Karol Siekierzyński

Dodaj linki
Z Wikipedii, wolnej encyklopedii
Karol Siekierzyński
Ilustracja
Data urodzenia

22 października 1907

Data śmierci

26 września 1979

Miejsce spoczynku

Cmentarz Centralny w Sanoku

Zawód, zajęcie

nauczyciel

Miejsce zamieszkania

Sanok

Narodowość

polska

Alma Mater

Uniwersytet Jagielloński

Rodzice

Karol, Katarzyna

Odznaczenia
Złoty Krzyż Zasługi Medal 30-lecia Polski Ludowej
Odznaka „Zasłużony Pracownik Łączności” Złota Odznaka ZNP
Multimedia w Wikimedia Commons

Karol Jan Siekierzyński (ur. 22 października 1907, zm. 26 września 1979) – polski nauczyciel, działacz ochrony przyrody i społeczny, filatelista.

Życiorys[edytuj | edytuj kod]

Karol Jan Siekierzyński urodził się w 1907 w sanockiej rodzinie Siekierzyńskich wyznania rzymskokatolickiego[1][2][3]. Był wnukiem Mikołaja (1818–1906) i Franciszki (1831–1907) Siekierzyńskich oraz synem pogrobowcem Karola Siekierzyńskiego (ur. 1858, zm. 30 czerwca 1907[2], kominiarz, radny miejski w Sanoku[4][5]) i Katarzyny z domu Rutkowskiej (1872–1954)[2][6][1]. Był bratem Amalii (ur. 1891), Edwarda (1893–1956), Kazimierza (ur. 1895, urzędnik[7]), Zofii Michaliny (1897-1900)[8][9], Marii (1899–1962, po mężu Węgrzynowicz), Stanisława (ur. 1902), Janiny Stanisławy (ur. 1904, żona Józefa Pohorskiego[10])[2][11]. Zamieszkiwał z rodziną w Sanoku przy ulicy Zamkowej nr 310a[1].

Kształcił się w Państwowym Gimnazjum im. Królowej Zofii (w roku szkolnym 1921/1922 w II klasie)[1]. Ukończył studia na Wydziale Nauk Przyrodniczych Uniwersytetu Jagiellońskiego, będąc wychowankiem prof. Władysława Szafera[3]. W 1934 uzyskał tytuł magistra i w tym czasie podjął pracę w zawodzie nauczycielskim[12][3].

Po wybuchu II wojny światowej we wrześniu 1939 przebywał w Bydgoszczy, gdzie trafił na listę osób przeznaczony do rozstrzelania, jednak zdołał zbiec przed egzekucją[3]. Podczas trwającej okupacji niemieckiej ukrywał się w Jaśle, angażując się w tajne nauczanie[3][13]. Po nadejściu frontu wschodniego powrócił do rodzinnego Sanoka[3]. W październiku 1944 uczestniczył w pierwszym posiedzeniu Rady Pedagogicznej reaktywowanego przedwojennego Gimnazjum im. Królowej Zofii[14]. Był nauczycielem biologii w przemianowanym Liceum Ogólnokształcącym Męskim w Sanoku[15][16][12]. Podczas pracy w szkole prowadził gabinet biologiczny, gromadząc w nim eksponaty[17]. Łącznie przepracował w sanockim gimnazjum i liceum ok. 30 lat[3]. Odszedł na emeryturę w latach 60.[18]. Został zapamiętany jako ceniony pedagog i jeden z najpopularniejszych nauczycieli w Sanoku[12][3].

