Kamienica przy ul. Armii Krajowej 1 w Kłodzku
nr rej. A/4343/1074/WŁ z 30.11.1984 | |
Państwo | |
---|---|
Miejscowość | |
Adres |
ul. Armii Krajowej 1 |
Styl architektoniczny | |
Kondygnacje |
3 |
Ukończenie budowy |
1611 r. |
Położenie na mapie Kłodzka | |
Położenie na mapie Polski | |
Położenie na mapie województwa dolnośląskiego | |
Położenie na mapie powiatu kłodzkiego | |
50°26′17,51″N 16°39′12,62″E/50,438197 16,653506 |
Kamienica przy ul. Armii Krajowej 1 w Kłodzku – pochodząca z 1611 roku renesansowa kamienica, położona w obrębie starówki.
Historia[edytuj | edytuj kod]
Budynek pochodzi z 1611 roku[1], w okresie późniejszym był całkowicie przebudowany
Decyzją wojewódzkiego konserwatora zabytków z dnia 30 listopada 1984 roku kamienica została wpisana do rejestru zabytków[2]
Architektura[edytuj | edytuj kod]
Kamienica posiada trzy kondygnacje, nie licząc szczytu. Elewacja jest trójosiowa (posiada trzy piony okien)[3]. Portal jest renesansowy i składa się z graniastych boniowanych ościeży. Na prostych, pionowo żłobkowanych impostach spoczywa grubo cięta boniowana archiwolta, bez profilu, na prostokątnym tle lekko wysuniętym przed lice ściany[3]. W kluczu bogaty kartusz. Między łukiem a krawędziami ramy, z obu stron, po jednej wypukłorzeźbionej masce i parze owocowych girland. Nad wąskim, drobno profilowanym architrawem biegnie gładki fryz z napisem: VITA BREVIS HOMINUM VARIIS OBNOXIA CURIS. MANE VIRET. LANGUET VESPERE. NOCTE CADIT. QUOD PIA FATA VOLUNT. HOMINUM NOINVIDAT OLLEN VOTA. SIT IN VOTIS. QUOD PIA FATA VOLUNT[3]. Po poprawieniu omyłek kamieniarza na – non invida tollent napis ten, lekko podstylizowany, w języku polskim znaczy: „Krótki jest żywot człowieczy i różnym troskom podległy[3]. Rankiem rozkwita, wieczorem słabnie, nocą zachodzi. Czego chcą losy pobożne, to skreśli ludzkie życzenia. Niech tedy będzie w życzeniach, czego chcą losy pobożne”. Prócz tego znajduje się tam data „1611” i godło domowe (gmerk) z literami „C.G.”. W tympanonie mieści się wypukłorzeźba św. Krzysztofa[3].
Narożnik od ulicy Spadzistej jest sfazowany do wysokości parapetów okiennych pierwszego piętra[4]. W tym miejscu ustawiono toskańską kolumnę na niskim postumencie, a na niej naturalnej wielkości posąg św. Wacława w zbroi rzymskiej i z włócznią, w lewej ręce. Rycerz stoi na leżącym lwie, wspierając się prawą ręką na tarczy z dwugłowym orłem habsburskim[4]. Rzeźbę umieszczono już po wybudowaniu domu, co poznać łatwo po prymitywnym ścięciu narożnika. Abstrahując od analizy stylowej tego dość banalnego dzieła, należy zwrócić uwagę na przejrzystą symbolikę: rycerz położył stopę na herbowym lwie czeskim, mając w ręku godło Habsburgów. Wygląda to na pognębienie buntu praskiego przez władzę cesarską po bitwie pod Białą Górą w 1620 roku[4].
Galeria[edytuj | edytuj kod]
Przypisy[edytuj | edytuj kod]
- ↑ Marek Staffa: Słownik geografii turystycznej Sudetów, t. 15. Wyd. I. Wrocław: Wydawnictwo I-BiS, 1994, s. 221.
- ↑ Rejestr zabytków nieruchomych woj. dolnośląskiego. Narodowy Instytut Dziedzictwa. [dostęp 2013-02-14]. [zarchiwizowane z tego adresu (2019-03-27)].
- ↑ a b c d e Tadeusz Broniewski: Śląsk w zabytkach sztuki. Kłodzko. Wyd. II. Wrocław-Warszawa-Kraków: Ossolineum, 1970, s. 104.
- ↑ a b c Tadeusz Broniewski: Śląsk w zabytkach sztuki. Kłodzko. Wyd. II. Wrocław-Warszawa-Kraków: Ossolineum, 1970, s. 105.
Bibliografia[edytuj | edytuj kod]
- Marek Staffa (redakcja), „Słownik geografii turystycznej Sudetów”, tom 15, Wrocław, I-BiS, 1994, ISBN 83-85773-06-1.
- Tadeusz Broniewski, „Śląsk w zabytkach sztuki. Kłodzko”, Wydanie II, Ossolineum, Wrocław-Warszawa-Kraków, 1970.