Ziemomysł inowrocławski: Różnice pomiędzy wersjami
| [wersja przejrzana] | [wersja przejrzana] |
m dodanie daty do szablonu |
przypis |
||
| Linia 1: | Linia 1: | ||
'''Ziemomysł'''<ref>Forma [[imię|imienia]] z początkowym "Z" jest częstsza. W takiej formie książę ten występuje na pieczęciach swojej i córki, Fenenny. Zob. K. Jasiński, ''Rodowód Piastów małopolskich i kujawskich'', Poznań – Wrocław 2001, s. 105. W literaturze występuje również zapis ''Siemomysł'', np. S.A. Sroka, ''Siemomysł'', [w:] ''Piastowie. Leksykon biograficzny'' Kraków 1997, s. 208-209. Forma Siemomysł jest uznawana za jedyną poprawną, a imię Ziemomysł, mimo odnotowania obok form z początkowym "S" licznych poświadczeń z inicjalnym "Z", takich jak ''Zemomislyus'' czy ''Zememislo'' — nie jest uwzględnione jako w ogóle występujące w średniowieczu w Polsce także przez wszystkie najważniejsze słowniki [[Onomastyka|onomastyczne]] operujące na zasobie poświadczonych w polskich źródłach [[Antroponimia|antroponimów]] średniowiecznych, zob. [[Witold Taszycki|W. Taszycki]] (red.), ''Słownik staropolskich nazw osobowych, T. 5 z. 1 (Sabaszczewska-Starszy)'', Wrocław-Warszawa-Kraków-Gdańsk 1977 i ''T. 6 z. 2 (Wojsław-Zimnowodski)'', Wrocław-Warszawa-Kraków-Gdańsk 1982, a także [[Aleksandra Cieślikowa|A. Cieślikowa]] (red.), ''Słownik etymologiczno-motywacyjny staropolskich nazw osobowych'', t. 1, Kraków 2000, ISBN 83-87623-23-7.</ref> (ur. między [[1245]] a [[1248]], zm. w ostatnim kwartale [[1287]]) – książę [[inowrocław]]ski w latach [[1267]]-[[1271]], [[1278]]-[[1287]], na [[Bydgoszcz]]y w latach [[1267]]-[[1269]], [[1278]]-[[1287]] z dynastii [[Piastowie|Piastów]]. |
'''Ziemomysł''' (Siemomysł Kujawski)<ref>Forma [[imię|imienia]] z początkowym "Z" jest częstsza. W takiej formie książę ten występuje na pieczęciach swojej i córki, Fenenny. Zob. K. Jasiński, ''Rodowód Piastów małopolskich i kujawskich'', Poznań – Wrocław 2001, s. 105. W literaturze występuje również zapis ''Siemomysł'', np. S.A. Sroka, ''Siemomysł'', [w:] ''Piastowie. Leksykon biograficzny'' Kraków 1997, s. 208-209. Forma Siemomysł jest uznawana za jedyną poprawną, a imię Ziemomysł, mimo odnotowania obok form z początkowym "S" licznych poświadczeń z inicjalnym "Z", takich jak ''Zemomislyus'' czy ''Zememislo'' — nie jest uwzględnione jako w ogóle występujące w średniowieczu w Polsce także przez wszystkie najważniejsze słowniki [[Onomastyka|onomastyczne]] operujące na zasobie poświadczonych w polskich źródłach [[Antroponimia|antroponimów]] średniowiecznych, zob. [[Witold Taszycki|W. Taszycki]] (red.), ''Słownik staropolskich nazw osobowych, T. 5 z. 1 (Sabaszczewska-Starszy)'', Wrocław-Warszawa-Kraków-Gdańsk 1977 i ''T. 6 z. 2 (Wojsław-Zimnowodski)'', Wrocław-Warszawa-Kraków-Gdańsk 1982, a także [[Aleksandra Cieślikowa|A. Cieślikowa]] (red.), ''Słownik etymologiczno-motywacyjny staropolskich nazw osobowych'', t. 1, Kraków 2000, ISBN 83-87623-23-7.</ref> (ur. między [[1245]] a [[1248]], zm. w ostatnim kwartale [[1287]]) – książę [[inowrocław]]ski w latach [[1267]]-[[1271]], [[1278]]-[[1287]], na [[Bydgoszcz]]y w latach [[1267]]-[[1269]], [[1278]]-[[1287]] z dynastii [[Piastowie|Piastów]]. |
