Pawieł Żuk
| Data i miejsce urodzenia |
3 marca 1956 |
|---|---|
| Zawód, zajęcie |
wydawca |
| Narodowość |
Pawieł Dzmitryjewicz Żuk (biał. Павел Дзмітрыевіч Жук[a], ros. Павел Дмитриевич Жук, Pawieł Dmitrijewicz Żuk; ur. 3 marca 1956 w Baranowiczach) – białoruski wydawca, założyciel i wydawca szeregu czasopism, m.in. „Nasza Niwa”, „Swaboda”, „Nawiny” i „Nasza Swaboda”.
Życiorys[edytuj | edytuj kod]
Urodził się 3 marca 1956 roku w Baranowiczach, w obwodzie brzeskim Białoruskiej SRR, ZSRR. W 1978 roku ukończył studia na Wydziale Fizyki Białoruskiego Uniwersytetu Państwowego im. Lenina. W 1984 roku ukończył aspiranturę w Instytucie Fizyki Akademii Nauk Białoruskiej SRR (AN BSRR). Pracował jako pracownik naukowy w Instytucie Chemii Fizyczno-Organicznej AN BSRR. W latach 1992–1994 próbował stworzyć na Białorusi niezależną telewizję. Założył niepaństwową kompanię telewizyjną MM4, której działalność została zabroniona przez władze. W latach 1997–1999 był właścicielem drukarni. Po wyborach prezydenckich w 1999 roku został pozbawiony licencji w wyniku oskarżenia o drukowanie materiałów wyborczych[1].
Działalność wydawnicza[edytuj | edytuj kod]
W 1989 roku był jednym z wydawców niepaństwowego czasopisma „Litaratura”. Brał udział w wydawaniu gazety „Nawiny BNF” – organu prasowego Białoruskiego Frontu Ludowego, ruchu o charakterze antykomunistycznym i niepodległościowym. W kwietniu 1991 roku założył gazetę „Nasza Niwa” (red. Siarhiej Dubawiec)[1].
Od 1990 roku wydawał największą w tamtym czasie niezależną gazetę „Swaboda” (red. Ihar Hiermianczuk), jedno z najpopularniejszych czasopism epoki białoruskiego odrodzenia na początku lat 90. XX wieku[2]. Gazeta wydawana była taraszkiewicą i sięgała nakładu 100 tysięcy egzemplarzy[3]. Za publikacje krytyczne wobec prezydenta Alaksandra Łukaszenki, białoruskie władze wielokrotnie usiłowały zamknąć gazetę. Wreszcie 24 listopada 1997 roku „Swaboda” została zlikwidowana wyrokiem Wyższego Sądu Gospodarczego (Za niejednokrotną publikację materiałów o antyprezydenckiej treści, od 1994 roku) i przez pewien czas ukazywała się tylko w Internecie[4]. W styczniu 1998 roku Pawieł Żuk wznowił wydawanie gazety pod tytułem „Nawiny” (na jej pierwszej stronie do końca 1998 roku widniało zmniejszone logo „Swabody” z dopiskiem Zakazana 24 listopada 1997 r.). Od 1999 roku Pawieł Żuk był jednocześnie jej wydawcą i pełniącym obowiązki redaktora naczelnego. We wrześniu 1999 roku sekretarz stanu Rady Bezpieczeństwa Białorusi Wiktar Szejman wygrał z gazetą proces sądowy. „Nawiny” zostały skazane na grzywnę w wysokości 10 miliardów rubli białoruskich (ok. 50 tysięcy dolarów amerykańskich), co doprowadziło to likwidacji czasopisma[2].
Wydawnictwo zostało wznowione przez Pawła Żuka po raz kolejny w lutym 2000 roku pod tytułem „Nasza Swaboda”. Przed końcem tego samego roku gazeta wyszła z „białymi plamami” cenzury, co było pierwszym tego typu przypadkiem na Białorusi od 1994 roku. Stało się to w wyniku interwencji Państwowego Komitetu ds. Druku, który w ostatniej chwili zabronił publikacji historyjek obrazkowych, nawiązujących do Łukaszenki, w dodatku „Stinger”[2].
Życie prywatne[edytuj | edytuj kod]
Pawieł Żuk jest żonaty, ma syna[1].
Uwagi[edytuj | edytuj kod]
- ↑ Zapis według oficjalnego wariantu języka białoruskiego. Alternatywna forma zapisu, według tzw. wariantu klasycznego (taraszkiewicy): Павал Дзьмітрыевіч Жук (czyt. Pawał Dźmitryjewicz Żuk).
Przypisy[edytuj | edytuj kod]
- ↑ a b c Kto… ↓, s. 298–299
- ↑ a b c Жук Павел Дмитриевич. who.bdg.by. [dostęp 2017-10-10]. [zarchiwizowane z tego adresu (2014-09-17)]. (ros.).
- ↑ Арлоў 2007 ↓, s. 524–525
- ↑ Герменчук Игорь Иванович. who.bdg.by. [dostęp 2017-10-10]. [zarchiwizowane z tego adresu (2014-09-17)]. (ros.).
Bibliografia[edytuj | edytuj kod]
- Centrum Naukowo-Analityczne „Białoruska Perspektywa”: Kto jest kim w Białorusi. Białystok: Podlaski Instytut Wydawniczy, 2000, s. 313, seria: Biblioteka Centrum Edukacji Obywatelskiej Polska – Białoruś. ISBN 83-913780-0-4.
- Уладзімер Арлоў: Імёны Свабоды. Praga: Radio Wolna Europa/Radio Swaboda, 2007, s. 576, seria: Biblijateka Swabody. XXI Stahodździe. ISBN 978-0-929849-14-0. (biał.).