Setophaga
| Setophaga[1] | |||
| Swainson, 1827[2] | |||
 Przedstawiciel rodzaju – lasówka kasztanowata (S. castanea) | |||
| Systematyka | |||
| Domena | |||
|---|---|---|---|
| Królestwo | |||
| Typ | |||
| Podtyp | |||
| Gromada | |||
| Podgromada | |||
| Infragromada | |||
| Rząd | |||
| Podrząd | |||
| Rodzina | |||
| Rodzaj |
Setophaga | ||
| Typ nomenklatoryczny | |||
|
Motacilla ruticilla Linnaeus, 1758 | |||
| Synonimy | |||
|
| |||
| Gatunki | |||
| |||
Setophaga – rodzaj ptaków z rodziny lasówek (Parulidae).
Zasięg występowania[edytuj | edytuj kod]
Rodzaj obejmuje gatunki występujące w Ameryce[7].
Morfologia[edytuj | edytuj kod]
Długość ciała 11–15 cm; masa ciała 5–20,9 g[8].
Systematyka[edytuj | edytuj kod]
Etymologia[edytuj | edytuj kod]
- Setophaga: gr. σης sēs, σητος sētos – ćma; -φαγος -phagos – -jedzący, od φαγειν phagein – jeść[9].
- Parula: łac. parrula – mały ptak, wciąż niezidentyfikowany, ale wiązany z Parus lub Alauda przez kolejnych autorów (zdrobnienie parrus – ptak, różnie identyfikowany). W tym przypadku nazwa ta została wykorzystana przez Bonapartego jako zdrobnienie od rodzaju Parus Linnaeus, 1758, w którym to pierwotnie umieścił lasówkę obrożną[10]. Gatunek typowy: Sylvia americana Latham, 1787 = Parus americanus Linnaeus, 1758.
- Wilsonia: Alexander Wilson (1766–1813) – szkocko-amerykański pionier naturalizmu, ojciec amerykańskiej ornitologii[11]. Gatunek typowy: Motacilla mitrata J.F. Gmelin, 1789 = Muscicapa citrina Boddaert, 1783.
- Dendroica: gr. δενδρον dendron – drzewo; gr. οικος oikos – mieszkaniec, od οικεω oikeō – mieszkać[12]. Gatunek typowy: Motacilla coronata Linnaeus, 1766.
- Agreocantor: łac. ager, agri – pole, ziemia; cantor, cantoris – śpiewak, od cantare – śpiewać, od canere – śpiewać[13]. Gatunek typowy: Sylvicola kirtlandii S.F. Baird, 1852.
Podział systematyczny[edytuj | edytuj kod]
Na podstawie analizy filogenetycznej do tego rodzaju (pierwotnie liczącego tylko jeden gatunek L. ruticilla) wyodrębniono gatunki z rodzajów Dendroica (S. plumbea, S. angelae, S. pharetra, S. kirtlandii, S. tigrina, S. cerulea, S. magnolia, S. castanea, S. fusca, S. petechia, S. pensylvanica, S. striata, S. caerulescens, S. palmarum, S. coronata, S. dominica, S. pityophila, S. pinus, S. vitellina, S. discolor, S. adelaidae, S. subita, S. delicata, S. graciae, S. nigrescens, S. townsendi, S. occidentalis, S. chrysoparia, S. virens)[14][15][16][17][18][19], Parula (S. americana, S. pitiayumi)[20][15][16][17][18][19], Wilsonia (S. citrina)[15][19]. Do rodzaju należą następujące gatunki[21]:
- Setophaga plumbea – lasówka siwa
- Setophaga angelae – lasówka wzorzysta
- Setophaga pharetra – lasówka jamajska
- Setophaga citrina – lasówka żółtoczelna
- Setophaga ruticilla – lasówka szkarłatna
- Setophaga kirtlandii – lasówka szaro-żółta
- Setophaga tigrina – lasówka rdzawolica
- Setophaga cerulea – lasówka niebieska
- Setophaga americana – lasówka obrożna
- Setophaga pitiayumi – lasówka oliwkowogrzbieta
- Setophaga magnolia – lasówka magnoliowa
- Setophaga castanea – lasówka kasztanowata
- Setophaga fusca – lasówka rudogardła
- Setophaga petechia – lasówka złotawa
- Setophaga pensylvanica – lasówka rdzawoboczna
- Setophaga striata – lasówka czarnogłowa
- Setophaga caerulescens – lasówka granatowa
- Setophaga palmarum – lasówka kasztanowogłowa
- Setophaga pityophila – lasówka kubańska
- Setophaga pinus – lasówka sosnowa
- Setophaga coronata – lasówka pstra
- Setophaga dominica – lasówka szarogrzbieta
- Setophaga flavescens – lasówka bahamska – takson wyodrębniony z S. dominica[22]
- Setophaga vitellina – lasówka smugowana
- Setophaga discolor – lasówka czarnowąsa
- Setophaga adelaidae – lasówka żółtobrzucha
- Setophaga subita – lasówka barbudzka
- Setophaga delicata – lasówka żółtobrewa
- Setophaga graciae – lasówka żółtogardła
- Setophaga nigrescens – lasówka białowąsa
- Setophaga townsendi – lasówka czarnolica
- Setophaga occidentalis – lasówka żółtogłowa
- Setophaga chrysoparia – lasówka żółtolica
- Setophaga virens – lasówka czarnogardła
Przypisy[edytuj | edytuj kod]
- ↑ Setophaga, [w:] Integrated Taxonomic Information System (ang.).
