Mieczysław Lutman

Z Wikipedii, wolnej encyklopedii
Mieczysław Lutman
Data i miejsce urodzenia

10 sierpnia 1890
Lwów

Data i miejsce śmierci

między 20 a 22 kwietnia
Katyń

starosta bialski
Okres

od 28 października 1937
do 1939

Poprzednik

Stanisław Staniewicz

Odznaczenia
Złoty Krzyż Zasługi (II RP, nadany dwukrotnie)
Odznaka honorowa L. O. P. P. 4

Mieczysław Lutman (ur. 10 sierpnia 1890 we Lwowie, zm. między 20 a 22 kwietnia[1] 1940 w Katyniu) – doktor praw, starosta w Białej Podlaskiej, oficer rezerwy Wojska Polskiego[potrzebny przypis], ofiara zbrodni katyńskiej[2].

Życiorys[edytuj | edytuj kod]

Był synem Józefa i Katarzyny ze Szpilów[3].

W 1923 roku pracował w starostwie w Chełmie jako referent. 23 sierpnia 1923 został mianowany urzędnikiem w VII stopniu służbowym[4]. W 1925 był zastępcą starosty chełmskiego. Jako pełnomocnik Ministerstwa Spraw Wewnętrznych brał udział w pracach Nadzwyczajnej Komisji Rozjemczej do załatwienia zatargów pomiędzy właścicielami nieruchomości a dozorcami domowymi w 1926[5]. Został starostą powiatu węgrowskiego w 1926 i sprawował tę funkcję do 1932[6], po czym został przeniesiony na stanowisko starosty powiatu puławskiego[7][8]. Działał w powiatowym komitecie PWiWF. Był pomysłodawcą i inicjatorem budowy Domu Sportowego im Marszałka Piłsudskiego w Węgrowie. Był to taki pierwszy obiekt w województwie lubelskim[9]. Podczas pełnienia funkcji starosty węgrowskiego wchodził w konflikty z władzami gmin, o których pisała ówczesna prasa. Niektóre gazety zarzucały mu chęć usunięcia z samorządów i stowarzyszeń gminnych ziemian i księży. Najbardziej zaogniona była sprawa zwolnienia z pracy pisarza gminnego z Grębkowa, w którą zostali wciągnięci wojewoda lubelski i Ministerstwo Spraw Wewnętrznych. Niechętni Lutmanowi dziennikarze nawoływali do usunięcia go z urzędu[10][11]. Jest wymieniony na akcie erekcyjnym siedziby Ochotniczej Straży Pożarnej we wsi Ruchna, który został odnaleziony wraz z kamieniem węgielnym w 2018 w trakcie rozbiórki starego budynku remizy[12]. Pełnił funkcję prezesa komitetu powiatowego Ligi Obrony Powietrznej i Przeciwgazowe oraz prezesa powiatowego Związku Strzeleckiego w Puławach[13][14]. W 1929 został mianowany urzędnikiem w VI stopniu służbowym. 20 października 1934 roku wiceminister komunikacji Rzeczypospolitej Polskiej Julian Piasecki w asyście wojewody lubelskiego Józefa Rożnieckiego i starosty puławskiego Mieczysława Lutmana uroczyście otworzył Most im Ignacego Mościckiego w Puławach. Współzałożyciel i członek zarządu Towarzystwa Prywatnej Szkoły Rzemieślniczej w Kazimierzu Dolnym z siedzibą w Puławach[15]. Od 28 października 1937 do września 1939 był starostą powiatowym w Białej Podlaskiej[16][17][18].

Podczas kampanii wrześniowej wzięty do niewoli radzieckiej. 17 listopada 1939 wieczorem przywieziony do Kozielska z obozu przejściowego w Szepetówce. Według stanu z 19 listopada 1939 był jeńcem kozielskiego obozu. Między 19 a 21 maja 1940 przekazany do dyspozycji naczelnika smoleńskiego obwodu NKWD[1] – lista wywózkowa 036/4 poz. 78, nr akt 1361[19], z 16 kwietnia 1940[1]. Został zamordowany między 20 a 22 kwietnia 1940 przez NKWD w lesie katyńskim[1]. W Archiwum Robla znajduje się pamiętnik ppor. rez. Maksymiliana Trzepałki w którym Lutman jest wymieniony jako starosta węgrowski, przybyły wraz z oficerami i cywilami z obozu w Szepetówce. Nie został zidentyfikowany podczas ekshumacji prowadzonej przez Niemców w 1943[20].

Krewni w 1945 i 1946 poszukiwali informacji przez Biuro Informacji i Badań Polskiego Czerwonego Krzyża w Warszawie.

Upamiętnienie[edytuj | edytuj kod]

  • Krzyż Srebrny Orderu Virtuti Militari (nr 14384) – zbiorowe, pośmiertne odznaczenie żołnierzy polskich zamordowanych w Katyniu i innych nieznanych miejscach kaźni, nadane przez Prezydenta RP na Uchodźstwie profesora Stanisława Ostrowskiego (11 listopada 1976)
  • Krzyż Kampanii Wrześniowej – zbiorowe, pośmiertne odznaczenie pamiątkowe wszystkich ofiar zbrodni katyńskiej (1 stycznia 1986)
  • Dąb Pamięci 14666 posadzony na terenie Zespołu Szkół w Łomazach. Dąb zasadził wicestarosta bialski Jan Bajkowski[21][22].

