Smukłodziobek brązowogrzbiety

Smukłodziobek brązowogrzbiety
	Euscarthmornis margaritaceiventer
	(d’Orbigny & Lafresnaye, 1837)
	Systematyka
Domena	eukarionty
Królestwo	zwierzęta
Typ	strunowce
Podtyp	kręgowce
Gromada	ptaki
Podgromada	Neornithes
Infragromada	ptaki neognatyczne
Rząd	wróblowe
Podrząd	tyrankowce
Rodzina	muchotyranikowate
Podrodzina	klinodziobki
Rodzaj	Euscarthmornis
Gatunek	smukłodziobek brązowogrzbiety
Synonimy
	Hemitriccus margaritaceiventer (Orbigny & Lafresnaye, 1837); Idioptilon margaritaceiventer (Orbigny & Lafresnaye, 1837); T[odirostrum] margaritaceiventer d’Orbigny and Lafresnaye, 1837;
	Hemitriccus margaritaceiventer (Orbigny & Lafresnaye, 1837); Idioptilon margaritaceiventer (Orbigny & Lafresnaye, 1837); T[odirostrum] margaritaceiventer d’Orbigny and Lafresnaye, 1837;
Podgatunki
	E. m. impiger (P.L. Sclater & Salvin, 1868); E. m. septentrionalis (Chapman, 1914); E. m. chiribiquetensis Stiles, 1995; E. m. duidae (Chapman, 1929); E. m. auyantepui (Gilliard, 1941); E. m. breweri (Phelps Jr, 1977); E. m. rufipes (Tschudi, 1844); E. m. margaritaceiventer (d'Orbigny & Lafresnaye, 1837); E. m. wuchereri (Sclater, PL & Salvin, 1873);
	E. m. impiger (P.L. Sclater & Salvin, 1868); E. m. septentrionalis (Chapman, 1914); E. m. chiribiquetensis Stiles, 1995; E. m. duidae (Chapman, 1929); E. m. auyantepui (Gilliard, 1941); E. m. breweri (Phelps Jr, 1977); E. m. rufipes (Tschudi, 1844); E. m. margaritaceiventer (d'Orbigny & Lafresnaye, 1837); E. m. wuchereri (Sclater, PL & Salvin, 1873);
	Kategoria zagrożenia (CKGZ)
	; najmniejszej troski
	Zasięg występowania
	Systematyka w Wikispecies
	Multimedia w Wikimedia Commons

Smukłodziobek brązowogrzbiety^[4] (Euscarthmornis margaritaceiventer) – gatunek małego ptaka z rodziny muchotyranikowatych (Pipromorphidae). Występuje w Ameryce Południowej od Kolumbii po Argentynę. Niezagrożony wyginięciem.

Taksonomia[edytuj | edytuj kod]

Gatunek ten często zaliczany jest do rodzaju Hemitriccus^[1]^[2]^[5]. Wyróżnia się 9 podgatunków^[2]^[5]. Niekiedy za jego podgatunek uznawano także tyraneczka samotnego (Myiornis inornatus)^[2].

Zasięg występowania[edytuj | edytuj kod]

Smukłodziobek brązowogrzbiety występuje w zależności od podgatunku^[5]:

E. margaritaceiventer impiger – smukłodziobek północny^[4] – północno-wschodnia Kolumbia i północna Wenezuela
E. margaritaceiventer septentrionalis – smukłodziobek kolumbijski^[4] – górna część Valle del Río Magdalena (zachodnio-centralna Kolumbia)
E. margaritaceiventer chiribiquetensis – góry Chiribiquete (w całości objęte przez Park Narodowy La Serranía de Chiribiquete; południowa Kolumbia)
E. margaritaceiventer duidae – smukłodziobek górski^[4] – góry stołowe (tepui) w południowej Wenezueli
E. margaritaceiventer auyantepui – południowo-wschodnia Wenezuela
E. margaritaceiventer breweri – południowo-centralna Wenezuela
E. margaritaceiventer rufipes – centralne Peru do północno-zachodniej Boliwii
E. margaritaceiventer margaritaceiventer – smukłodziobek brązowogrzbiety^[4] – wschodnia Boliwia do centralnej i południowej Brazylii, Paragwaj i północno-wschodnia Argentyna
E. margaritaceiventer wuchereri – wschodnia Brazylia

Zasiedla zakrzewienia i suche lasy do wysokości 2000 m n.p.m.^[6]

Morfologia[edytuj | edytuj kod]

Długość ciała wynosi 10–10,5 cm^[6], w tym dzioba 12,5–13,5 mm i ogona 34–42 mm. Skrzydło mierzy 40–45,5 mm^[7]. Osobniki dorosłe w większości bure. Wierzch ciała szarobrązowy do brązowooliwkowego. Skrzydła szarobrązowe, obrzeżenia lotek i pokryw skrzydłowych tworzących dwa paski płowe. Ogon szary. Spód ciała biały w jasnoszare pasy. Tęczówki białożółte, czerwonopomarańczowa obrączka oczna. Nogi i stopy różowawe. Nie jest znany wygląd osobników młodych, przypuszczalnie są ciemniejsze^[6]. Masa ciała waha się między 6,9 a 9 g^[8].

