Nowogród Siewierski
51°59′N 33°16′E/51,983333 33,266667
| |||||
| |||||
| Państwo | |||||
|---|---|---|---|---|---|
| Obwód | |||||
| Powierzchnia |
11,81 km² | ||||
| Populacja (2018) • liczba ludności |
| ||||
| Kod pocztowy |
16000 | ||||
| Tablice rejestracyjne |
CB | ||||
Położenie na mapie obwodu czernihowskiego  | |||||
Położenie na mapie Ukrainy  | |||||
| 51°59′N 33°16′E/51,983333 33,266667
| |||||
Nowogród Siewierski (ukr. Новгород-Сіверський) – miasto wydzielone z rejonu na Ukrainie, nad Desną, położone w obwodzie czernihowskim. Stolica rejonu nowogrodzkiego. Historyczna stolica ziemi siewierskiej.
Nowogród Siewierski był najbardziej na wschód wysuniętym miastem powiatowym w I Rzeczypospolitej oraz w całej historii Polski.
Historia[edytuj | edytuj kod]
Według danych archeologicznych miasto założone około X wieku, prawdopodobnie na rozkaz Włodzimierza Wielkiego, który kazał budować grody ochraniające Kijów[2]. W latopisach ruskich pierwszy raz wymienione z nazwy przez Włodzimierza Monomacha w jego Pouczeniu z 1078/1079 roku[3]. Od 1098 stolica udzielnego Księstwa Siewierskiego. W 1223 spalony przez najazd Mongołów. Od 1239 własność książąt Briańska.
W 1320 przyłączony przez Giedymina do Wielkiego Księstwa Litewskiego. W 1386 roku Dymitr Korybut Olgierdowicz, książę nowogrodzko-siewierski, przyrzekł wierność królowi polskiemu Władysławowi Jagielle, królowej Jadwidze i Koronie Królestwa Polskiego. W 1398 r. Władysław Jagiełło nadał miasto Świdrygielle.
W 1503 Nowogród Siewierski został włączony do Wielkiego Księstwa Moskiewskiego. Pod Nowogrodem Siewierskim 31 grudnia 1604[4], miała miejsce bitwa pomiędzy wojskami Dymitra Samozwańca pragnącego zdobyć tron w Carstwie Rosyjskim, a oddziałami wiernymi carowi Borysowowi Godunowowi. Po stronie Samozwańca walczyły oddziały polskie (m.in. husaria) pod dowództwem Jerzego Mniszcha, dzięki którym Dymitr odniósł zwycięstwo.
Po rozejmie w Dywilinie (1619) w granicach Rzeczypospolitej, na terytorium Korony Królestwa Polskiego. Został siedzibą powiatu nowogrodzkiego siewierskiego w województwie czernihowskim prowincji małopolskiej. Zygmunt III Waza nadał mu w 1620 prawa miejskie i herb.
Od rozejmu andruszowskiego (1667) w granicach Carstwa Rosyjskiego i Imperium Rosyjskiego (do 1764 w ramach autonomicznego Hetmanatu). 1918 - Ukraińska Republika Ludowa i Hetmanat. 1919-1991 - Ukraińska SRR (1922-1991 w składzie ZSRR). Od 1991 niepodległa Ukraina.
Zabytki[edytuj | edytuj kod]
- Cerkiew św. Mikołaja z 1720 r.
- Łuk triumfalny z 1786 r.
- Sukiennice z lat 1856-1861
- Skład targowy z XIX w.
- Gmach ziemstwa z końca XIX w.
- Gmach gimnazjum żeńskiego z lat 1908-1912
-
Cerkiew św. Mikołaja -
Sukiennice -
Gmach gimnazjum żeńskiego
,_%D0%9D%D0%BE%D0%B2%D0%B3%D0%BE%D1%80%D0%BE%D0%B4-%D0%A1%D1%96%D0%B2%D0%B5%D1%80%D1%81%D1%8C%D0%BA%D0%B8%D0%B9_002.jpg)
Urodzeni w mieście[edytuj | edytuj kod]
- Hipolit Łossowski - polski pilot balonów sterowych, generał brygady Wojska Polskiego, twórca wojsk balonowych II RP.
Przypisy[edytuj | edytuj kod]
- ↑ Чисельність наявного населення України на 1 січня 2018 року. Державна служба статистики України. Київ, 2018. стор.79
- ↑ Nestor, Powieść minionych lat, przeł. i opracował Franciszek Sielicki Wrocław 1999 s. 96
- ↑ Nestor, Powieść minionych lat, przeł. i opracował Franciszek Sielicki Wrocław 1999 s. 188
- ↑ Piotr Florek. Pierwszy etap walki Dymitra I Samozwańca o koronę carską: bitwa pod Nowogrodem Siewierskim w 1604 r.. „Echa Przeszłości”. Nr 8, s. 105, 2007.
Bibliografia[edytuj | edytuj kod]
Linki zewnętrzne[edytuj | edytuj kod]
- Informacje turystyczne
- [1]
- Muzeum "Słowa o pułku Igora"
- Podstawowe dane
- [2]
- Nowogród (3), [w:] Słownik geograficzny Królestwa Polskiego, t. VII: Netrebka – Perepiat, Warszawa 1886, s. 254.
