Nowe Kichary
50°44′21″N 21°44′16″E/50,739167 21,737778| wieś | |
| Państwo | |
|---|---|
| Województwo | |
| Powiat | |
| Gmina | |
| Liczba ludności (2020) |
256[2] |
| Strefa numeracyjna |
15 |
| Kod pocztowy |
27-620[3] |
| Tablice rejestracyjne |
TSA |
| SIMC |
0790315 |
Położenie na mapie gminy Dwikozy  | |
Położenie na mapie Polski  | |
Położenie na mapie województwa świętokrzyskiego  | |
Położenie na mapie powiatu sandomierskiego  | |
| 50°44′21″N 21°44′16″E/50,739167 21,737778[1]
| |
Nowe Kichary – wieś sołecka[4] w Polsce, położona w województwie świętokrzyskim, w powiecie sandomierskim, w gminie Dwikozy[5][6].
W latach 1975–1998 miejscowość administracyjnie należała do województwa tarnobrzeskiego.
Przez wieś przechodzi 
niebieski szlak turystyczny z Gołoszyc do Dwikoz.
Części wsi[edytuj | edytuj kod]
| SIMC | Nazwa | Rodzaj |
|---|---|---|
| 0790321 | Charula | część wsi |
| 0790338 | Niskie Góry | część wsi |
| 0790344 | Ogrojec | część wsi |
| 0790350 | Osada Młyńska | część wsi |
Historia[edytuj | edytuj kod]
Kichary (obecnie Nowe i Stare Kichary) w wieku XIX – wieś włościańska i osada młynarska nad rzeką Opatówką w powiecie sandomierskim, gminie Wilczyce, parafii Góry Wysokie.
W 1827 r. było tu 31 domów 212 mieszkańców. W roku 1883 było 77 domów i 368 mieszkańców oraz 880 mórg ziemi włościańskiej i 21 mórg przy osadzie młynarskiej[7].
Od XVII wieku wieś stanowiła własność klasztoru benedyktynek w Sandomierzu aż do czasów kasaty 1819 r.
W dawnych dokumentach wieś pisano niekiedy Kuchary. Około 1350 r. dziedzicem Kichar był Bartko, mieszczanin sandomierski. Świadczy o tym kamień grobowy w przedsionku kościoła katedralnego w Sandomierzu od strony północnej z napisem łacińskim bardzo wytartym.
Około 1578 r. dziedzicem wsi był Kacper Stanisławski, był tu 1 łan, 2 osadników i 1 komornik[8].
Od Stanisławskiego przeszły Kichary do Jacka Młodziejowskiego, podskarbiego nadwornego koronnego, starosty krzeczowskiego i Piaseckiego, który następnie sprzedał je Prokopowi z Granowa Sieniawskiemu, marszałkowi nadwornemu koronnemu, staroście ratyńskiemu. Po jego śmierci wdowa Elżbieta z Gostomskich z Leżenic Sieniawska zapisała Kichary klasztorowi benedyktynek sandomierskich w roku 1616.
Po spaleniu się 1623 r. Sandomierza, a z nim drewnianego klasztoru i kościoła benedyktynek, zakonnice były zmuszone przenieść się do Kichar, jako dziedzicznych dóbr fundatorki klasztoru, zgromadzenie mieszkało tu przez pięć lat, zamieniwszy zameczek na klasztor. W początkach września 1624 r. Bogusław Radoszewski, biskup kijowski i opat świętokrzyski konsekrował 8 września tego roku w kościele górskim Zofię Sieniawską na ksienię zakonu[8].
Zabytki[edytuj | edytuj kod]
- Kaplica pw. św. Rocha i św. Jacka urządzona przez benedyktynki po 1623 roku w dawnej baszcie dworu obronnego. W 1623 roku Elżbieta z Gostomskich, wdowa po Prokopie Sieniawskim z Granowa, zapisała Kichary benedyktynkom, po tym gdy spalił się ich klasztor w Sandomierzu. Dwór obronny w Kicharach był wianem dla jej córki Elżbiety, będącej ksienią klasztoru. Siostry benedyktynki opuściły Kichary w roku 1865 i przeniosły się do nowo wybudowanego klasztoru. Od tego czasu dwór popada w ruinę. Jeszcze w II połowie XIX wieku stały dwie wieże. Na początku XX wieku pozostała już tylko jedna nazwana kaplicą św. Rocha i św. Jacka. W czasie II wojny światowej wieża i otaczające ją mury zostały znacznie zniszczone. We wnętrzu zachowały się fragmenty malowideł z XVII wieku. Wpisana do rejestru zabytków nieruchomych (nr rej.: A.670 z 14.04.1966 i z 14.06.1977)[9].
- Kapliczka latarniowa, jedna z pięciu tzw. latarni chocimskich pochodząca z końca XVII w. (nr rej.: A.947/1-5 z 25.08.2021)[9].
Zobacz też[edytuj | edytuj kod]
Przypisy[edytuj | edytuj kod]
- ↑ Państwowy Rejestr Nazw Geograficznych – miejscowości – format XLSX, Dane z państwowego rejestru nazw geograficznych – PRNG, Główny Urząd Geodezji i Kartografii, 9 stycznia 2024, identyfikator PRNG: 88840
- ↑ Raport o stanie gminy w roku 2020. Stan ludności 31.12.2020 str. 13 [dostęp 2022-05-20]
- ↑ Oficjalny Spis Pocztowych Numerów Adresowych, Poczta Polska S.A., październik 2013, s. 824 [zarchiwizowane z adresu 2014-02-22].
- ↑ Jednostki pomocnicze gminy Dwikozy. Urząd Gminy Dwikozy. [dostęp 2015-04-18].
- ↑ a b Rozporządzenie Ministra Administracji i Cyfryzacji z dnia 13 grudnia 2012 r. w sprawie wykazu urzędowych nazw miejscowości i ich części. „Dziennik Ustaw”. Nr 29, poz. 200, s. 1867, 2013-02-15. Ministerstwo Administracji i Cyfryzacji. [dostęp 2015-03-20].
- ↑ a b TERYT (Krajowy Rejestr Urzędowego Podziału Terytorialnego Kraju). Główny Urząd Statystyczny. [dostęp 2015-04-18].
- ↑ Kichary, [w:] Słownik geograficzny Królestwa Polskiego, t. IV: Kęs – Kutno, Warszawa 1883, s. 10.
- ↑ a b Bastrzykowski 1936 ↓, s. 197-199.
- ↑ a b Rejestr zabytków nieruchomych – województwo świętokrzyskie [online], Narodowy Instytut Dziedzictwa, 30 września 2023, s. 51 [dostęp 2016-01-07].
Bibliografia[edytuj | edytuj kod]
- Aleksander Bastrzykowski: Monografia historyczna parafii Góry Wysokie Sandomierskie. Sandomierz: 1936.
| Wsie | |
|---|---|
| Kolonie | |
| Integralne cz. miejscowości |
|