Behawior[edytuj | edytuj kod]

Lata jedynie na krótkie dystanse. Pożywienie stanowią owady zbierane ze spodu liści^[6].

Lęgi[edytuj | edytuj kod]

Okres lęgowy trwa od stycznia do czerwca w Kolumbii i od października do grudnia w Peru, Boliwii i Argentynie. Gniazdo, umieszczone 0,5–3 m nad ziemią, ma kształt kopulasty z bocznym wejściem blisko jego spodu. Budulec stanowią suche trawy, włókna roślinne i puch. Wyściółkę stanowi puch roślinny. W lęgu 1–2 jaja (rzadko 3). Inkubacja trwa 13–15 dni, wysiaduje jedynie samica. Młode są karmione przez oboje rodziców. Są w pełni opierzone po 13–14 dniach od wyklucia^[6].

Status[edytuj | edytuj kod]

IUCN uznaje smukłodziobka brązowogrzbietego za gatunek najmniejszej troski (LC, Least Concern) nieprzerwanie od 1988 roku. Liczebność światowej populacji nie została oszacowana, ale ptak ten opisywany jest jako pospolity. Ze względu na brak dowodów na spadki liczebności bądź istotne zagrożenia dla gatunku BirdLife International uznaje trend liczebności populacji za stabilny^[3].

Przypisy[edytuj | edytuj kod]

↑ ^a ^b D. Lepage: Pearly-vented Tody-Tyrant Hemitriccus margaritaceiventer. [w:] Avibase [on-line]. [dostęp 2021-10-17]. (ang.).
↑ ^a ^b ^c ^d Pearly-vented Tody-tyrant (Hemitriccus margaritaceiventer). IBC: The Internet Bird Collection. [zarchiwizowane z tego adresu (2016-03-17)]. (ang.).
↑ ^a ^b Euscarthmornis margaritaceiventer, [w:] The IUCN Red List of Threatened Species (ang.).
↑ ^a ^b ^c ^d ^e Systematyka i nazewnictwo polskie za: P. Mielczarek & M. Kuziemko: Podrodzina: Triccinae Heine & Reichenow, 1890 - klinodziobki (Wersja: 2020-12-25). [w:] Kompletna lista ptaków świata [on-line]. Instytut Nauk o Środowisku Uniwersytetu Jagiellońskiego. [dostęp 2021-02-06].
↑ ^a ^b ^c F. Gill, D. Donsker & P. Rasmussen (red.): Tyrant flycatchers. IOC World Bird List (v11.1). [dostęp 2021-02-06]. (ang.).
↑ ^a ^b ^c ^d ^e Nicole Bouglouan: Pearly-vented Tody-Tyrant. Oiseaux-Birds, 2012.
↑ C.E. Hellmayr. Review of the Birds collected by Alcide d'Orbigny in South America. „Novitates Zoologicae”. 32, s. 26, 1925.
↑ Paul Smith, Derek Onley, Emma Northcote-Smith & Karina Atkinson. Morphometrics of cerrado birds from the Reserva Natural Laguna Blanca (NE Paraguay). „The Ring”. 34, s. 56, 2012.

Linki zewnętrzne[edytuj | edytuj kod]

Zdjęcia i nagrania audiowizualne. [w:] eBird [on-line]. Cornell Lab of Ornithology. (ang.).

[avibase-1] D. Lepage: Pearly-vented Tody-Tyrant Hemitriccus margaritaceiventer. [w:] Avibase [on-line]. [dostęp 2021-10-17]. (ang.).

[ibc-2] Pearly-vented Tody-tyrant (Hemitriccus margaritaceiventer). IBC: The Internet Bird Collection. [zarchiwizowane z tego adresu (2016-03-17)]. (ang.).

[iucn-3] Euscarthmornis margaritaceiventer, [w:] The IUCN Red List of Threatened Species (ang.).

[mk-4] Systematyka i nazewnictwo polskie za: P. Mielczarek & M. Kuziemko: Podrodzina: Triccinae Heine & Reichenow, 1890 - klinodziobki (Wersja: 2020-12-25). [w:] Kompletna lista ptaków świata [on-line]. Instytut Nauk o Środowisku Uniwersytetu Jagiellońskiego. [dostęp 2021-02-06].

[ioc-5] F. Gill, D. Donsker & P. Rasmussen (red.): Tyrant flycatchers. IOC World Bird List (v11.1). [dostęp 2021-02-06]. (ang.).

[o-b-6] Nicole Bouglouan: Pearly-vented Tody-Tyrant. Oiseaux-Birds, 2012.

[novitates-7] C.E. Hellmayr. Review of the Birds collected by Alcide d'Orbigny in South America. „Novitates Zoologicae”. 32, s. 26, 1925.

[cerradobirds-8] Paul Smith, Derek Onley, Emma Northcote-Smith & Karina Atkinson. Morphometrics of cerrado birds from the Reserva Natural Laguna Blanca (NE Paraguay). „The Ring”. 34, s. 56, 2012.

[1]

[2]

[3]

[4]

[5]

[6]

[7]

[8]