Zasiadał w Miejskiej Radzie Narodowej w Sanoku: w kadencji 1950-1954 podczas sesji 31 marca 1954 został powołany do Komisji Urządzania Osiedli w miejsce Zdzisława Beksińskiego, w kadencji 1954-1958 w październiku 1956 został powołany do rady w miejscu odwołanych dyscyplinarnie radnych[19]. W 1957 był autorem wniosku proponującego utrzymanie historycznych nazw ulic w Sanoku oraz z zasady nienadawania nowych nazw ulic nazwiskami żyjących jeszcze patronów, a także został członkiem specjalnej komisji ds. czynszów[20]. W kadencji MRN 1961-1965 zasiadał w Komisji Oświaty i Kultury[21]. Był działaczem sanockiego oddziału Towarzystwa Wiedzy Powszechnej[22][3]. Był działaczem koła ZBoWiD w Sanoku i prelegentem z ramienia tej organizacji[13]. Pod koniec lat 70. był bezpartyjny[13].

Kontynuując dzieło prof. Szafera jako miłośnik przyrody działał na rzecz jej ochrony i zachowania środowiska naturalnego oraz krajobrazu zarówno w Sanoku jak i na Podkarpaciu, prowadził wykłady, prelekcje i odczyty w tym zakresie, współpracował z przedstawicielami UJ i PAN, był uważany za pioniera działań w tym kierunku[23][12][3][24]. Przez wiele lat pełnił funkcję przewodniczącego Zarządu Miejskiego Ligi Ochrony Przyrody, w latach 70. był także członkiem zarządu wojewódzkiego LOP[3][25]. Jako emerytowany nauczyciel na początku lat 70. opracował program ochrony naturalnego środowiska w Sanoku i okolicach[26].

Pasjonował się filatelistyką, był działaczem Polskiego Związku Filatelistów, należał do koła 58 PZF w Sanoku, którego był prezesem od czasu powstania (w 1975 koło obchodziło 25-lecie), otrzymywał wiele odznaczeń i nagród na ogólnokrajowych imprezach filatelistycznych, był organizatorem wystaw i pokazów w tej dziedzinie w Sanoku[27][28][29][30][31][12][3]. Był członkiem działającego przy sanockiej bibliotece od 1956 Koła Miłośników Książki[32]. Działał także w Związku Bojowników o Wolność i Demokrację (był prelegentem[33]), Towarzystwie Rozwoju i Upiększania Miasta Sanoka, ruchu spółdzielczym[3]. –ie udzielał się w spotkaniach Zakładowego Klubu Seniora Sanockiej Fabryki Autobusów „Autosan”, nie będąc jego członkiem[34].

Zamieszkiwał przy ulicy Żwirki i Wigury w Sanoku[35]. Celem poszerzenia ulicy biegnącej przy swoim domu odstąpił w tym celu część ogrodu z własnej posesji[36].

Grobowiec rodzinny Karola Siekierzyńskiego

Zmarł 26 września 1979[37][38]. Został pochowany w grobowcu rodzinnym na cmentarzu przy ul. Rymanowskiej w Sanoku[24].

Osobę nauczyciela Karola Siekierzyńskiego ciepło wspominał Alfred Andrzej Burnatowski[39].

Odznaczenia i wyróżnienia[edytuj | edytuj kod]

Przypisy[edytuj | edytuj kod]

