Lopušné Pažite
| Państwo | |
|---|---|
| Kraj | |
| Powiat | |
| Starosta |
Peter Harcek[1] |
| Powierzchnia |
4,27[2] km² |
| Wysokość |
426[potrzebny przypis] m n.p.m. |
| Populacja (2023) • liczba ludności • gęstość |
|
| Nr kierunkowy |
041 |
| Kod pocztowy |
023 36 (pošta Radoľa) |
| Tablice rejestracyjne |
KM |
Położenie na mapie kraju żylińskiego  | |
Położenie na mapie Słowacji  | |
| 49°16′42,6″N 18°49′46,2″E/49,278500 18,829500 | |
| Strona internetowa | |
Lopušné Pažite – wieś (obec) w północnej Słowacji, w powiecie Kysucké Nové Mesto, w kraju żylińskim. Powstała w 1946 roku z połączenia sąsiednich wsi Lopušná i Pažite[5].
Położenie[edytuj | edytuj kod]
Wieś leży w zachodniej części Gór Kisuckich. Położona jest w odległości ok. 4 km w linii prostej na południowy wschód od Kysuckého Nového Mesta, w środkowej części doliny Vadičovského potoka, w miejscu w którym zwęża się ona i w dolnej części wsi przecina utwory Pienińskiego Pasa Skałkowego. Od północy i od południa otaczają wieś góry: na północy jest to długi wał Sten (Holý vrch, 912 m n.p.m.), zaś na południu szczyty Veľké Ostré (653 m n.p.m.) i Gášov vrch (660 m n.p.m.). Najniższym punktem wsi (430 m n.p.m.) jest koryto Vadičovského potoka, zaś najwyższym - wspomniany szczyt Holý vrch (912 m n.p.m.)[5].
Nazwa[edytuj | edytuj kod]
Dolna część wsi po raz pierwszy została wspomniana w 1598 r. jako Lopussina, zaś w roku 1658 jako Lopusna (węg. Lopusna). Górna część wsi wzmiankowana była jako Pazittje (1662), Pažite (1808), Pažitie (1920) (węg. Pazsitje, Pázsitos)[5].
Historia[edytuj | edytuj kod]
Tereny wsi były zamieszkiwane przez ludzi już w czasach prehistorycznych. W przewężeniu doliny Vadičovského potoka znaleziono ślady dwóch gródków łączonych z kulturą puchowską. Historyczne osadnictwo pojawiło się tu w XVI w. Pierwsza wzmianka o niżej położonej w dolinie wsi Lopušná pochodzi z 1598 r. Należała w części do feudalnego „państwa“ z siedzibą na zamku Budatín, natomiast w części do rodziny Kuryich. W roku 1784 miała 22 domy i 164 mieszkańców, a w roku 1828 - 24 domy i 236 236 mieszkańców[5]. Ze względu na skąpość terenów nadających się pod zasiew zajmowali się oni w nieznacznym tylko stopniu rolnictwem, a głównie hodowlą bydła i szałaśnictwem, a także sadownictwem i pszczelarstwem.
Pierwsza wzmianka o położonej nieco wyżej w górę potoku wsi Pažite pochodzi z 1662 r. i wiąże się z falą osadnictwa wołoskiego, które nieco wcześniej dotarło w ten rejon Beskidów. Wieś należała do feudalnego „państwa“ z siedzibą na zamku Strečno. W roku 1720 istniał na jej terenie folwark. W roku 1784 miała 15 domów i 92 mieszkańców, a w roku 1828 - 20 domów i 157 mieszkańców[5]. Mieszkańcy zajmowali się głównie szałaśnictwem, hodowlą bydła i rolnictwem. Trudnili się też produkcją gontów i innymi domowymi rzemiosłami, opartymi o przeróbkę drewna: wyrabiali drewniane naczynia i narzędzia gospodarskie. Poza tym zajmowali się obnośnym handlem i druciarstwem.
W latach 1907-1920 tworzyła już jeden organizm z sąsiednią wsią Lopušná, z którą ponownie połączyła się w roku 1946, tworząc wieś Lopušné Pažite. Jej mieszkańcy obecnie pracują głównie w zakładach przemysłowych i usługach w niedalekich miastach (Kysucké Nové Mesto, Żylina).
Przypisy[edytuj | edytuj kod]
- ↑ Zoznam zvolených starostov a primátorov podľa obcí, miest a mestských častí. Štatistický úrad Slovenskej republiky, 2014. [dostęp 2017-10-06]. (słow.).
- ↑ Statistical Office of the Slovak Republic (www.statistics.sk): Hustota obyvateľstva - obce. www.statistics.sk. [dostęp 2024-03-28]. Ustawienia: om7014rr_obc: 4,27S_SK, om7014rr_ukaz: Rozloha (Štvorcový meter).
- ↑ Statistical Office of the Slovak Republic (www.statistics.sk): Počet obyvateľov podľa pohlavia - obce (ročne). www.statistics.sk. [dostęp 2024-03-28]. Ustawienia: om7101rr_obc: AREAS_SK.
- ↑ Statistical Office of the Slovak Republic (www.statistics.sk): Hustota obyvateľstva - obce. www.statistics.sk. [dostęp 2024-03-28]. Ustawienia: om7014rr_obc: AREAS_SK.
- ↑ a b c d e Lopušné Pažite - História. [w:] E-OBCE.sk [on-line]. TERRA GRATA. [dostęp 2017-10-06]. (słow.).
Bibliografia[edytuj | edytuj kod]
- Kysucké Beskydy. Turistická mapa 1:50 000 (nr 5009), 1 wyd., wyd. BB Kart dla Tatraplan, Banská Bystrica 2013, ISBN 978-80-89134-41-0;
- Vavrík Bartolomej, Galvánek Viliam: Javorníky, Kysuce. Turistický sprievodca ČSSR č.14, wyd, Šport, slovenské telovýchovné vadavateľstvo, Bratisłava 1984;
