Psilander (1899)
| |
| Historia | |
| Stocznia |
Bergsunds Finbodda |
|---|---|
| Położenie stępki |
1898 |
| Wodowanie |
25 listopada 1899 |
 Svenska marinen
| |
| Wejście do służby |
20 lipca 1900 |
| Wycofanie ze służby |
1 lipca 1937 |
| Los okrętu |
zatopiony jako okręt-cel |
| Dane taktyczno-techniczne | |
| Wyporność |
814 t |
| Długość |
72,9 m |
| Szerokość |
8,3 m |
| Zanurzenie |
3,3 m |
| Napęd | |
| 2 maszyny parowe o mocy 4500 KM | |
| Prędkość |
20,5 węzła |
| Uzbrojenie | |
| 2 działa kal. 120 mm 4 działa kal. 57 mm 1 wyrzutnia torped kal. 381 mm | |
| Załoga |
104 |
Psilander – szwedzki krążownik torpedowy z ostatnich lat XIX wieku, jeden z pięciu okrętów typu Örnen, nawiązującego koncepcją do budowanych w tym czasie w innych państwach kanonierek torpedowych. Od 1928 roku wykorzystywany jako okręt szkolny, został wycofany w 1937 roku i zatopiony jako okręt-cel dwa lata później.
Historia[edytuj | edytuj kod]
Budowa krążownika torpedowego "Psilander" została zaakceptowana przez parlament szwedzki w 1895 roku i sfinansowana z budżetu na 1897 rok. Stępkę pod okręt położono w stoczni Bergsunds Finbodda w 1898 roku, wodowanie nastąpiło 25 listopada 1899 roku, zaś zakończenie budowy i wejście do służby 20 lipca 1900 roku. Nazwa krążownika pochodziła od nazwiska admirała Gustafa von Psilandera (1669−1738).
W czerwcu 1905 roku, po jednostronnym proklamowaniu zerwania unii szwedzko-norweskiej przez Storting, flota szwedzka została postawiona w stan gotowości. Narastające napięcie spowodowało mobilizację silnego zespołu okrętów, mającego w razie eskalacji konfliktu zaatakować wybrzeże norweskie i stolicę kraju, Oslo. W jej skład weszły między innymi cztery jednostki typu Örnen, w tym "Psilander". Przez kolejnych kilka miesięcy jego zadaniem było patrolowanie okolicznych szkierów. Po zakończonych uznaniem norweskiej niepodległości rokowaniach w Karlstad, 11 października 1905 roku flotę odwołano. W grudniu okręt został wraz z bliźniaczym "Örnenem" wysłany do portu w Rydze, dla ewentualnej ochrony interesów obywateli szwedzkich.
W okresie I wojny światowej "Psilander" patrolował wybrzeża neutralnej Szwecji. Po jej zakończeniu został początkowo odstawiony do rezerwy, a w 1928 roku przeklasyfikowany na okręt szkolny. W 1936 roku, wobec zużycia mechanizmów jednostki, podjęto decyzję o jej wycofaniu. Formalnie "Psilander" został skreślony z listy floty 1 lipca 1937 roku. Przez kolejne dwa lata był wykorzystywany jako okręt-cel i zatonął po trafieniu torpedą 3 sierpnia 1939 roku. W tym samym roku Szwecja zakupiła we Włoszech niszczyciel "Giovanni Nicotera" typu Sella, który otrzymał nazwę "Psilander" i służył w marynarce wojennej w latach 1940−1947.
Opis konstrukcji[edytuj | edytuj kod]
Kadłub krążownika "Psilander" miał długość całkowitą 72,9 m, szerokość 8,3 m i zanurzenie 3,3 m. Wyporność konstrukcyjna wynosiła 814 ton. Napęd stanowiły dwie maszyny parowe potrójnego rozprężania o łącznej mocy 4500 KM, napędzające dwie śruby. Prędkość maksymalna wynosiła 20,5 węzła. Uzbrojenie składało się z dwóch pojedynczych dział kal. 120 mm i czterech kal. 57 mm oraz pojedynczej wyrzutni torped kal. 381 mm, zamontowanej na stałe w stewie dziobowej.
Bibliografia[edytuj | edytuj kod]
- Adam Fleks: Szwedzkie krążowniki torpedowe, w: "Okręty Wojenne" nr 19, ISSN 1231-014X.