Nowy Gierałtów
wieś | |
Kościół św. Jana Chrzciciela w Nowym Gierałtowie | |
Państwo | dolnośląskie |
---|---|
Powiat | |
Gmina | |
Wysokość |
570-660[1] m n.p.m. |
Liczba ludności (III 2011) |
104[2] |
Strefa numeracyjna |
74 |
Kod pocztowy |
57-550 |
Tablice rejestracyjne |
DKL |
SIMC |
0855612 |
Położenie na mapie gminy Stronie Śląskie Brak współrzędnych Nieprawidłowe parametry: {{{{współrzędne}}}} | |
Położenie na mapie Polski Brak współrzędnych Nieprawidłowe parametry: {{{{współrzędne}}}} | |
Położenie na mapie województwa dolnośląskiego Brak współrzędnych Nieprawidłowe parametry: {{{{współrzędne}}}} | |
Położenie na mapie powiatu kłodzkiego Brak współrzędnych Nieprawidłowe parametry: {{{{współrzędne}}}} | |
Nieprawidłowe parametry: {{{{współrzędne}}}|type:landmark} |
Nowy Gierałtów (po 1945 Nowy Miłobądz[3], niem. Neu Gersdorf) – wieś w Polsce położona w województwie dolnośląskim, w powiecie kłodzkim, w gminie Stronie Śląskie.
Położenie
Nowy Gierałtów to wieś łańcuchowa o długości około 4 km, położona jest w dolinie Białej Lądeckiej, pomiędzy Górami Złotymi a Bialskimi, we wschodniej części Ziemi Kłodzkiej, na wysokości około 570-660 m n.p.m.[1]
Podział administracyjny
W latach 1975–1998 miejscowość administracyjnie należała do województwa wałbrzyskiego.
Historia
Nowy Gierałtów został założony w roku 1581 przez cesarskiego nadleśniczego Leonhardta von Veldhammera jako osada dla drwali[4]. W roku 1619 wzniesiono tu zachowany do dzisiaj kościół[5]. W 1684 roku Nowy Gierałtów został kupiony przez Michała von Althanna[4]. W XVIII wieku wzrosła rola warstwy rzemieślniczej, rozwijał się także lokalny handel, przemysł na terenie wsi reprezentowały młyny i tartaki[4]. W roku 1840 wieś należała do Marianny Orańskiej, były w niej wtedy: szkoła, tartak i dwa młyny wodne[5]. Nowy Gierałtów był wtedy przystankiem dla turystów i kuracjuszy udających się do Puszczy Jaworowej[5].
Po 1945 roku wieś została zasiedlona ale w niewielkim stopniu co wynikało to z trudnych warunków glebowo-klimatycznych, z małej ilości gruntów rolnych oraz z upadku lokalnego przemysłu. W 1998 roku na terenie wsi funkcjonowało tylko 19 gospodarstw, a z pracy w rolnictwie utrzymywało się 21% populacji[4].
Zabytki
Według rejestru Narodowego Instytutu Dziedzictwa na listę zabytków wpisany jest [6]:
- kościół pw św. Jana Chrzciciela z 1619 r. Gruntownie przebudowany w roku 1715 i 1734. Stoi przy czerwonym szlaku turystycznym prowadzącym na Przełęcz Gierałtowską. Jest to budowla jednonawowa zakończona wielobocznym prezbiterium[5]. We wnętrzu zachowała się ambona z XVII wieku, chrzcielnica z początku XIX wieku i neobarokowy ołtarz z początku XX wieku, a także barokowe rzeźby[5].
Szlaki turystyczne
Przez Nowy Gierałtów przechodzi szlak turystyczny z Przełęczy Gierałtowskiej na Przełęcz Suchą[1].
Zobacz też
- Byłe przejście graniczne Nowy Gierałtów - Uhelná
- Gierałtów — wieś w powiecie bolesławieckim w województwie dolnośląskim,
- Stary Gierałtów — wieś (sąsiednia) w powiecie kłodzkim w województwie dolnośląskim,
- Bielice — wieś (sąsiednia) w powiecie kłodzkim w województwie dolnośląskim,
- Stefan Witczak
Przypisy
- ↑ a b c Słownik geografii turystycznej Sudetów. redakcja Marek Staffa. T. 16: Masyw Śnieżnika i Góry Bialskie. Warszawa: Wydawnictwo PTTK „Kraj”, 1993, s. 222-225. ISBN 83-7005-341-6.
- ↑ GUS: Ludność - struktura według ekonomicznych grup wieku. Stan w dniu 31.03.2011 r.
- ↑ Mapa WIG z 1947
- ↑ a b c d Dolny-Śląsk.org. [dostęp 2016-10-04].
- ↑ a b c d e Waldemar Brygier, Tomasz Dudziak: Ziemia Kłodzka. Pruszków: Oficyna Wydawnicza "Rewasz", 2010, s. 389, 390. ISBN 978-83-89188-95-3.
- ↑ Rejestr zabytków nieruchomych woj. dolnośląskiego. Narodowy Instytut Dziedzictwa. s. 83. [dostęp 29 sierpnia 2012].
Bibliografia
- Słownik geografii turystycznej Sudetów. Marek Staffa (redakcja). T. 16: Masyw Śnieżnika i Góry Bialskie. Warszawa: Wydawnictwo PTTK „Kraj”, 1993, ISBN 83-7005-341-6
- Waldemar Brygier, Tomasz Dudziak: Ziemia Kłodzka. Pruszków: Oficyna Wydawnicza "Rewasz", 2010, ISBN 978-83-89188-95-3