Kamienica Wiktoryna Kosmowskiego w Warszawie
 Kamienica Wiktoryna Kosmowskiego | |
| Państwo | |
|---|---|
| Województwo | |
| Miejscowość | |
| Adres |
ul. Marszałkowska 62 |
| Typ budynku |
kamienica |
| Styl architektoniczny | |
| Inwestor |
Wiktoryn Kosmowski |
| Rozpoczęcie budowy |
1895 |
| Ukończenie budowy |
1897 |
| Pierwszy właściciel |
Wiktoryn Kosmowski |
Położenie na mapie Warszawy  | |
Położenie na mapie Polski  | |
Położenie na mapie województwa mazowieckiego  | |
 52°13′27,5″N 21°00′56,0″E/52,224306 21,015556
| |
Kamienica Wiktoryna Kosmowskiego (nazywana także kamienicą Józefa Rotbarda)[1] – eklektyczna kamienica znajdująca się przy ul. Marszałkowskiej 62 w Warszawie.
Historia[edytuj | edytuj kod]
Zbudowana w latach 1895–1897 jako czteropiętrowa w stylu eklektycznym[2] na miejscu dworku Wojciecha Grabowskiego[1]. Elewacja pierwszego piętra boniowana, na drugim piętrze front kamienicy zdobiły dwie loggie wsparte na jońskich kolumnach. Przejazd bramowy bogato zdobiony. W ostatnich latach przed wybuchem I wojny światowej została nadbudowana o trzy piętra. Siódme zostało od frontu ukryte za charakterystycznym trójkątnym szczytem z półkolistym oknem[2]. Budynek frontowy wyposażono w dwie klatki schodowe: marmurową dla lokatorów i drewnianą dla służby.
Prawdopodobnie we wrześniu 1939 kamienica utraciła ostatnie szóste piętro[3]. Między 1939 a 1945 na podwórku kamienicy ustawiono kapliczkę. Podczas powstania warszawskiego w budynku funkcjonował lazaret. Budynek frontowy i pierwsza oficyna przetrwały II wojnę światową w stanie pozwalającym na remont i w styczniu 1945 zaczęli do niej wracać mieszkańcy[2].
Pod koniec lat 40 XX wieku budynek dostosowano do sąsiedniej zabudowy Marszałkowskiej Dzielnicy Mieszkaniowej. Wyrównano go do wysokości sześciu pięter i tym samym ujednolicono wysokość całej pierzei (wszystkie budynki zwieńczono jednolitą attyką)[2].
W połowie lat 60. elewacja kamienicy zaczęła się pękać i administracja zleciła usunięcie części balkonów i dekoracji. W latach 90. odbył się remont, w wyniku którego częściowo przywrócono dawny wygląd budynku[2].
24 lipca 2012 została wpisana do gminnej ewidencji zabytków m.st. Warszawy[4].
Przypisy[edytuj | edytuj kod]
- ↑ a b Zieliński 2004 ↓, s. 239.
- ↑ a b c d e Dom przy Marszałkowskiej 62 przetrwał wojnę. Jak się tam żyło? [online], warszawa.wyborcza.pl [dostęp 2018-11-19].
- ↑ Marszałkowska 62 | Fundacja Warszawa 1939 [online], www.warszawa1939.pl [dostęp 2018-11-19] (pol.).
- ↑ GEZ: Aktualny wykaz zabytków (2017.09). zabytki.um.warszawa.pl. [zarchiwizowane z tego adresu (2018-11-12)]. zabytki.um.warszawa.pl
Bibliografia[edytuj | edytuj kod]
- Jarosław Zieliński: Atlas dawnej architektury ulic i placów Warszawy. Tom 10. Mackiewicza-Mazowiecka. Warszawa: Biblioteka Towarzystwa Opieki nad Zabytkami, 2004. ISBN 83-88372-28-9.
- Stopa Magdalena, Brykczyński Jan: Ostańce. Kamienice warszawskie i ich mieszkańcy. Wyd. 1. T. 3. Warszawa: Dom Spotkań z Historią, 2013, s. 87-97. ISBN 978-83-62020-54-6.