Papuzik błękitny
| Erythrura tricolor[1] | |||
| (Vieillot, 1817) | |||
| |||
| Systematyka | |||
| Domena | |||
|---|---|---|---|
| Królestwo | |||
| Typ | |||
| Podtyp | |||
| Gromada | |||
| Podgromada | |||
| Infragromada | |||
| Rząd | |||
| Podrząd | |||
| Rodzina | |||
| Podrodzina | |||
| Rodzaj | |||
| Gatunek |
papuzik błękitny | ||
| Synonimy | |||
| |||
| Kategoria zagrożenia (CKGZ)[2] | |||
 | |||
Papuzik błękitny[3] (Erythrura tricolor) – gatunek małego ptaka z rodziny astryldowatych. Występuje na Małych Wyspach Sundajskich (administracyjnie część Indonezji). Nie jest zagrożony wyginięciem. Gatunek hodowlany.
Taksonomia[edytuj | edytuj kod]
Po raz pierwszy gatunek opisał Louis Pierre Vieillot w 12. tomie Nouveau dictionnaire d'histoire naturelle (1817). Holotyp pochodził z Timoru. Nowemu gatunkowi autor nadał nazwę Fringilla tricolor[4]. Obecnie (2020) Międzynarodowy Komitet Ornitologiczny umieszcza papuzika błękitnego w rodzaju Erythrura. Uznaje go za gatunek monotypowy[5].
Morfologia[edytuj | edytuj kod]
Długość ciała wynosi około 9–10 cm[6][7], masa ciała blisko 11 g[7]. Występuje dymorfizm płciowy w upierzeniu. Przód głowy i obszar nad okiem, broda oraz gardło mają głęboki, niebieski kolor. Pierś, brzuch i boki ciała niebieskie, jaśniejsze. Barwa niebieska obecna na czole dalej w tył przechodzi po ciemną zieleń, zajmującą górne partie ciała. Niektóre osobniki w górnej części grzbietu i na pokrywach skrzydłowych mają niebieski nalot. Pióra w niższej części kupra, pokrywy nadogonowe i nasady sterówek czerwone. Pozostała część ogona brązowa. Krawędzie pokryw skrzydłowych żółtozielone. Lotki ciemnobrązowe. Okolice kloaki i pokrywy podogonowe są turkusowe. Dziób krótki, o stożkowatym kształcie i barwie od niebieskoszarej po czarną. Tęczówka ciemnobrązowa. Nogi różowe. Samicę wyróżnia jaśniejsze upierzenie z turkusowym przodem głowy, gardłem i piersią[6].
Zasięg występowania[edytuj | edytuj kod]
Papuzik błękitny występuje na Małych Wyspach Sundajskich – Timor, Atauro, Wetar, Romang, Damar, Wyspach Babar oraz na Wyspach Tanimbar (Larat, Yamdena, Lutur)[7].
Ekologia i zachowanie[edytuj | edytuj kod]
Środowiskiem życia tych ptaków są zakrzewienia na obszarach trawiastych oraz na skrajach lasów eukaliptusów z występującymi w nich bambusami. Odnotowywane od poziomu morza do 1400 m n.p.m. Przeważnie papuziki błękitne widywane są w parach lub małych grupach rodzinnych[6]. Ich pożywieniem są nasiona traw oraz owoce. Pożywienia szukają zarówno na ziemi, jak i w krzewach, wśród bambusów i drzew[7].
O lęgach wiadomo niewiele, większość informacji dotyczy ptaków z niewoli[7]. Prawdopodobnie pierwsze informacje dotyczące lęgów na wolności opublikowane zostały w 2015 i dotyczyły obserwacji pary z Atauro w marcu 2014. Jej gniazdo ulokowane było 11 m nad ziemią, na konarze drzewa. Miało kulistą strukturę z bocznym wejściem, co jest typowe dla przedstawicieli rodzaju[8]. W niewoli samica znosi w odstępach jednodniowych od 4 do 6 jaj. Inkubacja trwa 14–16 dni; rozpoczyna się od złożenia ostatniego jaja[9].
