Sistotrema
 Wielozarodniczka kapeluszowa | |
| Systematyka | |
| Domena | |
|---|---|
| Królestwo | |
| Typ | |
| Klasa | |
| Rząd | |
| Rodzina | |
| Rodzaj |
wielozarodniczka |
| Nazwa systematyczna | |
| Sistotrema Fr. Syst. mycol. (Lundae) 1: 426 (1821) | |
| Typ nomenklatoryczny | |
|
Sistotrema confluens Pers. 1794 | |
Sistotrema Fr. (wielozarodniczka) – rodzaj grzybów z rodziny kolczakowatych (Hydnaceae)[1].
Systematyka i nazewnictwo[edytuj | edytuj kod]
Pozycja w klasyfikacji według Index Fungorum: Hydnaceae, Cantharellales, Incertae sedis, Agaricomycetes, Agaricomycotina, Basidiomycota, Fungi[1].
Synonimy nazwy naukowej: Galziniella Parmasto, Heptasporium Bref., Hydnotrema Link, Sistotrema Raf., Urnobasidium Parmasto[2].
Polską nazwę nadał Władysław Wojewoda w 1977 r., wcześniej Franciszek Błoński opisywał należące do tego rodzaju gatunki pod nazwą palczak[3].
Charakterystyka[edytuj | edytuj kod]
Grzyby kortycjoidalne o owocniku rozpostartym lub siedzącym, miękkim, błonkowatym lub woskowatym. Hymenofor gładki, grudkowaty odontoidalny lub poroidalny. System strzępkowy monomityczny, strzępki zwykle cienkościenne, zwykle ze sprzążkami, ale kilka gatunków ma strzępki z prostymi przegrodami, na przegrodach często występują charakterystycznie oleiste ampułki. Czasami występują cystydy. Podstawki nieregularne, głównie 6–8-sterygmowe. Bazydiospory o różnym kształcie, gładkie, cienkościenne nieamyloidalne[4].
Sistotrema charakteryzuje się nieregularnymi podstawkami, zwykle z 6–8 sterygmami i strzępkami z oleistą zawartością. Do rodzaju tego należą grzyby naziemne i grzyby nadrzewne, ale ostatnio odkryto także, że niektóre z nich to grzyby mykoryzowe. Filogenetycznie Sistotrema jest taksonem polifiletycznym, blisko spokrewnionym z Hydnum, Clavulina i Membranomyces[4]. Badania genetyczne wykazały, że wśród pieprznikowców nie ma potwierdzonych grzybów powodujących białą lub brunatną zgniliznę drewna. Białą zgniliznę powodują peroksydazy klasy II, ale jak dotąd nie wykryto ich u pieprznikowców. Franz Oberwinkler twierdzi, że S. brinkmannii jest porostem[5].
- Sistotrema alboluteum (Bourdot & Galzin) Bondartsev & Singer 1941 – wielozarodniczka kremowożółta
- Sistotrema albopallescens (Bourdot & Galzin) Bondartsev & Singer 1941
- Sistotrema athelioides Hallenb. 1984[6]
- Sistotrema biggsiae Hallenb. 1984[6]
- Sistotrema brinkmannii (Bres.) J. Erikss. 1948 – wielozarodniczka gruzełkowata
- Sistotrema confluens Pers. 1794 – wielozarodniczka kapeluszowa
- Sistotrema coroniferum (Höhn. & Litsch.) Donk 1956 – wielozarodniczka koronowa
- Sistotrema coronilla (Höhn.) Donk ex D.P. Rogers 1935[6]
- Sistotrema diademiferum (Bourdot & Galzin) Donk 1956[6]
- Sistotrema oblongisporum M.P. Christ. & Hauerslev 1960 – wielozarodniczka wydłużonozarodnikowa
- Sistotrema octosporum (J. Schröt. ex Höhn. & Litsch.) Hallenb. 1984 – wielozarodniczka ośmiozarodnikowa
- Sistotrema porulosum Hallenb. 1984[6]
- Sistotrema raduloides (P. Karst.) Donk 1956[6]
- Sistotrema resinicystidium Hallenb. 1980[6]
- Sistotrema sernanderi (Litsch.) Donk 1956 – wielozarodniczka czterozarodnikowa
Nazwy naukowe na podstawie Index Fungorum[7]. Wykaz gatunków i nazwy polskie według Władysława Wojewody[3] i innych[6].
Przypisy[edytuj | edytuj kod]
- ↑ a b Index Fungorum [online] [dostęp 2014-02-15] (ang.).
- ↑ Species Fungorum [online] [dostęp 2014-02-15] (ang.).
- ↑ a b Władysław Wojewoda, Krytyczna lista wielkoowocnikowych grzybów podstawkowych Polski, Kraków: W. Szafer Institute of Botany, Polish Academy of Sciences, 2003, ISBN 83-89648-09-1.
- ↑ a b S.P. Gorjón, Genera of corticioid fungi: keys, nomenclature and taxonomy, „Studies in Fungi”, 5 (1), 2020, s. 276, DOI: 10.5943/sif/5/1/12 [dostęp 2023-09-07] (ang.).
- ↑ Sistotrema brinkmannii [online], MycoCosm [dostęp 2022-11-09] (ang.).
- ↑ a b c d e f g h Grzyby makroskopijne Polski w literaturze mikologicznej [online], grzyby.pl [dostęp 2023-10-20] (pol.).
- ↑ Index Fungorum (gatunki) [online] [dostęp 2013-03-05] (ang.).