||
Ziemomysł był drugim pod względem starszeństwa synem [[książęta kujawscy|księcia kujawskiego]] [[Kazimierz I kujawski|Kazimierza I]] i [[Konstancja wrocławska|Konstancji]], córki [[książęta śląscy|księcia śląskiego]] [[Henryk II Pobożny|Henryka II Pobożnego]]. |
Ziemomysł był drugim pod względem starszeństwa synem [[książęta kujawscy|księcia kujawskiego]] [[Kazimierz I kujawski|Kazimierza I]] i [[Konstancja wrocławska|Konstancji]], córki [[książęta śląscy|księcia śląskiego]] [[Henryk II Pobożny|Henryka II Pobożnego]]. |
||
| Linia 5: | Linia 5: | ||
Po śmierci ojca w [[1267]] został udzielnym księciem w [[Kujawy|Kujawach]] Inowrocławskich. U progu panowania niewielkie księstwo Kazimierzowica przeżyło przemarsz sporych sił [[władcy Czech|króla Czech]] [[Przemysł Ottokar II|Przemysła Ottokara II]], zdążającego razem z wyprawą krzyżową przeciwko [[pogaństwo|pogańskiej]] [[Litwa|Litwie]]. Zapewne wtedy Ziemomysł nawiązał bliskie kontakty z [[zakon krzyżacki|zakonem krzyżackim]] oraz [[książęta gdańscy|księciem tczewskim]] [[Sambor II|Samborem II]], co wkrótce przyniosło księciu kujawskiemu spore kłopoty – bunt własnych poddanych. |
Po śmierci ojca w [[1267]] został udzielnym księciem w [[Kujawy|Kujawach]] Inowrocławskich. U progu panowania niewielkie księstwo Kazimierzowica przeżyło przemarsz sporych sił [[władcy Czech|króla Czech]] [[Przemysł Ottokar II|Przemysła Ottokara II]], zdążającego razem z wyprawą krzyżową przeciwko [[pogaństwo|pogańskiej]] [[Litwa|Litwie]]. Zapewne wtedy Ziemomysł nawiązał bliskie kontakty z [[zakon krzyżacki|zakonem krzyżackim]] oraz [[książęta gdańscy|księciem tczewskim]] [[Sambor II|Samborem II]], co wkrótce przyniosło księciu kujawskiemu spore kłopoty – bunt własnych poddanych. |
||
Głównym zarzewiem rodzącego się konfliktu stała się sprawa przyjęcia na dwór w Inowrocławiu i obdarzenie intratnymi stanowiskami niemieckich rycerzy wywodzących się z dzierżaw Sambora II, od około [[1268]] teścia księcia kujawskiego. Nobilitacja obcych i to w dodatku nielubianych przez rycerzy-Polaków, [[Niemcy|Niemców]] |
Głównym zarzewiem rodzącego się konfliktu stała się sprawa przyjęcia na dwór w Inowrocławiu i obdarzenie intratnymi stanowiskami niemieckich rycerzy wywodzących się z dzierżaw Sambora II, od około [[1268]] teścia księcia kujawskiego. Nobilitacja obcych i to w dodatku nielubianych przez rycerzy-Polaków, [[Niemcy|Niemców]]<ref>Społeczeństwo Polski od X do XX wieku, Benedykt Zientara,KiW, rok 1999, s.198</ref>, wywołała w [[1269]] zbrojne wystąpienie pod przewodnictwem [[biskupi kujawscy|biskupa kujawskiego]] [[Wolimir (biskup kujawski)|Wolimira]]. Rebelianci wezwali na pomoc znanego "triumfatora Niemców" [[Bolesław Pobożny|Bolesława Pobożnego]], który zdołał wkrótce zbrojnie opanować kasztelanię [[Radziejów|radziejowską]] i [[Kruszwica|kruszwicką]] oraz gród w Bydgoszczy. Tylko dzięki szybkiemu działaniu Ziemomysła i nadaniu przywódcy opozycji Wolimirowi wielkiego immunitetu pozwoliło tymczasowo zachować władzę. |
