Jezioro Strzeszyńskie
52°27′36″N 16°49′19″E/52,460000 16,821944 Widok z północnego brzegu | |
| Położenie | |
| Państwo | |
|---|---|
| Miejscowości nadbrzeżne | |
| Region | |
| Wysokość lustra |
76,6–77,3 m n.p.m. |
| Morfometria | |
| Powierzchnia |
32,0–33,5 ha |
| Wymiary • max długość • max szerokość |
|
| Głębokość • średnia • maksymalna |
|
| Długość linii brzegowej |
4,5 km |
| Objętość |
2700,0 tys. m³ |
| Hydrologia | |
| Klasa czystości wody |
II[1] (w roku 1994) |
| Rzeki zasilające | |
| Rzeki wypływające | |
| Rodzaj jeziora | |
Położenie na mapie Poznania  | |
Położenie na mapie Polski  | |
Położenie na mapie województwa wielkopolskiego  | |
| 52°27′36″N 16°49′19″E/52,460000 16,821944
| |
.JPG)
Jezioro Strzeszyńskie – jezioro w woj. wielkopolskim, w Poznaniu, leżące na terenie Pojezierza Poznańskiego. Jezioro jest źródłem rzeki Bogdanki tworzącej główną oś tzw. zachodniego klina zieleni miasta Poznania. Obecnie jedynym dopływem zasilającym jezioro jest Rów Złotnicki odwadniający obszary rolnicze i zabudowane miejscowości i gminy Suchy Las[2]. W 2018 roku w dolinie cieku wybudowano zbiornik retencyjny z filtrem gruntowo-roślinnym, który wydłużył czas przepływu i wspomaga procesy samooczyszczania wody przy udziale roślinności wodnej[3].
Charakterystyka[edytuj | edytuj kod]
Linia brzegowa ma długość 4,5 km. Zlewnia bezpośrednia jeziora ma powierzchnię 133 ha, gdzie około 60% to lasy, a 35% grunty orne i łąki[4]. Tereny wokół niemal całego jeziora są wykorzystywane rekreacyjnie.
Nad jeziorem znajduje się plaża trawiasto-piaszczysta i kąpielisko miejskie Strzeszynek (o pojemności 700 osób) w sezonie kąpielowym strzeżone przez ratowników i regularnie kontrolowane przez Powiatowy Inspektorat Sanitarny w Poznaniu. Atrakcyjność rekreacyjna terenów wokół jeziora, a szczególnie kompleks sportowy i infrastruktura motelowo-kempingowo-restauracyjna od strony ul. Koszalińskiej przyciągają rzesze mieszkańców miasta[5][6].
Dane morfometryczne[edytuj | edytuj kod]
Powierzchnia zwierciadła wody, według różnych źródeł, wynosi od 32,0 ha[7] do 34,9 ha[2]. Zwierciadło wody położone jest na wysokości 77,3 m n.p.m.[1] lub 76,6 m n.p.m.[7] Średnia głębokość jeziora wynosi 8,4[7] lub 8,2 m[2], a głębokość maksymalna 17,8 m[2].
W 1994 roku wody jeziora zaliczono do II klasy czystości[1]. W 2010 i wiosną 2011 roku odnotowano dopływ dużych ilości zanieczyszczeń mineralnych z dominacją azotanów i fosforanów poprzez Rów Złotnicki, co spowodowało gwałtowny wzrost trofii wody (z mezotrofii do eutrofii) oraz szereg zjawisk świadczących o degradacji ekosystemu jeziora (śnięcie ryb, zakwity glonów i sinic, odtlenienie jeziora od głębokości 7 m, zapach siarkowodoru). Szczególnie groźne dla kąpiących były masowe zakwity toksycznych pikocyjanobakterii[8]. W konsekwencji w 2011 roku kąpielisko praktycznie nie działało, co wywołało liczne protesty oraz szeroką aktywizację mieszkańców i organizacji lokalnych zainteresowanych przyczynami tak nagłych i złych zmian jakości wody jeziora, w tym Stowarzyszenia My-Poznaniacy i Zielony Strzeszyn, Polskiego Klubu Ekologicznego, Rady Osiedla Strzeszyn, Zarządu Osiedla Grzybowego w Suchym Lesie oraz władz Gminy Suchy Las i Miasta Poznania[9] [10]. Przyspieszona aktywizacja UM Poznania zaowocowała w 2012 roku przeprowadzeniem zabiegów rekultywacji chemicznej przy zastosowaniu koagulanta żelazowego wiążącego fosfor mineralny. W 2013 roku nad najgłębszym miejscem akwenu zainstalowano aerator napędzany siłą wiatru[11].
Szata roślinna[edytuj | edytuj kod]
Brzegi jeziora porastają rozległe szuwary z dominacją trzciny pospolitej, pałki szerokolistnej i wąskolistnej. Zwłaszcza przy północno-zachodnim brzegu rozległe agregacje tworzy kłoć wiechowata (jedyne stanowisko w Poznaniu). W płytkich zatokach zbiorowiska tworzą grzybienie białe. Z rzadziej spotykanych gatunków w wodach jeziora stwierdzono także rogatka krótkoszyjkowego. Strome zbocza otaczające jezioro porastają lasy o charakterze grądowym[12].
