Marian Świderek

Marian Świderek
Marek
	porucznik
Data i miejsce urodzenia	25 sierpnia 1897 ; Łódź
Data i miejsce śmierci	18 października 1949 ; Warszawa
	Przebieg służby
Siły zbrojne	Armia Krajowa
Jednostki	Komenda Główna Armii Krajowej – Kierownictwo Produkcji Uzbrojenia
Główne wojny i bitwy	II wojna światowa; powstanie warszawskie
	Odznaczenia

Marian Świderek (ur. 25 sierpnia 1897 w Łodzi, zm. 18 października 1949 w Warszawie) – polski chemik, organizator i pierwszy dyrektor Głównego Instytutu Chemii Przemysłowej, porucznik AK.

Biografia[edytuj | edytuj kod]

Marian Świderek urodził się w Łodzi 25 sierpnia 1897 roku. Był synem Konstantego i Heleny z domu Tomaszewskiej. Studiował na Politechnice Warszawskiej. W 1926 obronił doktorat, habilitacja w 1935 z zakresu chemicznej technologii organicznej. Od 1927 roku był zatrudniony w Wojskowym Instytucie Przeciwgazowym, jednocześnie prowadząc wykłady z technologii mas chłonnych^[1].

Gdy Niemcy napadły na Polskę w 1939 roku, został zmuszony do spalenia wyników swoich prac badawczych, by te nie dostały się w ręce okupantów. Był poszukiwany przez Gestapo. Uwięziony w 1940, trafił najpierw do więzienia w Sanoku, a następnie do obozu koncentracyjnego w Buchenwaldzie. W obozie pozostawał do jesieni 1943. Po powrocie do okupowanej stolicy był czynnie zaangażowany w tajne nauczanie i organizację struktur politechniki. Podczas powstania warszawskiego był w Komendzie Głównej Armii Krajowej, w Kierownictwie Produkcji Uzbrojenia, w wytwórni granatów ręcznych na ul. Kruczej 11. Był ciężko ranny. Po powstaniu trafił do niewoli, nr jeniecki 305225^[1]^[2].

W 1945 mianowany dyrektorem Instytutu Przemysłu Chemicznego, który musiał zorganizować od podstaw. W 1946 objął Katedrę Technologii Organicznej Ogólnej Politechniki Warszawskiej. W 1947 wyjechał do Stanów Zjednoczonych, skąd sprowadził sprzęt oraz księgozbiór dla instytutu. Po powrocie zorganizował oddział instytutu w Gliwicach^[2]. Profesor Świderek zmarł w Warszawie 18 października 1949^[3]. Został pochowany na Starych Powązkach^[4].

Odznaczony Srebrnym Krzyżem Zasługi (16 kwietnia 1947)^[5].

Marian Świderek był żonaty z Haliną z domu Borkowską, inżynier chemiczką. Ich córką była Anna Świderkówna^[6].

Przypisy[edytuj | edytuj kod]

↑ ^a ^b Powstańcze biogramy. Marian Świderek. 1944.pl. [dostęp 2021-12-25]. (pol.).
↑ ^a ^b Stanisław Porejko. Marian Świderek (1897–1949). „Przemysł Chemiczny”. 37 (4), s. 292, 1958. ISSN 0033-2496. (pol.).
↑ Świderek Marian, [w:] Encyklopedia PWN [dostęp 2021-12-25] .
↑ Cmentarz Stare Powązki: MARIAN ŚWIDEREK, [w:] Warszawskie Zabytkowe Pomniki Nagrobne [dostęp 2021-12-25] .
↑ Odznaczenie za wybitne zasługi położone w obronie ładu i bezpieczeństwa w kraju. prawo.pl. [dostęp 2021-12-25]. (pol.).
↑ Oblaci – wspomnienia. opactwotynieckie.pl. [dostęp 2021-12-25]. (pol.).

[p1-1] Powstańcze biogramy. Marian Świderek. 1944.pl. [dostęp 2021-12-25]. (pol.).

[p2-2] Stanisław Porejko. Marian Świderek (1897–1949). „Przemysł Chemiczny”. 37 (4), s. 292, 1958. ISSN 0033-2496. (pol.).

[3] Świderek Marian, [w:] Encyklopedia PWN [dostęp 2021-12-25] .

[4] Cmentarz Stare Powązki: MARIAN ŚWIDEREK, [w:] Warszawskie Zabytkowe Pomniki Nagrobne [dostęp 2021-12-25] .

[5] Odznaczenie za wybitne zasługi położone w obronie ładu i bezpieczeństwa w kraju. prawo.pl. [dostęp 2021-12-25]. (pol.).

[6] Oblaci – wspomnienia. opactwotynieckie.pl. [dostęp 2021-12-25]. (pol.).

[1]

[2]

[3]

[4]

[5]

[6]