Partizánska Ľupča
 Rynek | |||
| |||
| Państwo | |||
|---|---|---|---|
| Kraj | |||
| Powiat | |||
| Starosta |
Ľubomír Frič[1] | ||
| Powierzchnia |
92,41[2] km² | ||
| Wysokość |
863[3] m n.p.m. | ||
| Populacja (2023) • liczba ludności • gęstość |
|||
| Nr kierunkowy |
+421 44[3] | ||
| Kod pocztowy |
032 15[3] | ||
| Tablice rejestracyjne |
LM | ||
Położenie na mapie kraju żylińskiego  | |||
Położenie na mapie Słowacji  | |||
| 49°03′54″N 19°26′11″E/49,065000 19,436389 | |||
| Strona internetowa | |||
Partizánska Ľupča, do 1946 Nemecká Ľupča (niem. Deutschliptsch, węg. Németlipcse) – wieś gminna (obec) w północnej Słowacji, w kraju żylińskim, w powiecie Liptowski Mikułasz.
_-_evanjelick%C3%BD_kostol.JPG)
.
Położenie[edytuj | edytuj kod]
Partizánska Ľupča leży 15 km na wschód od Rużomberku i 20 km na zachód od Liptowskiego Mikułasza. Zabudowania miejscowości znajdują się nad potokiem Ľupčianka, u wylotu Doliny Lupczańskiej w Niżnych Tatrach. W odległości 3 km od wsi leży Beszeniowa, w której znajdują się kąpieliska termalne. Od zapory wodnej Liptovská Mara wieś oddalona jest o 6 km.
Historia[edytuj | edytuj kod]
Pierwsza pisemna wzmianka na temat wsi pochodzi z 1252 roku[6]. Pierwsze miejskie przywileje otrzymała Partizánska Ľupča w 1270 roku z nadania króla Beli IV. Dokument potwierdzający to wydarzenie pochodzi z 1263 roku. Nazwa miejscowości pochodzi od saskich kolonistów – było ich niewielu, ale zajęli czołowe stanowiska w miejscowości.
Zabytki[edytuj | edytuj kod]
- kościół rzymskokatolicki św. Mateusza, wybudowany w stylu gotyckim w XIII wieku. W wyniku przebudowy nabrał cechy renesansowe; posiada największą na Liptowie wieżę.
- kościół rzymskokatolicki Panny Marii Bolesnej, gotycki z przełomu XIII i XIV wieku, pierwotnie parafialny, obecnie przycmentarny.
- neoklasycystyczny kościół ewangelicki z 1887 roku, postawiony w miejscu wcześniejszego, z XVIII wieku.
- kościół rzymskokatolicki w dawnej górniczej osadzie Magurka z 1912, postawiony w miejscu drewnianej kapliczki.
Osoby związane z miejscowością[edytuj | edytuj kod]
We wsi urodzili się:
- Adam Chalupka (1767-1840), duchowny ewangelicki i pisarz religijny[7];
- Andrej Sokolík (1849-1913), dziennikarz i redaktor (redagował m. in. „Zborník Muzeálnej slovenskej spoločnosti”)[7].
Przypisy[edytuj | edytuj kod]
- ↑ Zoznam zvolených starostov a primátorov podľa obcí, miest a mestských častí. Štatistický úrad Slovenskej republiky, 2014. [dostęp 2017-11-26]. (słow.).
- ↑ Statistical Office of the Slovak Republic (www.statistics.sk): Hustota obyvateľstva - obce. www.statistics.sk. [dostęp 2024-03-28]. Ustawienia: om7014rr_obc: 92,41S_SK, om7014rr_ukaz: Rozloha (Štvorcový meter).
- ↑ a b c Statistical Office of the Slovak Republic: Základná charakteristika. 2015-04-17. [dostęp 2022-03-31]. (słow.).
- ↑ Statistical Office of the Slovak Republic (www.statistics.sk): Počet obyvateľov podľa pohlavia - obce (ročne). www.statistics.sk. [dostęp 2024-03-28]. Ustawienia: om7101rr_obc: AREAS_SK.
- ↑ Statistical Office of the Slovak Republic (www.statistics.sk): Hustota obyvateľstva - obce. www.statistics.sk. [dostęp 2024-03-28]. Ustawienia: om7014rr_obc: AREAS_SK.
- ↑ Partizánska Ľupča - História. [w:] E-OBCE.sk [on-line]. TERRA GRATA. [dostęp 2017-11-26]. (słow.).
- ↑ a b Pavol Uhrin: Literárny zemepis Slovenska. XIII časť. Okres Liptovský Mikuláš [w:] “Krásy Slovenska” R. LIV, nr 4/1977, s. 152-155
Linki zewnętrzne[edytuj | edytuj kod]
- Informacje o wsi. partizanskalupca.sk. [zarchiwizowane z tego adresu (2009-03-07)]. (pol.)
- Oficjalna strona wsi (słow.)