Kultura i edukacja[edytuj | edytuj kod]
Od roku 2011 Leszek Możdżer w okolicach plaży nad Jeziorem Strzeszyńskim organizuje coroczne wiosenne festiwale jazzowe Enter Music Festival. W rejonie plaży funkcjonuje też łączka edukacyjna prezentująca popularne rośliny rejonu jeziora[13].
W rejonie plaży w Strzeszynku powstała galeria plenerowa Visual Park, w ramach której m.in. w 2014 prof. Andrzej Bednarczyk z ASP w Krakowie przygotował instalację Sen Guliwera, będącą, według niego, największym komiksem na świecie – można go oglądać poprzez lunetę z drugiego brzegu[13]. Pozostałe rzeźby plenerowe umieszczone w ramach Visual Parku, to:
- Obraz pożerający narzędzia rekreacji (Bartosz Kokosiński, 2015),
- Malum (Cyryl Zakrzewski, 2013),
- Naprężenie (Sławomir Sobczak, 2012/2013),
- Formy nadbrzeżne (Waldemar Rudyk, 2015),
- Niedźwiedzica (autor nieznany, około 1975),
- Space Delusions (Filip Wierzbicki-Nowak, 2012),
- Gwiazda/Star (Jarosław Fliciński, 2016),
- Sen Guliwera (Andrzej Bednarczyk, 2014),
- Axis (Sławomir Brzoska, 2014),
- Living Sugar (Maurycy Gomulicki, 2016),
- Struktury ulotne –Trzcina (Piotr Korzeniowski, 2015)[14].
Galeria Visual Park[edytuj | edytuj kod]
-
Niedźwiedzica -
Space Delusions -
Axis -
Obraz pożerający narzędzia rekreacji -
Malum
.jpg)
.jpg)
.jpg)
Zobacz też[edytuj | edytuj kod]
Przypisy[edytuj | edytuj kod]
- ↑ a b c Adam Choiński, Katalog jezior Polski, Poznań: Wydawnictwo Naukowe UAM, 2006, s. 544, ISBN 83-232-1732-7.
- ↑ a b c d Tomasz Joniak, Natalia Jakubowska, Elżbieta Szeląg-Wasielewska, Degradation of the recreational functions of urban lake: A preliminary evaluation of water turbidity and light availability (Strzeszyńskie Lake, western Poland), „Polish Journal of Natural Sciences”, 28 (1), 2013, s. 43–51 [dostęp 2022-08-25].
- ↑ Zagospodarowanie retencyjne zlewni Rowu Złotnickiego - Dofinansowania Ingenis [online], ingenis.pl [dostęp 2024-04-23] (pol.).
- ↑ Małgorzata Fiszer i inni, Effects of eutrophication on vendace, Coregonus albula (L.). I. Limnological characteristics of selected lakes in Wielkopolska, „Archives of Polish Fisheries”, 20 (2), 2012, DOI: 10.2478/v10086-012-0011-5.
- ↑ Kąpielisko [online], poznan.pl [dostęp 2024-04-23] (pol.).
- ↑ KĄPIELISKA W POZNANIU | Środowisko | Poznan.pl [online], poznan.pl [dostęp 2024-04-23] (pol.).
- ↑ a b c Według IRŚ za Adam Choiński, Katalog jezior Polski, Poznań: Wydawnictwo Naukowe UAM, 2006, s. 544, ISBN 83-232-1732-7.
- ↑ Natalia Jakubowska, Elżbieta Szeląg-Wasielewska, Toxic Picoplanktonic Cyanobacteria—Review, „Marine Drugs”, 13 (3), 2015, s. 1497–1518, DOI: 10.3390/md13031497, PMID: 25793428, PMCID: PMC4377996 (ang.).
- ↑ "Władze Poznania mają to gdzieś". Protest ws. Strzeszynka. Gazeta.pl, 24.08.2013
- ↑ Petycja „Żądamy zamknięcia dopływu ścieków do Jeziora Strzeszyńskiego i Rusałka” do Prezydenta Poznania i Wójta Gminy Suchy Las
- ↑ Kamila Kmieć, Jezioro Kierskie i Strzeszyńskie, w: Kronika Miasta Poznania, nr 3/2013, s. 50, ISSN 0137-3552
- ↑ Monika Zgrabczyńska, Osobliwości florystyczne użytku ekologicznego „Strzeszyn” w dolinie Bogdanki, „Badania Fizjograficzne nad Polską Zachodnią”, 57, 2008, s. 61–67.
- ↑ a b Marcin Idczak, Największy komiks powstał nad jeziorem, w Głos Wielkopolski, dodatek Leżak, 7.07.2014, s. 18
- ↑ red. Katarzyna Jankowiak-Gumna, Visual Park. Przewodnik, Fundacja Europejskie Forum Sztuki, Poznań, 2016, ISBN 978-83-943117-1-1
| Rzeki, potoki i cieki |
|
|---|---|
| Jeziora | |
| Stawy i glinianki | |
| Obiekty inżynieryjne |
