Nowy Borek (województwo podkarpackie)
49°55′23″N 22°05′06″E/49,923056 22,085000
| wieś | |
 Nowy Borek w kwietniu 2009. | |
| Państwo | |
|---|---|
| Województwo | |
| Powiat | |
| Gmina | |
| Liczba ludności (2020) |
1663[2] |
| Strefa numeracyjna |
17 |
| Kod pocztowy |
36-030[3] |
| Tablice rejestracyjne |
RZE |
| SIMC |
0644401[4] |
Położenie na mapie gminy Błażowa  | |
Położenie na mapie Polski  | |
Położenie na mapie województwa podkarpackiego  | |
Położenie na mapie powiatu rzeszowskiego  | |
| 49°55′23″N 22°05′06″E/49,923056 22,085000[1]
| |
Nowy Borek – wieś w Polsce, położona w województwie podkarpackim, w powiecie rzeszowskim, w gminie Błażowa[5][4].
Nowy Borek jest oddalony od Rzeszowa o 15 km. Mieszka tu 15,2% mieszkańców gminy; 50,4% mieszkańców stanowią kobiety, a 49,6% ludności to mężczyźni[6].
We wsi działa Szkoła Podstawowa im. gen. bryg. Mieczysława Boruty-Spiechowicza[7]. Nowy Borek należy od kilku wieków do parafii w Borku Starym.
W latach 1954–1959 wieś była siedzibą gromady Borek Nowy. W latach 1975–1998 miejscowość położona była w województwie rzeszowskim.
Części wsi[edytuj | edytuj kod]
| SIMC | Nazwa | Rodzaj |
|---|---|---|
| 0644418 | Babiak | część wsi |
| 0644424 | Czerwonki | część wsi |
| 0644430 | Dębczak | część wsi |
| 0644447 | Dół | część wsi |
| 0644453 | Dział | część wsi |
| 0644460 | Góra | część wsi |
| 0644476 | Jaworznik | część wsi |
| 0644482 | Koziniec | część wsi |
| 0644499 | Nowa Droga | część wsi |
| 0644507 | Poręby | część wsi |
| 0644513 | Postronie | część wsi |
| 0644520 | Przy Granicy | część wsi |
| 0644536 | Przylasek Mały | część wsi |
| 0644542 | Przylasek Wielki | część wsi |
| 0644559 | Siwcowa | część wsi |
| 0644565 | Stawiska | część wsi |
| 0644571 | Wola | część wsi |
Historia[edytuj | edytuj kod]
Jedna z wielu włości Pileckich. W 1450 roku właścicielem był Jan z Pilczy syn Elżbiety Granowskiej trzeciej żony Władysława Jagiełły[8]. Była to wieś dobrze zagospodarowana - w 1515 roku było tu 18 tanów, młyn i karczma z browarem. Były tu role sołtysie, czyli wieś lokowano na prawie niemieckim.
Wieś położona w powiecie przemyskim, była własnością Branickich, jej posesorem był Paweł Moszyński, została spustoszona w czasie najazdu tatarskiego w 1672 roku[9], spalone zostały m.in. 2 karczmy i młyn[10].
W 1772 r. Nowy Borek należał do "hrabstwa tyczyńskiego", a w 1790 r. do dominium tyczyńskiego (które obejmowało 19 wsi). W 1821 r. istniała już filia parafii tyczyńskiej w Borku. Był tam też wówczas folwark plebański. W połowie XIX w. w Nowym Borku stał duży młyn wodny dwukołowy nad rzeką Ryjak, duży folwark w pobliżu młyna, folwark plebański (od strony Borku Starego), 3 karczmy oraz duża liczba kapliczek i krzyży przydrożnych. Zabudowa wsi była przeważnie drewniana. Była to wieś duża - w 1880 r. miała 1429 mieszkańców. W latach 1855–1885 właścicielem Nowego Borku był Maurycy Szymanowski, od 1886 roku - Helena baronowa Brunicka, a od 1905 roku - Konstanty baron Brunicki.
