
342 Jerzmanice-Zdrój – Wilków Złotoryjski (d. Jerzmanice-Zdrój – Leszczyna; ruch towarowy; 0,000 km)

Układ torowy stacji to 2 tory główne zasadnicze, 2 tory główne dodatkowe i 9 torów bocznych^[4].

Infrastruktura[edytuj | edytuj kod]

Na stacji znajduje się^[4]^[8]:

dworzec kolejowy z magazynem i nastawnią (obecnie pełni funkcję placówki PKP Cargo oraz mieszkalną),
nastawnia wykonawcza,
zabudowania gospodarcze,
plac ładunkowy,
3 perony.

Ciekawostki[edytuj | edytuj kod]

Linia do Wilkowa posiada największe nachylenie wzniesienia wśród czynnych linii w Polsce (40,9 promila). W przeszłości zdarzały się na niej wypadki. Przykładem jest zdarzenie z udziałem parowozu Tr5-65, stacjonującego w MD Legnica, który wykoleił się 30 sierpnia 1955, gdyż najechał na kozioł oporowy w Jerzmanicach-Zdroju w wyniku braku wymaganego ciężaru hamującego w pociągu zjeżdżającym z Wilkowa^[8];
Przedwojenny kilometraż niemieckich linii kolejowych był liczony od Berlina - na linii do Marciszowa Jerzmanice były na 319,60 kilometrze^[8].

Przypisy[edytuj | edytuj kod]

↑ Indeks stacji, przystanków osobowych i posterunków kolejowych z nazwami aktualnymi i wcześniejszymi. W: Ryszard Stankiewicz, Marcin Stiasny: Atlas linii kolejowych Polski 2010. Rybnik: Wydawnictwo Eurosprinter, 2010. ISBN 978-83-926946-8-7.
↑ ^a ^b ^c Jarosław Woźny, Marek Potocki (red.): Jerzmanice Zdrój. [w:] Ogólnopolska Baza Kolejowa [on-line]. bazakolejowa.pl. [dostęp 2014-01-11]. (pol.).
↑ ^a ^b Załącznik 2.4. Wykaz posterunków ruchu i punktów ekspedycyjnych. W: Regulamin przydzielania tras pociągów i korzystania z przydzielonych tras pociągów przez licencjonowanych przewoźników kolejowych w ramach rozkładu jazdy pociągów 2013/2014, PKP Polskie Linie Kolejowe S.A., 2013, s. 74 (pol.).
↑ ^a ^b ^c ^d Linia Legnica - Pobiedna. [w:] Strona MK z Jeleniej Góry [on-line]. www.jelenia.rail.pl. [dostęp 2014-01-11]. [zarchiwizowane z tego adresu]. (pol.).
↑ Geoportal krajowy. geoportal.gov.pl. [dostęp 2014-01-09]. (pol.).
↑ Jarosław Woźny, Marek Potocki (red.): Linia Marciszów - Jerzmanice Zdrój. [w:] Ogólnopolska Baza Kolejowa [on-line]. bazakolejowa.pl. [dostęp 2014-01-11]. (pol.).
↑ Załącznik 1. Wykaz linii kolejowych zarządzanych przez PKP Polskie Linie Kolejowe S.A. W: Regulamin przydzielania tras pociągów i korzystania z przydzielonych tras pociągów przez licencjonowanych przewoźników kolejowych w ramach rozkładu jazdy pociągów 2013/2014, PKP Polskie Linie Kolejowe S.A., 2013 (pol.).
↑ ^a ^b ^c Adam Pacześniak (red.): Jerzmanice Zdrój. [w:] Kolej na Dolnym Śląsku [on-line]. www.kolej.o-to.pl. [dostęp 2013-12-11]. (pol.).

Bibliografia[edytuj | edytuj kod]

Adam Pacześniak (red.): Jerzmanice Zdrój. [w:] Kolej na Dolnym Śląsku [on-line]. www.kolej.o-to.pl. [dostęp 2013-12-11]. (pol.).

Linki zewnętrzne[edytuj | edytuj kod]

Jerzmanice Zdrój w Ogólnopolskiej Bazie Kolejowej – bazakolejowa.pl
Podstawowe informacje, galeria zdjęć (fotopolska.eu)
Podstawowe informacje, galeria zdjęć (dolny-slask.org.pl)

Jerzmanice–Zdrój
Linia 284 Legnica – Jerzmanice Zdrój (d. Legnica – granica państwa) (24,276 km)
Złotoryja odległość: 2,994 km		Pielgrzymka odległość: 7,006 km
Linia 312 Krzeniów II – Jerzmanice Zdrój (d. Marciszów – Jerzmanice Zdrój) (36,669 km)
Nowy Kościół odległość: 5,326 km
Linia 342 Jerzmanice Zdrój – Wilków Złotoryjski (d. Jerzmanice Zdrój – Leszczyna) (0,000 km)
		Wilków Złotoryjski odległość: 6,277 km

[AtlasWykaz-1] Indeks stacji, przystanków osobowych i posterunków kolejowych z nazwami aktualnymi i wcześniejszymi. W: Ryszard Stankiewicz, Marcin Stiasny: Atlas linii kolejowych Polski 2010. Rybnik: Wydawnictwo Eurosprinter, 2010. ISBN 978-83-926946-8-7.

[JZBazakolejowa-2] Jarosław Woźny, Marek Potocki (red.): Jerzmanice Zdrój. [w:] Ogólnopolska Baza Kolejowa [on-line]. bazakolejowa.pl. [dostęp 2014-01-11]. (pol.).

[PKPPLKbd-3] Załącznik 2.4. Wykaz posterunków ruchu i punktów ekspedycyjnych. W: Regulamin przydzielania tras pociągów i korzystania z przydzielonych tras pociągów przez licencjonowanych przewoźników kolejowych w ramach rozkładu jazdy pociągów 2013/2014, PKP Polskie Linie Kolejowe S.A., 2013, s. 74 (pol.).

[jrail-4] Linia Legnica - Pobiedna. [w:] Strona MK z Jeleniej Góry [on-line]. www.jelenia.rail.pl. [dostęp 2014-01-11]. [zarchiwizowane z tego adresu]. (pol.).

[geoportal-5] Geoportal krajowy. geoportal.gov.pl. [dostęp 2014-01-09]. (pol.).

[LK312-6] Jarosław Woźny, Marek Potocki (red.): Linia Marciszów - Jerzmanice Zdrój. [w:] Ogólnopolska Baza Kolejowa [on-line]. bazakolejowa.pl. [dostęp 2014-01-11]. (pol.).

[PKPPLKa-7] Załącznik 1. Wykaz linii kolejowych zarządzanych przez PKP Polskie Linie Kolejowe S.A. W: Regulamin przydzielania tras pociągów i korzystania z przydzielonych tras pociągów przez licencjonowanych przewoźników kolejowych w ramach rozkładu jazdy pociągów 2013/2014, PKP Polskie Linie Kolejowe S.A., 2013 (pol.).

[koto-8] Adam Pacześniak (red.): Jerzmanice Zdrój. [w:] Kolej na Dolnym Śląsku [on-line]. www.kolej.o-to.pl. [dostęp 2013-12-11]. (pol.).

[1]

[2]

[3]

[4]

[5]

[6]

[7]

[8]