||
W [[1271]] Ziemomysł zaangażował się w wojnę na Pomorzu Gdańskim, gdzie wsparł swojego teścia, Sambora przeciwko [[Mściwój II|Mściwojowi II]]. Decyzja ta wywołała najazd księcia wielkopolskiego Bolesława Pobożnego, co w połączeniu z ponownym buntem poddanych przyniosło znalezienie się Ziemomysła na wygnaniu. |
W [[1271]] Ziemomysł zaangażował się w wojnę na Pomorzu Gdańskim, gdzie wsparł swojego teścia, Sambora przeciwko [[Mściwój II|Mściwojowi II]]. Decyzja ta wywołała najazd księcia wielkopolskiego Bolesława Pobożnego, co w połączeniu z ponownym buntem poddanych przyniosło znalezienie się Ziemomysła na wygnaniu. |
||
Wersja z 17:16, 8 sie 2010
Ziemomysł (Siemomysł Kujawski)[1] (ur. między 1245 a 1248, zm. w ostatnim kwartale 1287) – książę inowrocławski w latach 1267-1271, 1278-1287, na Bydgoszczy w latach 1267-1269, 1278-1287 z dynastii Piastów.
Ziemomysł był drugim pod względem starszeństwa synem księcia kujawskiego Kazimierza I i Konstancji, córki księcia śląskiego Henryka II Pobożnego.
Po śmierci ojca w 1267 został udzielnym księciem w Kujawach Inowrocławskich. U progu panowania niewielkie księstwo Kazimierzowica przeżyło przemarsz sporych sił króla Czech Przemysła Ottokara II, zdążającego razem z wyprawą krzyżową przeciwko pogańskiej Litwie. Zapewne wtedy Ziemomysł nawiązał bliskie kontakty z zakonem krzyżackim oraz księciem tczewskim Samborem II, co wkrótce przyniosło księciu kujawskiemu spore kłopoty – bunt własnych poddanych.
Głównym zarzewiem rodzącego się konfliktu stała się sprawa przyjęcia na dwór w Inowrocławiu i obdarzenie intratnymi stanowiskami niemieckich rycerzy wywodzących się z dzierżaw Sambora II, od około 1268 teścia księcia kujawskiego. Nobilitacja obcych i to w dodatku nielubianych przez rycerzy-Polaków, Niemców[2], wywołała w 1269 zbrojne wystąpienie pod przewodnictwem biskupa kujawskiego Wolimira. Rebelianci wezwali na pomoc znanego "triumfatora Niemców" Bolesława Pobożnego, który zdołał wkrótce zbrojnie opanować kasztelanię radziejowską i kruszwicką oraz gród w Bydgoszczy. Tylko dzięki szybkiemu działaniu Ziemomysła i nadaniu przywódcy opozycji Wolimirowi wielkiego immunitetu pozwoliło tymczasowo zachować władzę.
W 1271 Ziemomysł zaangażował się w wojnę na Pomorzu Gdańskim, gdzie wsparł swojego teścia, Sambora przeciwko Mściwojowi II. Decyzja ta wywołała najazd księcia wielkopolskiego Bolesława Pobożnego, co w połączeniu z ponownym buntem poddanych przyniosło znalezienie się Ziemomysła na wygnaniu.
