Lotokot filipiński

Z Wikipedii, wolnej encyklopedii
Lotokot filipiński
Cynocephalus volans
(Linnaeus, 1758)
Ilustracja
Systematyka
Domena

eukarionty

Królestwo

zwierzęta

Typ

strunowce

Podtyp

kręgowce

Gromada

ssaki

Podgromada

żyworodne

Infragromada

łożyskowce

Rząd

latawce

Rodzina

lotokotowate

Rodzaj

Cynocephalus
Boddaert, 1768[1]

Gatunek

lotokot filipiński

Synonimy

Rodzaju:

Gatunku:

Kategoria zagrożenia (CKGZ)[10]

Zasięg występowania
Mapa występowania
Systematyka w Wikispecies
Multimedia w Wikimedia Commons

Lotokot filipiński[11][12], lotokot[12], kaguan[12], kolugo[12] (Cynocephalus volans) – gatunek ssaka z rodziny lotokotowatych (Cynocephalidae).

Taksonomia[edytuj | edytuj kod]

Gatunek po raz pierwszy zgodnie z zasadami nazewnictwa binominalnego opisał w 1758 roku szwedzki przyrodnik Karol Linneusz, nadając mu nazwę Lemur volans[8]. Miejsce typowe według oryginalnego opisu to Azja (łac. Habitat in Asia)[8], ograniczone w 1908 roku przez Oldfielda Thomasa do Filipin[13][14][15]. Jedyny przedstawiciel rodzaju lotokot[11] (Cynocephalus), który zdefiniował w 1768 roku holenderski przyrodnik Pieter Boddaert[1]. Linneusz swój opis oparł na tekstach wcześniejszych autorów[8].

Chociaż nie opisano podgatunków C. volans, istnieje znaczna rozbieżność genetyczna sugerująca, że w obrębie C. volans są co najmniej dwa potencjalnie ukryte gatunki (wyspy Visayas kontra wyspy Mindanao i Basilan), chociaż jego radiacja jest nowsza (około 1–2,5 milionów lat temu); taksonomia wymaga ponownej oceny[16]. Autorzy Illustrated Checklist of the Mammals of the World uznają ten takson za gatunek monotypowy[16].

Etymologia[edytuj | edytuj kod]

  • Cynocephalus: gr. κυων kuōn, κυνος kunos „pies”; -κεφαλος -kephalos „-głowy”, od κεφαλη kephalē „głowa”[17].
  • Galeopithecus (Galeopus): gr. γαλεη galeē lub γαλη galē „łasica”; πιθηκος pithēkos „małpa”[18].
  • Dermopterus: gr. δερμoπτερος dermopteros „o skórzastych skrzydłach”, od gr. δερμα derma, δερματος dermatos „skóra”; πτερον pteron „skrzydło”[19].
  • Pleuropterus: gr. πλευρα pleura „bok”; πτερον pteron „skrzydło”[20].
  • Colugo: filipińska nazwa colugo dla lotokota[21].
  • volans: łac. volans, volantis „latający”, od volare „latać”[22].

Zasięg występowania[edytuj | edytuj kod]

Lotokot filipiński jest gatunkiem południowych i wschodnich Filipin, zamieszkując wyspy: Samar, Leyte, Biliran, Maripipi, Bohol, Dinagat, Siargao, Mindanao, Basilan i Tongkil[16].

Charakterystyka[edytuj | edytuj kod]

Długość ciała (bez ogona) 340–420 mm, długość ogona 170–280 mm, długość ucha 29 mm, długość tylnej stopy 81–86 mm; masa ciała 1–1,5 kg (samice są większe od samców)[23][24]. Wzdłuż boków ciała, pomiędzy kończynami mają obszerny fałd skórny stanowiący powierzchnię nośną, którą wykorzystują przy przeskakiwaniu lotem szybowcowym z drzewa na drzewo na odległość do 150 m[23].

Tryb życia[edytuj | edytuj kod]

Zamieszkuje lasy deszczowe; spotykany również na plantacjach bananowych, kokosowych i kauczukowych. Lotokoty są roślinożerne. Zjadają owoce i kwiaty, przez co traktowane są jako szkodniki. Prowadzą nadrzewny i nocny tryb życia. Samica po dwumiesięcznej ciąży rodzi jedno, czasem dwa młode.

Status zagrożenia[edytuj | edytuj kod]

W klasyfikacji IUCN lotokot filipiński dawniej zaliczany był do kategorii VU (ang. vulnerable ‘narażony’) z powodu powolnego tempa osiągania dojrzałości, ograniczania i degradacji jego obszaru występowania oraz polowań[10]. Od 2008 jego populacja uważana jest za stabilną, a zagrożenie klasyfikowane w kategorii LC (najmniejszej troski)[10].

Zobacz też[edytuj | edytuj kod]

Uwagi[edytuj | edytuj kod]

  1. ↑ Nazwa nieważna, odrzucona decyzją ICZN[2].