  1. ↑ a b c d Państwowe Gimnazjum im. Królowej Zofii w Sanoku. Katalog główny, rok 1921/22 (zespół 7, sygn. 82). AP Rzeszów – O/Sanok.
  2. ↑ a b c d Księga Zmarłych 1904–1934 Sanok. T. J. Sanok: Parafia Przemienienia Pańskiego w Sanoku, s. 45 (poz. 82).
  3. ↑ a b c d e f g h i j k l m n o p q r s Artur Bata. Sylwetka działacza. „Podkarpacie”. Nr 5, s. 7, 31 stycznia 1980. 
  4. ↑ Kronika. „Gazeta Sanocka”. Nr 184, s. 3-4, 7 lipca 1907. 
  5. ↑ Alojzy Zielecki, Struktury organizacyjne miasta, W epoce autonomii galicyjskiej, w: Sanok. Dzieje miasta, Praca zbiorowa pod redakcją Feliksa Kiryka, Kraków 1995, s. 380.
  6. ↑ Księga Zmarłych 1946–1958 Sanok. Sanok: Parafia Przemienienia Pańskiego w Sanoku, s. 355 (poz. 95).
  7. ↑ Księga przynależnych do gminy Królewskiego Wolnego Miasta Sanoka. s. 585 (poz. 864).
  8. ↑ Księga aktów zejść rzym.-kat. Sanok 1878–1904. T. H. Sanok: Parafia Przemienienia Pańskiego w Sanoku, s. 318 (poz. 69).
  9. ↑ Zofia Siekierzyńska została pochowana na Cmentarzu Centralnym w Sanoku, a jej nagrobek został wpisany do rejestru zabytków, Zabytkowe nagrobki. starecmentarze.sanok.pl. [dostęp 2021-01-25].
  10. ↑ Księga Zmarłych 1975–1995 Sanok. Parafia Przemienienia Pańskiego w Sanoku, s. 174 (poz. 105).
  11. ↑ Księga przynależnych do gminy Królewskiego Wolnego Miasta Sanoka. s. 497 (poz. 512).
  12. ↑ a b c d e f g h i j k Zarząd koła 58 PZF w Sanoku. Zmarł Karol Siekierzyński. „Gazeta Sanocka – Autosan”. Nr 31, s. 2, 1-10 listopada 1979. 
  13. ↑ a b c ZBoWiD 1986 ↓, s. 263.
  14. ↑ Zofia Skołozdro: Odrodzenie do życia gimnazjum po wojnie. W: Księga pamiątkowa (obchodów 100-lecia Gimnazjum oraz I Liceum Ogólnokształcącego w Sanoku). Sanok: 1980, s. 82.
  15. ↑ Wykaz profesorów uczących w okresie 1880–1980. W: Księga pamiątkowa (obchodów 100-lecia Gimnazjum oraz I Liceum Ogólnokształcącego w Sanoku). Sanok: 1980, s. 159–162.
  16. ↑ Janusz Szuber. culture.pl. [dostęp 2017-07-14].
  17. ↑ Wacław Drwięga: Liceum w latach 1958–1980. W: Księga pamiątkowa (obchodów 100-lecia Gimnazjum oraz I Liceum Ogólnokształcącego w Sanoku). Sanok: 1980, s. 31.
  18. ↑ Wacław Drwięga: Liceum w latach 1958–1980. W: Księga pamiątkowa (obchodów 100-lecia Gimnazjum oraz I Liceum Ogólnokształcącego w Sanoku). Sanok: 1980, s. 15.
  19. ↑ Stachowicz 2008 ↓, s. 144, 154, 157.
  20. ↑ Stachowicz 2008 ↓, s. 159, 162.
  21. ↑ Stachowicz 2008 ↓, s. 179.
  22. ↑ a b Marian Struś. Wyróżnienia dla lektorów sanockiego oddziału Towarzystwa Wiedzy Powszechnej. „Gazeta Sanocka – Autosan”. Nr 1, s. 6, 1-10 stycznia 1978. 
  23. ↑ Elżbieta Kolano. Odczyty. „Nowiny”. Nr 29, s. 6, 30 stycznia 1974. 
  24. ↑ a b Stefan Stefański: Cmentarze sanockie. Sanok: Polskie Towarzystwo Turystyczno-Krajoznawcze. Oddział w Sanoku, 1991, s. 19.
  25. ↑ Władysław Stachowicz. Nr 8: Samorząd Gminy Miasta Sanoka 1867–1990. Miejska Rada Narodowa w Sanoku 1950-1990. „Zeszyty Archiwum Ziemi Sanockiej”, s. 265, Sanok: 2008. Fundacja „Archiwum Ziemi Sanockiej”. ISSN 1731-870X. 