Status[edytuj | edytuj kod]
IUCN uznaje papuzika błękitnego za gatunek najmniejszej troski (LC, Least Concern) nieprzerwanie od 1988 (stan w 2020). BirdLife International uznaje trend populacji za stabilny. Gatunek stwierdzono w 7 ostojach ptaków IBA[10].
W niewoli[edytuj | edytuj kod]
Papuziki błękitne pojawiły się w hodowlach dopiero na początku lat 90. XX wieku, kiedy pierwsze osobniki dotarły do Europy[11]; w Wielkiej Brytanii po raz pierwszy rozmnożono je w 1992, nie jest jednak znany hodowca czy placówka, którego jest to zasługa[12]. Cena tych ptaków wynosiła wówczas blisko 4500$ za parę. W 1994 zagościł w hodowlach północnoamerykańskich[11].
Klatka przeznaczona dla pary tych ptaków powinna mieć wymiary minimum 40 na 45 na 80 cm. Klatka powinna stać w pobliżu źródła naturalnego światła, być wyposażona w roślinność. Papuziki błękitne potrzebują również stałego dostępu do baseniku z wodą. Właściwym pokarmem dla tych ptaków w niewoli jest ogólnodostępna mieszanka dla astryldów, również skiełkowana, oraz zielenina – m.in. zielony ogórek, mniszek lekarski, tasznik, gwiazdnica, krwawnik i młode, delikatne pędy pokrzywy. W okresie lęgowym dieta musi być uzupełniona o białko zwierzęce[9].
Przypisy[edytuj | edytuj kod]
- ↑ Erythrura tricolor, [w:] Integrated Taxonomic Information System (ang.).
- ↑ Erythrura tricolor, [w:] The IUCN Red List of Threatened Species (ang.).
- ↑ Systematyka i nazewnictwo polskie za: P. Mielczarek & M. Kuziemko: Podrodzina: Lonchurinae Steiner, 1960 (1847) - mniszki (wersja: 2020-03-14). [w:] Kompletna lista ptaków świata [on-line]. Instytut Nauk o Środowisku Uniwersytetu Jagiellońskiego. [dostęp 2020-12-02].
- ↑ Louis Jean Pierre Vieillot: Nouveau dictionnaire d'histoire naturelle. T. 12. 1817, s. 233.
- ↑ F. Gill, D. Donsker & P. Rasmussen (red.): Waxbills, parrotfinches, munias, whydahs, Olive Warbler, accentors, pipits. IOC World Bird List (v10.2). [dostęp 2020-12-02]. (ang.).
- ↑ a b c Peter Clement: Finches and Sparrows. A&C Black, 2010, s. 400. ISBN 1-4081-3530-2.
- ↑ a b c d e Payne, R.: Tricoloured Parrotfinch (Erythrura tricolor). [w:] del Hoyo, J., Elliott, A., Sargatal, J., Christie, D.A. & de Juana, E. (eds.). Handbook of the Birds of the World Alive [on-line]. 2017. [dostęp 2017-11-08].
- ↑ Philippe Verbelen. First nest and breeding behaviour of Tricoloured Parrotfinch Erythrura tricolor on Atauro Island, Timor-Leste. „Kukila”. 18 (2). s. 65–69.
- ↑ a b Tomasz Kuziemkowski. Papuzik błękitny. Co i jak zrobić, by osiągnąć sukces w lęgach. „Fauna&Flora”. 10/2017. s. 8.
- ↑ Tricoloured Parrotfinch Erythrura tricolor. BirdLife International. [dostęp 2017-11-08].
- ↑ a b National Finch & Softbill Society. „Journal of the National Finch and Softbill Society”. 31 (4), JULY/AUGUST 2014.
- ↑ FIRST BREEDING RECORDS for Birds Reared to Independence Under Controlled Conditions in the United Kingdom [online] [zarchiwizowane z adresu 2017-02-24].
Linki zewnętrzne[edytuj | edytuj kod]
- Zdjęcia i krótkie filmy. [w:] eBird [on-line]. Cornell Lab of Ornithology. (ang.).