Polska kawaleria w Sochaczewie (fotografia)

Z Wikipedii, wolnej encyklopedii
„Polska kawaleria w Sochaczewie”
Kadr z niemieckiego propagandowego filmu wojennego Kampfgeschwader Lützow z kawalerią i budynkiem widocznym na fotografii
Fotografia z innej perspektywy wykonana na planie Kampfgeschwader Lützow pokazująca wycofywanie się rzekomo polskiej kawalerii i piechoty

Polska kawaleria w Sochaczewiefotografia przedstawiająca rzekomo polską kawalerię w Sochaczewie podczas bitwy nad Bzurą we wrześniu 1939. Obecnie uważa się, że została zrobiona podczas kręcenia niemieckiego filmu propagandowego Kampfgeschwader Lützow w 1940. Fotografia jest nadal jednym z najczęściej używanych opisów polskiej kawalerii podczas niemiecko-radzieckiej inwazji na Polskę w 1939[1].

Geneza[edytuj | edytuj kod]

Pochodzenie fotografii jest niejasne, jednak została opublikowana w wielu cenionych książkach o inwazji na Polskę w 1939. W wydaniu „Bitew polskiego września” z 1972 autorstwa uczestnika bitwy nad Bzurą Apoloniusza Zawilskiego fotografia została opisana jako „Kawaleria w galopie przez Sochaczew”[2], ale w poprawionym wydaniu z 1989 nie została już uwzględniona[3][4][1]. W książce z 1982 „Armia Poznań w wojnie obronnej 1939” autorstwa Piotra Bauera i Bogusława Polaka zdjęcie zostało opisane jako „Armia Poznań w walkach w rejonie Uniejowa”[5]. Niektóre publikacje identyfikują jednostkę jako Wielkopolską Brygadę Kawalerii, która była częścią Armii „Poznań”[6]. Zdjęcie znalazło się także w wielu innych książkach, podręcznikach, publikacjach internetowych[1][7][8] i artykułach informacyjnych[9][10]. Można je również nabyć w kilku agencjach fotograficznych, takich jak Getty Images[11] i Alamy[12], które posiadają prawa autorskie do niego.

Wydruki publikowane w książkach zawsze miały bardzo niską rozdzielczość; gdy jednak udostępniono skany w wysokiej rozdzielczości, zauważono niespójność między fotografią a mundurami i zwyczajami polskiej kawalerii w 1939. Żołnierze na fotografii wydają się mieć polski hełm wz. 31 lub czechosłowacki hełm wz. 32, a polska kawaleria używała francuskich hełmów Adrian[1][4][13]. Również polska kawaleria tradycyjnie troczyła szable do siodeł pod lewym kolanem[13], podczas gdy żołnierze na zdjęciu noszą je pionowo po prawej stronie[1], ponadto brak jest typowych dla kawalerii z 1939 owsiaków przy siodłach. Niemożność wskazania dokładnego miejsca, w którym zdjęcie zostało zrobione, kwestionowało jego autentyczność[1].

Wyjaśnienie[edytuj | edytuj kod]

Pochodzenie fotografii zostało wyjaśnione po zauważeniu, że niektóre budynki, mundury i siodła na fotografii pasują do budynków i wyposażenia żołnierzy widzianych w niemieckim filmie propagandowym Kampfgeschwader Lützow[14]. Polskich żołnierzy w filmie grali Słowacy, a ich mundury i siodła ściśle pasowały do tych używanych przez armię słowacką na początku II wojny światowej[1][4]. Scena z udziałem „polskiej kawalerii” w filmie została nakręcona w okolicach Wyszkowa w 1940[15][16]. Również wiele scen z filmu było powiązanych z konkretnymi lokalizacjami w tym mieście[17]. Zdjęcie nie jest kadrem z filmu, ale prawdopodobnie zostało zrobione podczas kręcenia[1].

Przypisy[edytuj | edytuj kod]

  1. a b c d e f g h Piotr Bojarski: Ani polscy ułani, ani Sochaczew. Wyborcza.pl. [dostęp 2020-02-23]. (pol.).
  2. Apoloniusz Zawilski: Bitwy polskiego września. Warszawa: Instytut Wydawniczy „Nasza Księgarnia”, 1972, s. 81.
  3. Apoloniusz Zawilski: Bitwy polskiego września. Łódź: Wydawnictwo Łódzkie, 1989. ISBN 83-21-80817-4.
  4. a b c Kuba Wojewoda: Tajemnica archiwalnego zdjęcia. e-Sochaczew.pl. [dostęp 2020-02-23]. (pol.).
  5. Piotr Bauer, Bogusław Polak: Armia Poznań w wojnie obronnej 1939. Poznań: Wydawnictwo Poznańskie, 1982, s. 401. ISBN 83-21-00385-0.
  6. Damian Kosiński: Przedwojenna kawaleria. Najpiękniejsze fotografie. Warszawa: Wydawnictwo RM, 2013. ISBN 978-83-7773-054-6.
  7. Galeria – miejsca. Kampania wrześniowa 1939. [dostęp 2020-02-23]. (pol.).
  8. Bitwa nad Bzurą – największe starcie kampanii wrześniowej. Polskie Radio. [dostęp 2020-02-23]. (pol.).
  9. James Elphick: 78 years ago, the first battle of World War II featured one of the world's last cavalry charges. Business Insider. [dostęp 2020-02-23]. (ang.).
  10. George Dvorsky: 8 Low-Tech Weapons And Tactics Used By Both Sides In WWII. Gizmodo. [dostęp 2020-02-23]. (ang.).
  11. Battle of the Bzura. Polish cavalry in Sochaczew in 1939. World War II. Getty Images. [dostęp 2020-02-23]. (ang.).
  12. Battle of the Bzura. Polish cavalry in Sochaczew in 1939. World War II. Alamy. [dostęp 2020-02-23]. (ang.).
  13. a b Ułan (szeregowiec) kawalerii polskiej z września 1939 (mundur). Army 1914–1945. [dostęp 2020-02-23]. [zarchiwizowane z tego adresu (2020-02-23)]. (pol.).
  14. Ułani z Sochaczewa – czyli jak było naprawdę? w serwisie YouTube
  15. Justyna Pochmara, Marek Filipowicz: Mistyfikacja. [dostęp 2020-02-23]. (pol.).
  16. Eugeniusz Andrzej Daszkowski: Wyszkowskie wspomnienia. Szczecin: Wydawnictwo Albatros, 2000. ISBN 978-83-8803-818-1.
  17. Piotr Płochocki: Film Kampfgeschwader Lützow (Szwadron bojowy Lützow) reż. Hans Bertram – 28 lutego 1941, Tobis Filmkunst. Wyszkowska Atlantyda. [dostęp 2020-02-23]. (pol.).