Na obszarze wsi Nowy Borek znajdują się 2 zabytkowe obiekty wpisane do rejestru zabytków: kapliczka z połowy XIX wieku oraz grób kurhan Borek Nowy, st.28.[11]
Sport[edytuj | edytuj kod]
W Nowym Borku istnieje klub sekcji piłki nożnej „KS Szarotka Nowy Borek” założony w 2010. W sezonie 2014/2015 klub występował w V lidze klasie B, w okręgu łańcuckim[12].
Osoby związane z miejscowością[edytuj | edytuj kod]
- Józef Synoś (1893–1940) – podpułkownik piechoty Wojska Polskiego, ofiara zbrodni katyńskiej.
- Marian Piech (1929–2012) – profesor nauk rolniczych o specjalizacji doświadczalnictwo, hodowla roślin.
Przypisy[edytuj | edytuj kod]
- ↑ Państwowy Rejestr Nazw Geograficznych – miejscowości – format XLSX, Dane z państwowego rejestru nazw geograficznych – PRNG, Główny Urząd Geodezji i Kartografii, 5 listopada 2023, identyfikator PRNG: 89836
- ↑ Raport o stanie gminy w roku 2020. Stan ludności 31.12.2020 str. 14 [dostęp 2022-01-29]
- ↑ Oficjalny Spis Pocztowych Numerów Adresowych, Poczta Polska S.A., październik 2013, s. 829 [zarchiwizowane z adresu 2014-02-22].
- ↑ a b c GUS. Rejestr TERYT
- ↑ Rozporządzenie Ministra Administracji i Cyfryzacji z dnia 13 grudnia 2012 r. w sprawie wykazu urzędowych nazw miejscowości i ich części. „Dziennik Ustaw”. Nr 29, poz. 200, s. 18, 2013-02-13. Ministerstwo Administracji i Cyfryzacji. [dostęp 2013-04-24].
- ↑ Wieś Nowy Borek (podkarpackie) » mapy, GUS, nieruchomości, szkoły, atrakcje, kod pocztowy, kierunkowy, edukacja, przedszkola, demografia, zabytki, tabele, statystyki, drogi publiczne, liczba ludności [online], 22 kwietnia 2018 [zarchiwizowane z adresu 2018-04-22].
- ↑ Szkoła Podstawowa w Nowym Borku [online], 22 kwietnia 2018 [zarchiwizowane z adresu 2018-04-22].
- ↑ Akta Grodzkie i Ziemskie z czasów Rzeczypospolitej Polskiej z Archiwów tak zwanego bernardyńskiego we Lwowie wydane staraniem Galicyjskiego Wydziału Krajowego, 1888 rok, Tom 13, Termini terrestres Przeworscenses 1450.
- ↑ Andrzej Gliwa, Wykaz zniszczeń we wsiach i miastach ziemi przemyskiej po najeździe tatarskim z 1672 roku : (cz. I), w: Prace Historyczno-Archiwalne, Tom 13 (2003), Rzeszów 2003, s. 142.
- ↑ Nowy Borek [online], 22 kwietnia 2018 [zarchiwizowane z adresu 2018-04-22].
- ↑ Narodowy Instytut Dziedzictwa (NID), Wieś Nowy Borek (podkarpackie) » mapy, GUS, nieruchomości, szkoły, atrakcje, kod pocztowy, kierunkowy, edukacja, przedszkola, demografia, zabytki, tabele, statystyki, drogi publiczne, liczba ludności [online], 22 kwietnia 2018 [zarchiwizowane z adresu 2018-02-25].
- ↑ KS Szarotka Nowy Borek, 90minut.pl, [dostęp: 2021-06-08].
Linki zewnętrzne[edytuj | edytuj kod]
- Borek (3), [w:] Słownik geograficzny Królestwa Polskiego, t. I: Aa – Dereneczna, Warszawa 1880, s. 309.
- Nowy Borek
| Miasto | |
|---|---|
| Części miasta |
|
| Wsie | |
| Integralne części wsi |
|
