Sikory-Pawłowięta
53°06′45″N 22°37′37″E/53,112500 22,626944| wieś | |
| |
| Państwo | |
|---|---|
| Województwo | |
| Powiat | |
| Gmina | |
| Liczba ludności (2011) | |
| Strefa numeracyjna |
86 |
| Kod pocztowy |
18-204[4] |
| Tablice rejestracyjne |
BWM |
| SIMC |
0399203[5] |
Położenie na mapie gminy Kobylin-Borzymy  | |
Położenie na mapie Polski  | |
Położenie na mapie województwa podlaskiego  | |
Położenie na mapie powiatu wysokomazowieckiego  | |
| 53°06′45″N 22°37′37″E/53,112500 22,626944[1]
| |
Sikory-Pawłowięta – wieś w Polsce położona w województwie podlaskim, w powiecie wysokomazowieckim, w gminie Kobylin-Borzymy[5][6].
Zaścianek szlachecki Pawłowięta należący do okolicy zaściankowej Sikory położony był w drugiej połowie XVII wieku w powiecie tykocińskim ziemi bielskiej województwa podlaskiego[7]. W latach 1975–1998 miejscowość administracyjnie należała do województwa łomżyńskiego.
Wierni kościoła rzymskokatolickiego należą do parafii św. Stanisława Biskupa i Męczennika w Kobylinie-Borzymach[8].
Historia[edytuj | edytuj kod]
Według Zygmunta Glogera i Kapicy, Sikory zostały założone w roku 1421 przez Macieja Sikorę, który posiadał syna Mikołaja, pomiędzy którego synów została podzielona ziemia. Od ich imion wzięły nazwę nowo założone wsie.
W I Rzeczypospolitej Sikory należały do ziemi bielskiej.
W roku 1827 Sikory-Pawłowięta liczyły 10 domów i 56 mieszkańców. Pod koniec XIX w. Słownik geograficzny Królestwa Polskiego informuje: Sikory, okolica szlachecka w powiecie mazowieckim, gmina Piszczaty, parafia Kobylin[9].
W 1921 r. naliczono tu 3 budynki z przeznaczeniem mieszkalnym i 8 innych zamieszkałych oraz 53 mieszkańców (28 mężczyzn i 25 kobiet). Wszyscy podali narodowość polską i wyznanie rzymskokatolickie[10].
Historia dwuczłonowych nazw niektórych miejscowości na Podlasiu[edytuj | edytuj kod]
Wschodnie krańce Mazowsza przy zachodniej granicy Podlasia to tereny średniowiecznych nadań szlacheckich. Rycerze za zasługi w wojnach byli nagradzani przez Króla nadaniem własności ziemi na której zakładali wsie – folwarki szlacheckie. To oni właśnie stanowili buńczuczną szlachtę polską, niezależną i awanturniczą, nazwaną później przez Pawła Jasienicę „polską anarchią”. Osiadli zakładali rodziny, a majątek i ziemię dzielili pomiędzy synów, co doprowadziło z czasem do znacznego rozdrobnienia gospodarstw. Przy gospodarstwie-wsi ojca, powstawały przysiółki synów z pochodnymi nazwami. Jeśli spotkamy obok siebie kilka wsi o dwuczłonowych nazwach takich jak Sikory-Bartkowięta, Sikory-Pawłowięta, Sikory-Piotrowięta to możemy być pewni że jest to pozostałość po dawnej szlacheckiej posiadłości, w której rycerz Sikora nadaną przez Króla ziemię podzielił między synów: Bartłomieja, Pawła i Piotra. Z czasem z przysiółków synów powstały wsie, istniejące do dzisiaj i nawą sławiące swoich założycieli. Na tym terenie spotkamy wiele takich dwuczłonowych nazw, niekoniecznie pochodzących wprost od nazwisk i imion szlacheckich spadkobierców, ale wykorzystujących nazwy zwyczajowe, co czasem brzmi egzotycznie jak Czachy-Kołaki, Pstrągi-Gniewoty, Niziołki-Dobki, Wnory-Wypychy, a czasami tak intrygująco jak Ząbki-Niemyje czy Kołomyja z pobliską Kołomyjką.
Zobacz też[edytuj | edytuj kod]
- Sikory-Bartkowięta, Sikory-Bartyczki, Sikory-Janowięta, Sikory-Piotrowięta, Sikory-Tomkowięta, Sikory-Wojciechowięta
Przypisy[edytuj | edytuj kod]
- ↑ Państwowy Rejestr Nazw Geograficznych – miejscowości – format XLSX, Dane z państwowego rejestru nazw geograficznych – PRNG, Główny Urząd Geodezji i Kartografii, 5 listopada 2023, identyfikator PRNG: 122665
- ↑ Wieś Sikory-Pawłowięta w liczbach [online], Polska w liczbach [dostęp 2021-02-05], liczba ludności w oparciu o dane GUS.
- ↑ GUS: Ludność - struktura według ekonomicznych grup wieku. Stan w dniu 31.03.2011 r..
- ↑ Oficjalny Spis Pocztowych Numerów Adresowych, Poczta Polska S.A., październik 2013, s. 1152 [zarchiwizowane z adresu 2014-02-22].
- ↑ a b GUS. Wyszukiwarka TERYT
- ↑ Rozporządzenie w sprawie wykazu urzędowych nazw miejscowości i ich części (Dz.U. z 2013 r. poz. 200)
- ↑ Anna Laszuk, Zaścianki i królewszczyzny : struktura własności ziemskiej w województwie podlaskim w drugiej połowie XVII wieku, Warszawa 1998, s. 92.
- ↑ Opis parafii na stronie diecezji
- ↑ Sikory 1(8) d) S. Pawłowięta, [w:] Słownik geograficzny Królestwa Polskiego, t. X: Rukszenice – Sochaczew, Warszawa 1889, s. 607.
- ↑ Skorowidz miejscowości Rzeczypospolitej Polskiej: opracowany na podstawie pierwszego powszechnego spisu ludności z dnia 30 września 1921 r., Województwo białostockie, Powiat Wysokie Mazowieckie, Gmina Piszczaty.
- Siedziba gminy: Kobylin-Borzymy
