Rezerwat przyrody Harmanecká tisina
48°50′00″N 19°01′00″E/48,833333 19,016667
| |
| Państwo | |
|---|---|
| Kraj | |
| Mezoregion | |
| Data utworzenia |
1949 |
| Powierzchnia |
20,04 ha |
Położenie na mapie kraju bańskobystrzyckiego  | |
Położenie na mapie Słowacji  | |
| 48°50′00″N 19°01′00″E/48,833333 19,016667
| |
Rezerwat przyrody Harmanecká tisina (słow. Národná prírodná rezervácia Harmanecká tisina) – leśno-florystyczny rezerwat przyrody na południowym skraju grupy górskiej Wielka Fatra na Słowacji. Powierzchnia 20,04 ha. Powołany w celu ochrony reprezentatywnego fragmentu największego w Europie naturalnego skupiska cisa pospolitego.
Położenie[edytuj | edytuj kod]
Rezerwat leży w górnej części Doliny Harmanieckiej, powyżej osady Horný Harmanec, po prawej stronie i poniżej drogi nr 577 z Bańskiej Bystrzycy do Turczańskich Cieplic. Tereny rezerwatu, rozciągające się mniej więcej od 700 do 800 m n.p.m., leżą w granicach katastralnych wsi Harmanec w powiecie Bańska Bystrzyca, w kraju bańskobystrzyckim.
Rezerwat znajduje się w granicach Parku Narodowego Wielka Fatra.
Charakterystyka[edytuj | edytuj kod]
Rezerwat obejmuje zbudowane z wapieni strome, skaliste, często trudno dostępne zbocza Doliny Harmanieckiej. Teren porośnięty jest lasem, w którym gatunkiem dominującym jest buk pospolity, a gatunkami domieszkowymi są świerk, jodła, jawor oraz cis, występujący tu jako relikt trzeciorzędowy. W runie lasu występują m.in. turzyca biała, trzcinnik pstry, okrzyn szerokolistny i oset siny.
Niektórzy autorzy podają, że w całej Dolinie Harmanieckiej rośnie około 160 tys. egzemplarzy cisa pospolitego[1]. Jak się szacuje, na terenie rezerwatu rośnie nawet ok. 20 tys. egzemplarzy tego gatunku. Najstarsze z nich osiągają wiek 400-600 lat. Zagrożeniem dla cisa jest tu głównie zgryzanie gałązek i kory przez jelenie.
Historia[edytuj | edytuj kod]
Rezerwat powołano w 1949 r. na powierzchni 18,90 ha[2]. Nowelizowany rozporządzeniem Ministerstwa Kultury Słowackiej Republiki Socjalistycznej nr 1554/1983-32 z dnia 31 marca 1983 r. (wejście w życie 1 grudnia 1983 r.)[3].
W rezerwacie obowiązuje 5. (najwyższy) stopień ochrony.
Przedmiot ochrony[edytuj | edytuj kod]
Rezerwat powołano w celu ochrony i obserwacji dynamiki rozwoju lasu karpackiego regla dolnego z udziałem cisa pospolitego, rosnącego tu w optymalnych warunkach, w rejonie jego najliczniejszego, naturalnego występowania w Europie, a także ochrony krasowych form rzeźby terenu.
Przypisy[edytuj | edytuj kod]
Bibliografia[edytuj | edytuj kod]
- Maršáková-Nĕmejcová Marie, Mihálik Štefan i in.: Národní parky, rezervace a jiná chránĕná území přírody v Československu, wyd. Academia, Praha 1977, s. 392-393;
- Ponec Jozef, Mihálik Štefan: Prírodné rezervácie na Slovensku, wyd. Vydavateľstvo Osveta, Martin 1981;
- Svoboda P.: Největší europské naleziště tisu, w: "Ochrana přírody" R. II, nr 6-6/1947, s. 65–70
- Veľká Fatra. Turistická mapa 1:50 000. Edícia turistických máp č. 121, wyd. VKÚ Harmanec 1994. ISBN 80-85510-41-3;
- O rezerwacie na stronie enviroportal.sk.