Przypisy[edytuj | edytuj kod]

  1. ↑ a b P. Boddaert: Dierkundig mengelwerk: in het welke de nieuwe of nog duistere zoorten van dieren door naauwkeurige afbeeldingen, beschryvingen en verhandelingen opgehelderd worden. Cz. 2. Utrecht: A. van Paddenburg en J. van Schoonhoven, 1768, s. 8. (niderl.).
  2. ↑ Anonim. Opinion 1077. Refusal of request to use the plenary powers to suppress the generic name Cynocephalus Boddaert, 1768 (Mammalia). „Bulletin of Zoological Nomenclature”. 33 (3–4), s. 182–184, 1977. (ang.). 
  3. ↑ P.S. Pallas. Galeopithecus. Volans, Camellii. „Acta Academiae scientiarum imperialis petropolitanae”. 4 (1), s. 208, 1783. (łac.). 
  4. ↑ C.S. Rafinesque: Analyse de la nature, or, Tableau de l’univers et des corps organisés. Palerme: Aux dépens de l’auteur, 1815, s. 54. (fr.).
  5. ↑ Burnett 1829 ↓, s. 268.
  6. ↑ Burnett 1829 ↓, s. 269.
  7. ↑ J.E. Gray: Catalogue of Monkeys, Lemurs, and Fruit-eating Bats in the collection of the British Museum. London: The Trustees, 1870, s. 98. (ang.).
  8. ↑ a b c d C. Linnaeus: Systema naturae per regna tria naturae, secundum classes, ordines, genera, species, cum characteribus, differentiis, synonymis, locis. Wyd. 10. T. 1. Holmiae: Impensis Direct. Laurentii Salvii, 1758, s. 30. (łac.).
  9. ↑ G.R. Waterhouse. On the Flying Lemurs (Galeopithecus). „Proceedings of the Zoological Society of London”. 6, s. 119, 1838. (ang.). 
  10. ↑ a b c J.C. Gonzalez, C. Custodio, P. Carino & R. Pamaong-Jose 2008, Cynocephalus volans, [w:] The IUCN Red List of Threatened Species 2021, wersja 2021-1 [dostęp 2021-07-17] (ang.).
  11. ↑ a b Nazwy polskie za: W. Cichocki, A. Ważna, J. Cichocki, E. Rajska-Jurgiel, A. Jasiński & W. Bogdanowicz: Polskie nazewnictwo ssaków świata. Warszawa: Muzeum i Instytut Zoologii PAN, 2015, s. 28. ISBN 978-83-88147-15-9. (pol. • ang.).
  12. ↑ a b c d Praca zbiorowa: Zwierzęta: encyklopedia ilustrowana. Warszawa: Wydawnictwo Naukowe PWN, 2005, s. 90. ISBN 83-01-14344-4.
  13. ↑ O. Thomas. The nomenclature of the flying lemurs. „The Annals and Magazine of Natural History”. Eight series. 1 (3), s. 252, 1908. (ang.). 
  14. ↑ D.E. Wilson & D.M. Reeder (redaktorzy): Species Cynocephalus volans. [w:] Mammal Species of the World. A Taxonomic and Geographic Reference (Wyd. 3) [on-line]. Johns Hopkins University Press, 2005. [dostęp 2021-07-17].
  15. ↑ N. Upham, C. Burgin, J. Widness, M. Becker, C. Parker, S. Liphardt, I. Rochon & D. Huckaby: Cynocephalus volans (Linnaeus, 1758). [w:] ASM Mammal Diversity Database (Version 1.11) [on-line]. American Society of Mammalogists. [dostęp 2023-09-01]. (ang.).
  16. ↑ a b c C.J. Burgin, D.E. Wilson, R.A. Mittermeier, A.B. Rylands, T.E. Lacher & W. Sechrest: Illustrated Checklist of the Mammals of the World. Cz. 1: Monotremata to Rodentia. Barcelona: Lynx Edicions, 2020, s. 132. ISBN 978-84-16728-34-3. (ang.).
  17. ↑ Palmer 1904 ↓, s. 210.
  18. ↑ Palmer 1904 ↓, s. 288.
  19. ↑ Palmer 1904 ↓, s. 223.
  20. ↑ Palmer 1904 ↓, s. 551.
  21. ↑ Palmer 1904 ↓, s. 197.
  22. ↑ Edmund C. Jaeger, Source-book of biological names and terms, wyd. 1, Springfield: Charles C. Thomas, 1944, s. 252, OCLC 637083062 (ang.).
  23. ↑ a b J. Janecka & M. Janecka: Family Cynocephalidae (Colugos). W: R.A. Mittermeier & D.E. Wilson (redaktorzy): Handbook of the Mammals of the World. Cz. 8: Insectivores, Sloths and Colugos. Barcelona: Lynx Edicions, 2018, s. 284–285. ISBN 978-84-16728-08-4. (ang.).
  24. ↑ Class Mammalia. W: Lynx Nature Books: All the Mammals of the World. Barcelona: Lynx Edicions, 2023, s. 85. ISBN 978-84-16728-66-4. (ang.).

Bibliografia[edytuj | edytuj kod]

Źródło: „https://pl.wikipedia.org/w/index.php?title=Lotokot_filipiński&oldid=72989102”