Monika Maron

Z Wikipedii, wolnej encyklopedii
Monika Maron
Monika Eva Iglarz
Ilustracja
Data i miejsce urodzenia

3 czerwca 1941
Berlin

Narodowość

niemiecka

Język

niemiecki

Dziedzina sztuki

literatura

Epoka

Literatura współczesna

Gatunek

powieść, opowiadania

Ważne dzieła

"Flugasche" (1981)

Multimedia w Wikimedia Commons

Monika Maron (ur. 3 czerwca 1941 w Berlinie) – niemiecka pisarka, która w latach 1951–1988 mieszkała w NRD[1].

Życiorys i twórczość[edytuj | edytuj kod]

Monika Eva Maron (nazwisko rodowe: Iglarz) urodziła się 3 czerwca 1941 w Berlinie. Wychowywana była przez matkę Helenę. Dziadek Paweł Iglarz był konwertowanym Żydem, który został deportowany i zamordowany w 1942 roku w bełchatowskim getcie (w ówczesnym Warthegau). Maron poświęca dziadkowi wspomnienia Pawels Briefe (Listy Pawła). Jej ojciec Walter nie mógł poślubić matki Maron, która była w połowie Żydówką, z powodu zakazów ustanowionych w norymberskich ustawach rasowych.

Jej matka Helene Iglarz rozstała się z biologicznym ojcem Moniki i wyszła za mąż w 1955 roku za urzędnika SED i późniejszego Ministra Spraw Wewnętrznych NRD Karla Marona. Rodzina przeniosła się do Berlina Wschodniego, a Monika przyjęła nazwisko ojczyma. Po maturze Monika Maron przez rok pracowała w fabryce samolotów w Dreźnie. Później studiowała teatrologię i pracowała jako aspirantka naukowa w Szkole Teatralnej w Berlinie. Przez dwa lata próbowała swoich sił jako asystentka reżysera w telewizji. Monika Maron sprawdziła się również jako dziennikarka dwóch kobiecych czasopism Für Dich i die Wochenpost[1].

Od 1976 pracowała jako niezależna pisarka w Berlinie Wschodnim.

Od października 1976 roku Maron spotkała się wielokrotnie z pracownikami Stasi (Ministerstwa Bezpieczeństwa Państwowego NRD), jednak nigdy nie zobowiązała się do konspiracyjnej współpracy. W 1977 Maron mogła podróżować jako osoba kontaktowa Głównego Zarządu Wywiadu do Berlina Zachodniego. Napisała dla pracowników Stasi dwa raporty: o podróży do Berlina Zachodniego i stałej misji w Berlinie Wschodnim. Współpraca Maron ze Stasi trwała prawie dwa lata. W dokumentach Federalnego Urzędu ds. Akt Stasi (pot. Instytut Gaucka) znajduje się 50 stron dokumentów potwierdzających, że Maron podjęła współpracę w latach 1976–1978 ze Stasi i dla niej donosiła o obywatelach Niemiec Zachodnich, dyplomatach i dziennikarzach. Otrzymała pseudonim „Mitsu”[2].

Stasi zerwało z nią kontrakt i nakazało monitorowanie i śledzenie Maron. Do jej wyjazdu w 1988 roku była pod ciągłym nadzorem.

W 1981 roku opublikowała swoją pierwszą powieść Flugasche, w której opisuje m.in. swoje doświadczenia jako reporterki przemysłowej w komendzie chemicznej w NRD. Flugasche była pierwszą książką o środowisku w NRD, w której otwarcie zostali napiętnowani sprawcy zanieczyszczeń. Ze względu na krytykujące treści książka Maron nie mogła ukazać się w NRD. Powieść nie mogła się ukazać w tamtym czasie, dlatego została opublikowana w RFN w 1981 roku przez wydawnictwo S. Fischer. Od tamtej pory Maron napisała kilkanaście powieści oraz innych tekstów, takich jak eseje i opowiadania. Szczególne zainteresowanie zdobyła powieść Animal triste z 1996 roku.

Po rosnącej alienacji w 1988 roku wyjechała wraz z mężem, naukowcem Wilhelmem Tappe i ich synem Jonasem po otrzymaniu trzyletniej wizy do RFN. Do 1992 roku mieszkała w Hamburgu, a następnie przeniosła się z powrotem do Berlina.

