Morświn

Morświn
	Phocoena
	G. Cuvier, 1816
	; Przedstawiciel rodzaju – morświn zwyczajny (P. phocoena)
	Systematyka
Domena	eukarionty
Królestwo	zwierzęta
Typ	strunowce
Podtyp	kręgowce
Gromada	ssaki
Podgromada	żyworodne
Infragromada	łożyskowce
Rząd	Cetartiodactyla
(bez rangi)	walenie
(bez rangi)	zębowce
Rodzina	morświnowate
Rodzaj	morświn
Synonimy
	Phocena J. E. Gray, 1821; Phocaena J. E. Gray, 1828; Acanthodelphis J. E. Gray, 1866; Australophocoena Barnes, 1985;
	Phocena J. E. Gray, 1821; Phocaena J. E. Gray, 1828; Acanthodelphis J. E. Gray, 1866; Australophocoena Barnes, 1985;
Gatunki
	P. dioptrica; P. phocoena; P. sinus; P. spinipinnis;
	P. dioptrica; P. phocoena; P. sinus; P. spinipinnis;
	Systematyka w Wikispecies
	Multimedia w Wikimedia Commons

Następująca wersja przejrzana tej strony, którą oznaczono 24 lut 2018, była oparta na tej wersji.

Morświn^[7] (Phocoena) – rodzaj ssaka z rodziny morświnowatych (Phocoenidae).

Morświny mają krótko ścięty pysk. Zęby morświna są dłutowate. W dolnej szczęce znajduje się 21 - 25 par, a w żuchwie 22 - 28. Płetwa grzbietowa osadzona jest bliżej ogona niż u delfinów, oraz jest krótsza. Płetwy piersiowe są krótkie i trójkątne. Ubarwienie tego gatunku, co jest osobliwe wśród waleni, podobne jest do rybiego. Kolory po bokach ciała z czerni grzbietu przechodzą w biel brzucha odcieniami, a nie całymi kolorami. Jak u wielu innych wielorybów, tak i morświn, nie zawiera podskórnego tłuszczu na spłaszczonych płetwach. Przeciwprądowe wymienniki ciepła zapobiegają wychłodzeniu. Wchodząca do płetwy tętnica z ciepłą krwią jest otoczona przez sieć anastomozujących żył w których krew jest ocieplana przez przewodzenie ciepła z tętnicy. Dzięki temu krew wracająca z płetw, mających temperaturę dużo niższą niż wnętrze ciała, jest prawie tak samo ciepła jak krew tętnicza

Występowanie

Rodzaj obejmuje gatunki występujące we wszystkich oceanach świata^[8].

Systematyka

Nazewnictwo

Nazwa rodzajowa pochodzi od greckiego słowa φώκαινα phocaina – „morświn”^[9].

Gatunek typowy

Delphinus phocoena Linnaeus, 1758

Podział systematyczny

Do rodzaju należą następujące gatunki^[7]^[8]:

Phocoena dioptrica – morświn okularowy
Phocoena phocoena – morświn zwyczajny
Phocoena sinus – morświn kalifornijski
Phocoena spinipinnis – morświn czarny

Uwagi

↑ ^a ^b Inny wariant pisowni nazwy Phoceana.
↑ Greckie ακανθα akantha – „kolec, cierń”; δελφίς delphís, δελφίνος delphínos – „delfin”.
↑ Łacińskie australis – „południowy” (auster, austri – „południe”); rodzaj Phocoena G. Cuvier, 1817.

Przypisy

↑ Phocoena, [w:] Integrated Taxonomic Information System (ang.).
↑ G. Cuvier: Le règne animal. T. 1. Paryż: Chez Déterville, 1817, s. 279. (fr.).
↑ J. E. Gray. On the Natural Arrangement of Vertebrose Animals. „The London Medical Repository”. 15, s. 310, 1821. (ang.).
↑ J. E. Gray: Spicilegia Zoologica. Cz. 1. Treüttel, Würtz and Co., 1828, s. 2. (ang.).
↑ J. E. Gray: Catalogue of seals and whales in the British Museum. Londyn: The Trustees, 1866, s. 304-305. (ang.).
↑ L. G. Barnes. Evolution, taxonomy and antitropical distribution of the porpoises (Phocoenidae, Mammalia). „Marine Mammal Science”. 1 (2), s. 149-163, 1985. DOI: 10.1111/j.1748-7692.1985.tb00003.x. (ang.).
↑ ^a ^b Systematyka i nazwy polskie za: Włodzimierz Cichocki, Agnieszka Ważna, Jan Cichocki, Ewa Rajska, Artur Jasiński, Wiesław Bogdanowicz: Polskie nazewnictwo ssaków świata. Warszawa: Muzeum i Instytut Zoologii PAN, 2015, s. 190. ISBN 978-83-88147-15-9.
↑ ^a ^b Wilson Don E. & Reeder DeeAnn M. (red.) Phocoena. w: Mammal Species of the World. A Taxonomic and Geographic Reference (Wyd. 3.) [on-line]. Johns Hopkins University Press, 2005. (ang.) [dostęp 2015-09-17]
↑ T. S. Palmer: Index Generum Mammalium: a List of the Genera and Families of Mammals. Waszyngton: Government Printing Office, 1904, s. 532, seria: North American Fauna. (ang.).

[a-3] Inny wariant pisowni nazwy Phoceana.

[b-6] Greckie ακανθα akantha – „kolec, cierń”; δελφίς delphís, δελφίνος delphínos – „delfin”.

[c-8] Łacińskie australis – „południowy” (auster, austri – „południe”); rodzaj Phocoena G. Cuvier, 1817.

[itis-1] Phocoena, [w:] Integrated Taxonomic Information System (ang.).

[Cuvier-2] G. Cuvier: Le règne animal. T. 1. Paryż: Chez Déterville, 1817, s. 279. (fr.).

[Gray1-4] J. E. Gray. On the Natural Arrangement of Vertebrose Animals. „The London Medical Repository”. 15, s. 310, 1821. (ang.).

[Gray2-5] J. E. Gray: Spicilegia Zoologica. Cz. 1. Treüttel, Würtz and Co., 1828, s. 2. (ang.).

[Gray3-7] J. E. Gray: Catalogue of seals and whales in the British Museum. Londyn: The Trustees, 1866, s. 304-305. (ang.).

[Barnes-9] L. G. Barnes. Evolution, taxonomy and antitropical distribution of the porpoises (Phocoenidae, Mammalia). „Marine Mammal Science”. 1 (2), s. 149-163, 1985. DOI: 10.1111/j.1748-7692.1985.tb00003.x. (ang.).

[miiz-10] Systematyka i nazwy polskie za: Włodzimierz Cichocki, Agnieszka Ważna, Jan Cichocki, Ewa Rajska, Artur Jasiński, Wiesław Bogdanowicz: Polskie nazewnictwo ssaków świata. Warszawa: Muzeum i Instytut Zoologii PAN, 2015, s. 190. ISBN 978-83-88147-15-9.

[msw-11] Wilson Don E. & Reeder DeeAnn M. (red.) Phocoena. w: Mammal Species of the World. A Taxonomic and Geographic Reference (Wyd. 3.) [on-line]. Johns Hopkins University Press, 2005. (ang.) [dostęp 2015-09-17]

[Palmer-12] T. S. Palmer: Index Generum Mammalium: a List of the Genera and Families of Mammals. Waszyngton: Government Printing Office, 1904, s. 532, seria: North American Fauna. (ang.).

[1]

[2]

[a]

[3]

[4]

[b]

[5]

[c]

[6]

[7]

[8]

[9]