Kazimierz Brończyk

Kazimierz Brończyk
Data i miejsce urodzenia	11 stycznia 1888 ; Góra Ropczycka, Austro-Węgry
Data i miejsce śmierci	17 listopada 1967 ; Kraków, Polska
Zawód, zajęcie	pisarz, dramaturg, tłumacz, lektor języka francuskiego
	Odznaczenia
	Multimedia w Wikimedia Commons

Kazimierz Brończyk (ur. 11 stycznia 1888 w Górze Ropczyckiej, zm. 17 listopada 1967 w Krakowie) – pisarz, dramaturg, tłumacz literatury, krytyk teatralny, lektor języka francuskiego. Ukończył III Gimnazjum im. Jana III Sobieskiego w Krakowie.

Życiorys[edytuj | edytuj kod]

Wychował się w Krzeszowicach, gdzie jego ojciec, Józef, był administratorem dóbr hrabiów Potockich^[1]. Absolwent filologii polskiej na Uniwersytecie Jagiellońskim, ukończył naukę języka francuskiego w Grenoble. Nauczyciel języka francuskiego w gimnazjum w Pradze oraz języka polskiego w gimnazjach w Stryju i Stanisławowie. Członek „Sokoła”.

W czasie I wojny światowej służył w I Brygadzie Legionów. Brał udział w wojnie polsko-bolszewickiej w Małopolskich Oddziałach Armii Ochotniczej. Do 1939 był redaktorem czasopisma „Muzeum”^[2]. Do 1945 roku nauczał w VIII Gimnazjum im. Kazimierza Wielkiego we Lwowie (w czasie okupacji sowieckiej gimnazjum przekształcono w Średnią Szkołę Nr 14 z polskim językiem wykładowym).

W czasie II wojny światowej brał udział w tajnym nauczaniu, pisał do prasy podziemnej, do lwowskiego „Słowa Polskiego” i do warszawskiego „Wychowania Narodu”. 11 września 1944 aresztowany przez NKWD i osadzony w więzieniu przy ul. Łąckiego we Lwowie. 4 lutego 1945 zesłany do Zagłębia Donieckiego, do łagru przy kopalni węgla w Krasnodonie. 22 grudnia 1945 przybył do Krakowa, gdzie za namową Zbigniewa Nowosada, pisał artykuły do „Biuletynu Kresowego” – organu konspiracyjnego Komitetu Ziem Wschodnich. 4 grudnia 1946 aresztowany w Krakowie, przebywał w Urzędzie Bezpieczeństwa przy Placu Inwalidów, skąd przewieziony został do więzienia mokotowskiego w Warszawie, w styczniu 1948 do Wronek, skąd ponownie trafił do więzienia mokotowskiego, z którego został zwolniony 20 września 1948. Po wyjściu z więzienia współpracował z „Tygodnikiem Powszechnym” i „Kierunkami” jako krytyk teatralny. Członek Związku Literatów.

Autor dramatów historycznych, wystawianych na deskach warszawskiego Teatru Narodowego („Żółkiewski”), lwowskiego Teatru Wielkiego („Król Stefan”), w Teatrze na Pohulance („Rejtan”). Współpracował z Radiem Lwów przy cyklicznych audycjach „Rozmowy z młodzieżą”, jako autor słuchowisk radiowych. Autor wspomnień (dwa tomy – rękopis w Ossolineum) oraz satyry dramatycznej „Ekscelencja i małpy” (rok 1959), której nie dopuściła do druku cenzura PRL.

W 1911 roku ożenił się z Eugenią Mitisówną, nauczycielką, sanitariuszką podczas I wojny światowej. Ich jedyny syn, Szczęsny, utalentowany muzyk, walczył w 1939 r. jako podporucznik 19 pułku piechoty. Aresztowany przez NKWD przy przekraczaniu granicy, zaginął bez wieści w łagrze nad Kołymą^[3]^[4].

Odznaczenia[edytuj | edytuj kod]

Srebrny Wawrzyn Akademicki (7 listopada 1936)^[5].

Przypisy[edytuj | edytuj kod]

↑ TeresaT. Wojciechowska TeresaT., Kazimierz Brończyk, literat, „Cracovia Leopolis” (4 (72)), 2012, s. 36-37, ISSN 1234-8600 .
↑ Redaktor wydawnictwa. „Muzeum”. Z. 2, s. 132, Październik 1939.
↑ TeresaT. Wojciechowska TeresaT., dz. cyt.
↑ Kazimierz Brończyk - zapomniany pisarz i wychowawca [online], www.lwow.com.pl [dostęp 2023-02-03] .
↑ M.P. z 1936 r. nr 261, poz. 461 „za szerzenie zamiłowania do literatury polskiej”.

Linki zewnętrzne[edytuj | edytuj kod]

[1] TeresaT. Wojciechowska TeresaT., Kazimierz Brończyk, literat, „Cracovia Leopolis” (4 (72)), 2012, s. 36-37, ISSN 1234-8600 .

[2] Redaktor wydawnictwa. „Muzeum”. Z. 2, s. 132, Październik 1939.

[3] TeresaT. Wojciechowska TeresaT., dz. cyt.

[4] Kazimierz Brończyk - zapomniany pisarz i wychowawca [online], www.lwow.com.pl [dostęp 2023-02-03] .

[5] M.P. z 1936 r. nr 261, poz. 461 „za szerzenie zamiłowania do literatury polskiej”.

[1]

[2]

[3]

[4]

[5]