Powrót Ziemomysła Kazimierzowica do władzy nastąpił dopiero w 1278 w wyniku umowy zawartej w Lądzie. Bolesław Pobożny i starszy brat księcia, Leszek Czarny zwrócili Ziemomysłowi księstwo dopiero po złożeniu obietnicy oddalenia od siebie wszelkich niemieckich doradców. Pomimo załagodzenia konfliktu przy Wielkopolsce pozostały kasztelanie radziejowska i kruszwicka.
Do dalszego unormowania sytuacji doszło dwa lata później na zjeździe w Rzepce, gdzie zawarto umowę z księciem gdańskim Mściwojem II, na mocy której po śmierci Sobiesławica kasztelania wyszogrodzka miała powrócić do Kujaw Inowrocławskich. Zerwanie z polityką proniemiecką zaowocowało w 1284 wspólnym wystąpieniem razem z Leszkiem Czarnym przeciwko zakonowi krzyżackiemu. Szczegóły tego konfliktu nie są znane.
Ziemomysł inowrocławski rozpoczął na Kujawach proces nadawania miejscowościom praw miejskich, obdarowując nimi Gniewkowo.
Z małżeństwa z córką Sambora II, Salomeą Ziemomysł pozostawił trzech synów (byli to według starszeństwa: Leszek, Przemysł i Kazimierz III) i trzy córki (zmarła w dzieciństwie Eufemia, Fenenna, żona króla Węgier Andrzeja III i Konstancja, opatka zakonu cysterek w Trzebnicy).
Ziemomysł zmarł w ostatnim kwartale 1287. Nie wiadomo, gdzie został pochowany, chociaż można przypuszczać, że stało się to w stolicy księstwa, Inowrocławiu. Opiekę nad małoletnimi dziećmi przejęła matka Salomea (zmarła ok. 1313) oraz stryj książąt, Władysław Łokietek.
| 4. Konrad I mazowiecki zm. 31 sierpnia 1247 |
||||||
| 2. Kazimierz I kujawski zm. 14 grudnia 1267 |
||||||
| 5. Agafia Światosławówna zm. po 31 sierpnia 1247 |
||||||
| 1. Ziemomysł inowrocławski zm. 1287 |
||||||
| 6. Henryk II Pobożny zm. 9 kwietnia 1241 |
||||||
| 3. Konstancja wrocławska zm. 21 lutego między 1253 a 1257 |
||||||
| 7. Anna Przemyślidka zm. 23 czerwca 1265 |
||||||
- ↑ Forma imienia z początkowym "Z" jest częstsza. W takiej formie książę ten występuje na pieczęciach swojej i córki, Fenenny. Zob. K. Jasiński, Rodowód Piastów małopolskich i kujawskich, Poznań – Wrocław 2001, s. 105. W literaturze występuje również zapis Siemomysł, np. S.A. Sroka, Siemomysł, [w:] Piastowie. Leksykon biograficzny Kraków 1997, s. 208-209. Forma Siemomysł jest uznawana za jedyną poprawną, a imię Ziemomysł, mimo odnotowania obok form z początkowym "S" licznych poświadczeń z inicjalnym "Z", takich jak Zemomislyus czy Zememislo — nie jest uwzględnione jako w ogóle występujące w średniowieczu w Polsce także przez wszystkie najważniejsze słowniki onomastyczne operujące na zasobie poświadczonych w polskich źródłach antroponimów średniowiecznych, zob. W. Taszycki (red.), Słownik staropolskich nazw osobowych, T. 5 z. 1 (Sabaszczewska-Starszy), Wrocław-Warszawa-Kraków-Gdańsk 1977 i T. 6 z. 2 (Wojsław-Zimnowodski), Wrocław-Warszawa-Kraków-Gdańsk 1982, a także A. Cieślikowa (red.), Słownik etymologiczno-motywacyjny staropolskich nazw osobowych, t. 1, Kraków 2000, ISBN 83-87623-23-7.
- ↑ Społeczeństwo Polski od X do XX wieku, Benedykt Zientara,KiW, rok 1999, s.198