Ordery i odznaczenia[edytuj | edytuj kod]

Zobacz też[edytuj | edytuj kod]

Przypisy[edytuj | edytuj kod]

  1. a b c d УБИТЫ В КАТЫНИ, Москва Общество «Мемориал» – Издательство «Звенья» 2015, s. 474.
  2. Jędrzej Tucholski, Mord w Katyniu, 1991, s. 158.
  3. Kiński i inni, Katyń, Księga Cmentarna, 2000, s. 351.
  4. „Dziennik Urzędowy MSW” (R VI, Nr 5), Warszawa, 30 września 1923, s. 24.
  5. „Chełmski Kurjer Ilustrowany” (8), 28 lutego 1926, s. 8.
  6. Z dziejów Powiatu Węgrowskiego • Powiat • Starostwo Powiatowe w Węgrowie [online], powiatwegrowski.pl [dostęp 2019-03-03].
  7. „Lubelski Dziennik Wojewódzki” (14), 16 czerwca 1932, s. 318.
  8. Załącznik do Dziennika Urzędowego Ministerstwa Spraw Wewnętrznych, N° 32 z 1936 r., s. 2
  9. „Polska Zbrojna” (R.10, nr 314), Warszawa, 17 listopada 1931, s. 8.
  10. „Gazeta Świąteczna” (R.50, nr 2559), 16 lutego 1930, s. 3.
  11. „Zielony Sztandar” (R.4, nr 79), 18 listopada 1934, s. 8.
  12. Dorota Mazurek, Genealogiczne przypadki Doroty: Skarb w Ruchnie [online], Genealogiczne przypadki Doroty, 12 grudnia 2018 [dostęp 2019-03-03].
  13. a b Pierwsza lista osób odznaczonych z okazji X-lecia Ligi Obrony Powietrznej i Przeciwgazowej Honorową Odznaką L.O.P.P. za okres 1923-1933, Warszawa 1933, s. 8.
  14. „Straż Państwowa” (R. 1, nr 2), Puławy, 19 sierpnia 1934, s. 4.
  15. „Monitor Polski” (R. 17, nr 163), 19 lipca 1934, s. 3.
  16. Górny 1939 ↓, s. 161-162.
  17. Powiaty Województwo Lubelskie. Powiaty Lublelskie, powiaty. www.w-lubelskie.pl [online], www.w-lubelskie.pl [dostęp 2019-03-03].
  18. Kalendarz Informacyjny dla Urzędników Państwowych na Rok 1939, Warszawa 1939, s. 161.
  19. Jędrzej Tucholski, Mord w Katyniu, 1991, s. 696.
  20. Auswaertiges Amt – Amtliches Material Zum Massenmord Von Katyn, Berlin 1943.
  21. Bohaterowie – Strona 288 – Katyń… ocalić od zapomnienia [online] [dostęp 2019-03-03] [zarchiwizowane z adresu 2020-07-01] (pol.).
  22. ARCHIWUM [online], szkolalomazy.pl [dostęp 2019-03-03].
  23. M.P. z 1932 r. nr 65, poz. 85 „za zasługi na polu wychowania fizycznego i przysposobienia wojskowego”.
  24. M.P. z 1938 r. nr 241, poz. 535 „za zasługi w służbie państwowej”.

Bibliografia[edytuj | edytuj kod]

  • Bolesław Chwaściński: Mosty na Wiśle i ich budowniczowie. Warszawa: Fundacja Rozwoju Nauki w Zakresie Inżynierii Lądowej im. A. i Z. Wasiutyńskich, 1997, s. 413. ISBN 83-905390-2-0.
  • 15 lat pracy Lubelskiego Okręgu Wojewódzkiego L.O.P.P., Lublin 1938.
  • Bolesław Górny: Monografia powiatu bialskiego województwa lubelskiego. Biała Podlaska: Bolesław Górny, 1939.
  • Jędrzej Tucholski: Mord w Katyniu. Warszawa: Instytut Wydawniczy PAX, 1991. ISBN 83-211-1408-3.
  • УБИТЫ В КАТЫНИ, Москва Общество «Мемориал» – Издательство «Звенья» 2015, ISBN 978-5-78700-123-5.
  • Jan Kiński, Helena Malanowska, Urszula Olech, Wacław Ryżewski, Janina Snitko-Rzeszut, Teresa Żach: Katyń. Księga Cmentarna Polskiego Cmentarza Wojennego. Marek Tarczyński (red.). Warszawa: Oficyna Wydawnicza RYTM, 2000. ISBN 83-905590-7-2.
  • Auswaertiges Amt – Amtliches Material Zum Massenmord Von Katyn, Berlin 1943.