Mleczaj brązowy
_Figure_23.jpg)
| |
| Systematyka | |
| Domena | |
|---|---|
| Królestwo | |
| Typ | |
| Klasa | |
| Rząd | |
| Rodzina | |
| Rodzaj | |
| Gatunek |
mleczaj brązowy |
| Nazwa systematyczna | |
| Lactarius badiosanguineus Kühner & Romagn. Bull. trimest. Soc. mycol. Fr. 69: 361 (1954) [1953] | |
Mleczaj brązowy (Lactarius badiosanguineus Kühner & Romagn.) – gatunek grzybów należący do rodziny gołąbkowatych (Russulaceae)[1].
Systematyka i nazewnictwo[edytuj | edytuj kod]
Pozycja w klasyfikacji według Index Fungorum: Lactarius, Russulaceae, Russulales, Incertae sedis, Agaricomycetes, Agaricomycotina, Basidiomycota, Fungi[1].
Po raz pierwszy opisali go w 1954 r. Robert Kühner i Henri Charles Louis Romagnesi[1]. Polską nazwę nadała Alina Skirgiełło w 1988 r.[2]
Morfologia[edytuj | edytuj kod]
Średnica 3–7 cm, początkowo stożkowato-dzwonkowaty z podwiniętym brzegiem, potem płaskołukowaty ze spiczastym garbkiem i żłobionym, pofałdowanym brzegiem. Powierzchnia gładka, początkowo intensywnie czerwonobrązowa z ciemniejszym środkiem, potem purpurowa, pomarańczowoczerwona lub czerwonobrązowa, w stanie wilgotnym nieco śliska[3].
Blaszkowy, blaszki gęste, w stanie dojrzałym zbiegające na trzon, początkowo jasnoochrowe, potem ochrowoczerwonawe do rudoochrowych, czasem z ciemniejszymi cętkami[3]. Mleczko wydziela się dość słabo, jest białe lub wodnisto białe, po upływie około 2 min żółknie[4].
Wysokość 4–6 cm, grubość 0,4–0,8 cm, walcowaty, czasem podłużnie spłaszczony, u podstawy nieco cieńszy. Powierzchnia brązowoczerwonawa do pomarańczowobrązowej, górą jaśniejsza[3].
Pod skórką czerwonawobrązowawy, głębiej jaśniejszy, u podstawy trzonu ciemniejszy. Ma słaby zapach pluskwiaków, w smaku jest łagodny lub gorzkawy[4].
- Cechy mikroskopowe
Zarodniki owalne, 7–8,5 × 6–7,5 µm, o powierzchni pokrytej wyraźnymi brodawkami połączonymi listewkami, wskutek czego tworzy się siateczkowata ornamentacja. Podstawki 36–42 × 10–11 µm. Cheilocystydy nieliczne, wrzecionowate, wąskie, 30–45 × 6-10 µm lub 40–60 × 6-7[4].
- Gatunki podobne
Mleczaj rudy (Lactarius rufus) jest większy, ma kapelusz bez żłobionego brzegu, trzon jasnoczerwonawobrązowy i jego mleczko na powietrzu nie żółknie[3]. Mleczaj wątrobowy (Lactarius hepaticus) ma więcej czerwonych odcieni na kapeluszu, wyraźnie tłustą powierzchnię i występuje pod sosnami[4].
Występowanie i siedlisko[edytuj | edytuj kod]
Znany jest w Europie, Ameryce Północnej i Azji[5]. W Polsce W. Wojewoda w 2003 r. przytoczył tylko trzy jego stanowiska z uwagą, że jego częstość występowania i stopień zagrożenia nie są znane[2], w późniejszych latach podano następne[6].
Naziemny grzyb mykoryzowy. Rośnie w lasach iglastych, zwłaszcza pod świerkami[2], głównie w lasach górskich[4].
Przypisy[edytuj | edytuj kod]
- ↑ a b c Index Fungorum [online] [dostęp 2023-04-01] (ang.).
- ↑ a b c Władysław Wojewoda, Krytyczna lista wielkoowocnikowych grzybów podstawkowych Polski, Kraków: W. Szafer Institute of Botany, Polish Academy of Sciences, 2003, ISBN 83-89648-09-1.
- ↑ a b c d Pavol Škubla, Wielki atlas grzybów, Poznań: Elipsa, 2007, ISBN 978-83-245-9550-1.
- ↑ a b c d e Alina Skirgiełło, Mleczaj (''Lactarius''). Grzyby (''Mycota''), tom 25. Podstawczaki (''Basidiomycetes''), gołąbkowce (''Russulales''), gołąbkowate (''Russulaceae''), mleczaj (''Lactarius''), Kraków: PWN, 1998, ISBN 83-85444-65-3.
- ↑ Występowanie Lactarius badiosanguineus na świecie (mapa) [online], gbif.org [dostęp 2023-04-01] (ang.).
- ↑ Grzyby makroskopijne Polski w literaturze mikologicznej [online], grzyby.pl [dostęp 2023-04-01].