Od 2012 roku Maron napisała wiele artykułów krytykujących islam. W jednym podkreśla „Politycy muszą pokazać granice muzułmanom”. Zwróciła uwagę na to, że świecka konstytucja wymaga równego traktowania wszystkich wspólnot religijnych, także skupienie się tylko na islamie jako na „wyczerpującej” i „w rezultacie ubogiej”, nie zostało uzasadnione na Islamskiej Konferencji. To właśnie ta krytyka na Konferencji Islam 2014 sprowokowała aktora Murata Topala do sprzeciwu, który odpowiedział na artykuł Maron: „Oto najlepszy przykład na to, jak kiczowata i krzykliwa jest tak zwana debata na temat Islamu w Niemczech, której nie jest się w stanie obecnie ocenić”.

Wraz z kolegą pisarzem Peterem Schneiderem, z którym odwiedziła Drezno w poniedziałek przed Bożym Narodzeniem w 2014 roku, aby przedstawić własne zdanie na temat demonstracji PEGIDA. Następnie nakreśla w artykułach, że „PEGIDA nie jest chorobą, PEGIDA jest objawem” oraz stwierdziła, że „chwalimy otwarte społeczeństwo i odmawiamy otwartej dyskusji”.

Teksty literackie[edytuj | edytuj kod]

Powieści[edytuj | edytuj kod]

  • Popiół lotny (Flugasche), 1981
  • Die Überläuferin, 1986
  • Stille Zeile Sechs, 1991
  • Animal triste, 1996
  • Pawels Briefe. Eine Familiengeschichte, 1999 (polskie wydanie Listy Pawła. Historia pewnej rodziny, 2011)
  • Endmoränen, 2002
  • Ach Glück, 2007
  • Zwischenspiel, 2013
  • Munin oder Chaos im Kopf, 2018,

Opowiadania[edytuj | edytuj kod]

  • Das Missverständnis, 1982

Dzieła teatralne[edytuj | edytuj kod]

  • Ada und Evald, 1983

Eseje i artykuły[edytuj | edytuj kod]

  • „Nach Maßgabe meiner Begreifungskraft”, 1993
  • „quer über die Gleise. Essays, Artikel, Zwischenrufe”, 2000
  • „Geburtsort Berlin”, 2003
  • „Wie ich ein Buch nicht schreiben kann und es trotzdem versuche”, 2005
  • „Bitterfelder Bogen. Ein Bericht”, 2009
  • „Zwei Brüder. Gedanken zur Einheit 1989 bis 2009”, 2010

Teksty Moniki Maron zostały przetłumaczone na język angielski, francuski, włoski, japoński, koreański, chorwacki, holenderski, polski, rosyjski, hiszpański i portugalski.

Nagrody i wyróżnienia[edytuj | edytuj kod]

Eseje w wersji niemieckojęzycznej (online)[edytuj | edytuj kod]

  • Warum der Islam nicht zu Deutschland gehört, welt.de, 23.04.2012 [1]
  • Das Licht des Wissens. Was von Lessing und Moses Mendelssohn über den Umgang mit dem Islam zu lernen ist. Mowa z okazji otrzymania Nagrody Lessinga 2011. Der Spiegel 4/2011 z 24.01. 2011 [2]
  • Bin ich vielleicht verrückt geworden? Der Spiegel 34/2013 z 19.08.2013 [3]

Przypisy[edytuj | edytuj kod]

  1. ↑ a b Pisarze niemieckojęzyczni XX wieku. Leksykon encyklopedyczny PWN pod red. Marka Zybury. Warszawa – Wrocław: Wydawnictwo Naukowe PWN, 1996, s. 216. ISBN 83-01-11995-0 (autorka biogramu: Elżbieta Dzikowska).
  2. ↑ SPIEGEL ONLINE, Hamburg, Germany, Schriftsteller: Stasi-Deckname „Mitsu” – DER SPIEGEL 32/1995 [online], www.spiegel.de [dostęp 2017-04-28] (niem.).

Linki zewnętrzne[edytuj | edytuj kod]

Źródło: „https://pl.wikipedia.org/w/index.php?title=Monika_Maron&oldid=73102871”