Seweryn Jędrysik
| Data i miejsce urodzenia |
25 sierpnia 1893 |
|---|---|
| Data i miejsce śmierci |
5 września 1942 |
Seweryn Jędrysik, pseud. Wallenstein, Jacentowicz (ur. 25 sierpnia 1893 w Kamieniu Śląskim, zm. 5 września 1942 w Dachau) – major, żołnierz Legionów Polskich, powstaniec śląski, duchowny – kapelan Wojska Polskiego.
Życiorys[edytuj | edytuj kod]
Urodził się w rodzinie chłopskiej. W 1913 roku kończył gimnazjum w Nysie. W 1914 roku rozpoczął studia filozoficzne na Uniwersytecie Wiedeńskim. Od 14 grudnia 1914 w Legionach Polskich - przydzielony został do 6 baonu I Brygady w Nowym Targu. Otrzymał przydział do 6 batalionu mjr. Albina Fleszara. Uczestniczył w walkach nad Nidą, pod Konarami, nad Styrem oraz w bitwie pod Kostiuchnówką. Mundur legionisty nosił aż do kryzysu przysięgowego.
5 lutego 1919 roku wstąpił do 7 Batalionu Strzelców. Po przejściu kursu oficerskiego wysłany na Górny Śląsk. Organizator Polskiej Organizacji Wojskowej Górnego Śląska w powiecie strzeleckim. Podczas II powstania śląskiego dowódca akcji bojowej w Kamieniu Śląskim, a następnie komendant powiatowy. W III powstaniu śląskim dowódca baonu w podgrupie „Harden”.
Po podziale Górnego Śląska porzucił życie publiczne wstępując do zakonu dominikanów w Krakowie. Wyjechał na studia do Rzymu, gdzie w 1927 roku przyjął święcenia kapłańskie. 5 lipca 1927 odbyły się w Katowicach jego prymicje. Uroczystość organizowali powstańcy śląscy na czele z wojewodą Michałem Grażyńskim i Adamem Kocurem, prezydentem miasta. Działał w Związku Powstańców Śląskich. Powołany w szeregi Wojska Polskiego, został proboszczem parafii wojskowej w Słonimiu nad Szczarą na Białorusi i kapelanem 20 Dywizji Piechoty.
Po pierwszych walkach II wojny światowej (13–14 września 1939) wraz z dywizją przybył na Pragę. W dniach 14–27 września uczestniczył w obronie Warszawy jako szef Służby Duszpasterskiej Dowództwa Pododcinka „Północ", wchodzącego w skład Odcinka Warszawa-Wschód na Pradze. Od prezydenta Stefana Starzyńskiego otrzymał legitymację Zasłużonego Obrońcy Stolicy. 8 października 1939 odprawił ostatnią, przed wyjazdem do obozów jenieckich, mszę polową dla swoich żołnierzy w Radziwiłłowie k. Skierniewic. Następnie aresztowany i osadzony w Oflagu IV A Hohenstein, a następnie przewieziony do Oflagu IX A Rotenburg. 18 kwietnia 1940 wraz z grupą kapelanów został przewieziony z Rotenburga do obozu koncentracyjnego w Buchenwaldzie. 6 lipca 1942 został wraz z innymi kapelanami osadzony w Dachau, gdzie został zginął 5 września.
Nazwisko Jędrysika upamiętnione zostało na płycie poświęconej kapelanom WP poległym i pomordowanym podczas II wojny światowej, znajdującej się w kościele garnizonowym w Warszawie. Autor publikacji Polskie powstania w powiecie strzeleckim z 1931 roku.
Bibliografia[edytuj | edytuj kod]
- Encyklopedia Powstań Śląskich - Instytut Śląski w Opolu, Opole 1982, s. 186-187.