Lejkowniczek pełnotrzonowy
.JPG)
| |
| Systematyka | |
| Domena | |
|---|---|
| Królestwo | |
| Typ | |
| Klasa | |
| Rząd | |
| Rodzina | |
| Rodzaj | |
| Gatunek |
lejkowniczek pełnotrzonowy |
| Nazwa systematyczna | |
| Craterellus undulatus (Pers.) E. Campo & Papetti Boll. Circolo Micologico ‘Giovanni Carini’ 81: 3 (2021) | |
.JPG)
Lejkowniczek pełnotrzonowy (Craterellus undulatus (Pers.) E. Campo & Papetti) – gatunek grzybów należący do rodziny kolczakowatych (Hydnaceae)[1].
Systematyka i nazewnictwo[edytuj | edytuj kod]
Pozycja w klasyfikacji według Index Fungorum: Craterellus, Hydnaceae, Cantharellales, Incertae sedis, Agaricomycetes, Agaricomycotina, Basidiomycota, Fungi[1].
Po raz pierwszy takson ten opisał w 1801 r. Christian Hendrik Persoon, nadając mu nazwę Merulius undulatus. Obecną nazwę nadali mu w 2021 r. E. Campo i Carlo Papetti[1].
Synonimów nazwy naukowej ma ponad 30. Niektóre z nich[2]:
- Cantharellus sinuosus Fr. 1821
- Craterellus sinuosus (Fr.) Fr. 1838
- Merulius pusillus Fr. 1818
- Merulius undulatus Pers. 1801
- Pseudocraterellus sinuosus (Fr.) Corner 1958
- Pseudocraterellus undulatus (Pers.) Rauschert 1987
- Trombetta sinuosa (Fr.) Kuntze 1891
Nazwę polską nadali Barbara Gumińska i Władysław Wojewoda w 1983 r.[3] Jest niespójna z aktualną nazwą naukową[1].
Morfologia[edytuj | edytuj kod]
Często sąsiednie kapelusze zrastają się z sobą, czasami na jednym trzonie wyrasta drugi kapelusz. Pojedynczy ma średnicę 1–5 cm, jest płaski i lejkowaty. Powierzchnia nierówna, brzeg pofałdowany, płatowato-kędzierzawy. Barwa od szarobrązowej do ciemnobrązowej, czasami niemal czarnej[4].
Znajduje się na spodniej stronie kapelusza i zbiega na trzon. Ma barwę szarobeżową, lub popielatoszarą z popielatym odcieniem i postać żyłek, lub zmarszczeń, jednak nie są to ani blaszki, ani listewki[4].
Wysokość 3–6 cm, grubość 3–8 mm, kształt lejkowaty, zwężający się ku podstawie. Zazwyczaj jest spłaszczony, podłużnie wklęsły. Powierzchnia gładka, pofałdowana i tej samej barwy co kapelusz, lub nieco jaśniejsza[4]. Charakterystyczną cechą jest, że ma przeważnie pełny trzon[5].
Chrząstkowaty, o barwie od blado-brązowej do szarej. Zapach niewyraźny, smak łagodny[4].
Białe, owalne, o rozmiarach 8–10 × 5–7 μm[6].
- Gatunki podobne
- pieprznik szary (Cantharellus cinereus). Ma bardziej widoczny hymenofor – listewkowaty lub blaszkowaty i zazwyczaj pusty trzon[5].
- pieprznik trąbkowy (Cantharellus tubaeformis). Ma również wyraźne listewki lub blaszki i hymenofor o barwie żółtawej[5].
Występowanie i siedlisko[edytuj | edytuj kod]
Notowany w zachodniej, południowej, środkowej i północnej Europie, poza tym jego występowanie stwierdzono tylko w USA w stanie Missisipi[7]. W Polsce jest dość rzadki.
Grzyb naziemny. Występuje w lasach liściastych, szczególnie w miejscach wilgotnych pod bukami[8] i dębami. Owocniki wyrastają grupami od czerwca do października[3].
Grzyb mykoryzowy[5], grzyb jadalny[9].
Przypisy[edytuj | edytuj kod]
- ↑ a b c d Index Fungorum [online] [dostęp 2024-01-23] (ang.).
- ↑ Species Fungorum [online] [dostęp 2024-01-23] (ang.).
- ↑ a b Władysław Wojewoda, Krytyczna lista wielkoowocnikowych grzybów podstawkowych Polski, Kraków: W. Szafer Institute of Botany, Polish Academy of Sciences, 2003, s. 562, ISBN 83-89648-09-1.
- ↑ a b c d Cantharellaceae, Gomphaceae and amyloid-spored and xeruloid memebers of Tricholomataceae (excl. Mycena), [w:] R. Watling, E. Turnbull, British Fungus Flora, „Agarics and Boleti”, 8, Royal Botanic Garden Edinburgh, 1998.
- ↑ a b c d Barbara Gumińska, Władysław Wojewoda, Grzyby i ich oznaczanie, Warszawa: PWRiL, 1985, s. 220, ISBN 83-09-00714-0.
- ↑ Pseudocraterellus undulatus [online], Rogers Mushroom [dostęp 2015-01-10] [zarchiwizowane z adresu 2016-03-04] (ang.).
- ↑ Występowane Pseudocraterellus undylatus na świecie (mapa) [online], DiscoverLife [dostęp 2015-01-10].
- ↑ M. Snowarski. Atlas grzybów [online] [dostęp 2015-01-03].
- ↑ Marek Snowarski, Grzyby, Warszawa: Multico Oficyna Wydawnicza, 2010, s. 254, ISBN 978-83-7073-776-4.