  26. ↑ Elżbieta Kolano. Portrety miast. Barwy. „Nowiny”. Nr 315, s. 4, 24 listopada 1974. 
  27. ↑ Jan Łuczyński. O filatelista... jubileuszowo. „Gazeta Sanocka – Autosan”. Nr 19, s. 5, 1-15 października 1975. 
  28. ↑ Elżbieta Kolano. Srebrny wiek filatelistyki. „Nowiny”. Nr 59 z 13-14 marca 1976. s. 6. 
  29. ↑ Karol Siekierzyński. Ciekawa wystawa filatelistyczna. „Gazeta Sanocka – Autosan”. Nr 12, s. 5, 15-30 czerwca 1977. 
  30. ↑ Karol Siekierzyński. „Dzień Znaczka” w Sanoku. „Gazeta Sanocka – Autosan”. Nr 19, s. 6, 15-31 października 1977. 
  31. ↑ Karol Siekierzyński. Młodzi filateliści w działaniu. „Gazeta Sanocka – Autosan”. Nr 32, s. 6, 10-20 listopada 1978. 
  32. ↑ Franciszek Oberc: Sanok. Instytucje kultury. Sanok: Miejska Biblioteka Publiczna im. Grzegorza z Sanoka w Sanoku, 1999, s. 44. ISBN 83-909787-3-3.
  33. ↑ Komitet Organizacyjny Fundacji Sztandaru. Związek Bojowników o Wolność i Demokrację. Zarząd Koła w Sanoku. 1986, s. 109.
  34. ↑ Zakładowy Dzień Seniora. Zmarł Karol Siekierzyński. „Gazeta Sanocka – Autosan”. Nr 13, s. 6, 1-10 maja 1978. 
  35. ↑ Zofia Bandurka: Wykaz imienny zaproszonych i obecnych na Zjeździe – przygotowała mgr Zofia Bandurkówna. W: Dwa dni w mieście naszej młodości. Sprawozdanie ze zjazdu koleżeńskiego wychowanków Gimnazjum Męskiego w Sanoku w 70-lecie pierwszej matury w roku 1958. Warszawa: 1960, s. 144.
  36. ↑ Elżbieta Kolano. Portrety miast. Barwy. „Nowiny”. Nr 315, s. 5, 24 listopada 1974. 
  37. ↑ Data 26 września 1979 została podana na inskrypcji nagrobnej. W odróżnieniu od tego w wydaniu „Gazety Sanockiej – Autosan” została wskazana data 30 września 1979, jednak może to być data pogrzebu, por. Wiesław Koszela. Uroczyste obchody rocznicy Wielkiego Października. „Gazeta Sanocka – Autosan”. Nr 31, s. 1, 1-10 listopada 1979. 
  38. ↑ Janusz Szuber. O Karolu Siekierzyńskim (1907-1999). Wspomnienie w dwudziestą rocznicę śmierci. „Tygodnik Sanocki”. Nr 39 (411), s. 8, 24 września 1999. 
  39. ↑ Alfred Andrzej Burnatowski: Dziennik młodzieńca. Sanok: Exodus, 1992, s. 34.
  40. ↑ Wysokie odznaczenia państwowe dla najbardziej zasłużonych. „Gazeta Sanocka – Autosan”. Nr 10, s. 2, 15-30 maja 1975. 
  41. ↑ XIX Okręgowa Wystawa Filatelistyczna i międzywojewódzkie spotkanie kolekcjonerów. „Nowiny”. Nr 60, s. 2, 15 marca 1976. 

Bibliografia[edytuj | edytuj kod]

  • Arnold Andrunik: Rozwój i działalność Związku Bojowników o Wolność i Demokrację na Ziemi Sanockiej w latach 1949-1984. Sanok: 1986, s. 1-335.
  • Władysław Stachowicz. Nr 8: Samorząd Gminy Miasta Sanoka 1867–1990. Miejska Rada Narodowa w Sanoku 1950-1990. „Zeszyty Archiwum Ziemi Sanockiej”, s. 131-320, 2008. Fundacja „Archiwum Ziemi Sanockiej”. ISSN 1731-870X. 
Źródło: „https://pl.wikipedia.org/w/index.php?title=Karol_Siekierzyński&oldid=73615416”