- ↑ W. Swainson. A Synopsis of the Birds discovered in Mexico by W. Bullock, F.L.S. and H.S., and Mr. William Bullock, jun. „The Philosophical Magazine”. New Series. 1, s. 368, 1827. (ang.).
- ↑ Bonaparte 1838 ↓, s. 20.
- ↑ Bonaparte 1838 ↓, s. 23.
- ↑ G.R. Gray: Appendix to a list the genera of birds. Wyd. 2nd ed., rev., augm., and accompanied with an index. London: Printed and sold by R. and J.E. Taylor, 1842, s. 8. (ang.).
- ↑ Ch.J. Maynard: Directory to the birds of eastern North America, illustrated with many wood cuts and twenty plates drawn and engraved by the author. West Newton: Mass., 1907, s. 243. (ang.).
- ↑ F. Gill, D. Donsker & P. Rasmussen (red.): New World warblers, mitrospingid tanagers. IOC World Bird List (v10.2). [dostęp 2021-01-20]. (ang.).
- ↑ J. Curson: Family Parulidae (New World Warblers). W: J. del Hoyo, A. Elliott & D.A. Christie: Handbook of the Birds of the World. Cz. 15: Weavers to New World Warblers. Barcelona: Lynx Edicions, 2010, s. 743–778. ISBN 978-84-96553-68-2. (ang.).
- ↑ The Key to Scientific Names ↓, Setophaga [dostęp 2022-02-05].
- ↑ The Key to Scientific Names ↓, Parula [dostęp 2022-02-05].
- ↑ The Key to Scientific Names ↓, Wilsonia [dostęp 2022-02-05].
- ↑ The Key to Scientific Names ↓, Dendroica [dostęp 2022-02-05].
- ↑ The Key to Scientific Names ↓, Agreocantor [dostęp 2022-02-05].
- ↑ I.J. Lovette & E. Bermingham. Explosive speciation in the New World Dendroica warblers. „Proceedings of the Royal Society B”. 266, s. 1629–1636, 1999. (ang.).
- ↑ a b c I.J. Lovette & E. Bermingham. What is a Wood-Warbler? Molecular characterization of a monophyletic Parulidae. „The Auk”. 119 (3), s. 695–714, 2002. (ang.).
- ↑ a b N.K. Klein, K.J. Burns, S.J. Hackett & C.S. Griffiths. Molecular phylogenetic relationships among the wood warblers (Parulidae) and historical biogeography in the Caribbean basin. „The Journal of Caribbean Ornithology”. Special Issue. 17, s. 3–17, 2004. (ang.).
- ↑ a b D.L. Rabosky & I.J. Lovette. Density-dependent diversification in North American wood warblers. „Proceedings of the Royal Society B”. 275 (1649), s. 2363–2371, 2008. DOI: 10.1098/rspb.2008.0630. (ang.).
- ↑ a b J.T. Weir, E. Bermingham & D. Schluter. The Great American Biotic Interchange in birds. „Proceedings of the National Academy Sciences”. 106 (51), s. 21737–21742, 2009. DOI: 10.1073/pnas.0903811106. (ang.).
- ↑ a b c I.J. Lovette, J.L. Pérez-Emán, J.P. Sullivan, R.C. Banks, I. Fiorentino, S. Córdoba-Córdoba, M. Echeverry-Galvis, F.K. Barker, K.J. Burns, J. Klicka, S.M. Lanyon & E. Bermingham. A comprehensive multilocus phylogeny for the wood-warblers and a revised classification of the Parulidae (Aves). „Molecular Phylogenetics and Evolution”. 57 (2), s. 753–770, 2010. DOI: 10.1016/j.ympev.2010.07.018. (ang.).
- ↑ I.J. Lovette & E. Bermingham. Mitochondrial perspective on the phylogenetic relationships of the Parula wood-warblers. „The Auk”. 118 (1), s. 211–215, 2001. DOI: 10.1093/auk/118.1.211. (ang.).
- ↑ Systematyka i nazwy polskie za: P. Mielczarek & M. Kuziemko: Rodzina: Parulidae Wetmore, Friedmann, Lincoln, Miller,AH, Peters,JL, van Rossem, Van Tyne & Zimmer,JT, 1947 (1831) - lasówki - New World wood warblers (wersja: 2020-01-11). [w:] Kompletna lista ptaków świata [on-line]. Instytut Nauk o Środowisku Uniwersytetu Jagiellońskiego. [dostęp 2021-01-20].
- ↑ B.D. McKay, M. Bryant, J. Reynolds, W.K. Hayes & D.S. Lee. Evidence for the Species Status of the Bahama Yellow-Throated Warbler (Dendroica “Dominica” Flavescens). „The Auk”. 127 (4), s. 932–939, 2010. DOI: 10.1525/auk.2010.09093. (ang.).
Bibliografia[edytuj | edytuj kod]
- C.L. Bonaparte: A geographical and comparative list of the birds of Europe and North America. London: J. Van Voorst, 1838, s. 2–67. (ang.).
- The Key to Scientific Names, J.A. Jobling (red.), [w:] Birds of the World, S.M. Billerman et al. (red.), Cornell Lab of Ornithology, Ithaca (ang.).