Rowokół: Różnice pomiędzy wersjami

Rowokół
{{{nazwa oryginalna}}}
	; Widok na wzgórze Rowokół z jeziora Gardno
Państwo	Polska
Położenie	Wybrzeże Słowińskie
Pasmo	Bałtijskaja griada↗
Wysokość	114,8 m n.p.m.
	Położenie na mapie województwa pomorskiego Brak współrzędnych Nieprawidłowe parametry: {{{{współrzędne}}}}
	Położenie na mapie Polski Brak współrzędnych Nieprawidłowe parametry: {{{{współrzędne}}}}
	Nieprawidłowe parametry: {{{{współrzędne}}}\|}
	Multimedia w Wikimedia Commons

Przeglądaj historię interaktywnie

[wersja przejrzana]

← poprzednia edycja następna edycja →

Usunięta treść Dodana treść

WizualnieWikikod

Jednokolumnowy

Wersja z 15:59, 29 maj 2014

Rowokół – wzgórze polodowcowe o wysokości 114,8 m n.p.m.^[1] na Wybrzeżu Słowińskim, w woj. pomorskim, w powiecie słupskim, w gminie Smołdzino, w odległości 6 km od morza.

Znajduje się w strefie ochronnej Słowińskiego Parku Narodowego, bardzo dobrze widoczny z morza żeglarski punkt nawigacyjny, odnotowany na najstarszych mapach morskich tej części Bałtyku. Ok. 0,5 km od wierzchołka Rowokołu leży wieś Smołdzino.

Obecnie na Wielkanoc ma tu miejsce misterium ukrzyżowania Chrystusa.

Przyroda

Leśno-krajobrazowy rezerwat przyrody Rowokół, o powierzchni 562,81 ha - las na stokach wzgórza moreny czołowej o wysokości dochodzącej do 114,8 m n.p.m., sprawiający miejscami wrażenie regla dolnego (udział buka i jodły).^{[potrzebny przypis]}

Na szczycie znajduje się platforma widokowa na Smołdzino oraz jeziora Gardno, Łebsko i wybrzeże Bałtyku. Prowadzi tu szlak turystyczny.

Historia

Przez Kaszubów uznawany za świętą górę, przynajmniej w zbieranych legendach (były one zbierane, spisywane dopiero w XIX w., w średniowieczu miejsce kultu maryjnego.

Na szczycie wzgórza zarejestrowano bliżej nieokreśloną formę wału i/lub fosy, które okalały niewielki majdan^[2] Na stoku góry ulokowane jest grodzisko wczesnośredniowieczne datowane na IX–XI w. Na szczycie odkryto natomiast odosobniony pochówek dziecka wyposażony między innymi w dwie kłódki^[3]. Od XII do XVI wieku na wale ziemnym, wtedy już mocno zniszczonym (od strony S) grodziska słowiańskiego, na wierzchołku Rowokołu mieściło się sanktuarium Najświętszej Maryi Panny. Po sanktuarium pozostały zagłębione w gruncie fundamenty budowli, które dały asumpt do powstania wielu legend związanych z tym miejscem. Sanktuarium było jednym z trzech stacji dla pątników. Dwa pozostałe miejsca pielgrzymowania to Krzyżanka (Sanktuarium Maryjne na Górze Chełmskiej) oraz Święta Góra (k. Polanowa).

Z górą związane są liczne mity i legendy: zatopione dzwony, gorejące pieniądze, przerzucane głazy, skarb Bandemerów - w większości zostały te legendy przywiezione przez niemieckich osadników.

Oronimia

Fritzners Ordbog over det gamle norske Sprog, 1891, Bd.2,S.357

Pierwsze zapisy nazwy Rowokół widnieją na starych szwedzkich mapach morskich z 1695 roku (Reefcoll) i holenderskich z 1660 roku. Na mapach morskich z początku XX wieku administracji niemieckiej widniała nazwa Revekol.

Przyjmuje się najczęściej, że nazwa pochodzi z języka skandynawskiego i oznacza: (reve + kol) okrągły, kolisty szczyt, góra o określonym hełmie. Staronordyckie słowo „kúla” oznacza „wzgórze” lub wyróżniające się wzniesienie zauważalne na pozostałej części równiny.

Nazwę Rowokół wprowadzono urzędowo rozporządzeniem w 1949 roku, zastępując poprzednią niemiecką nazwę Revekol Berg^[4].

Zobacz też

Rowokół (grodziska)

↑ Arkusz N-33-59-A-b-2 (Smołdzino). Mapa topograficzna Polski 1:10 000. Warszawa: Główny Geodeta Kraju, 2003. ISBN 83-239-6553-6
↑ T.Malinowski, Charakter pobytu człowieka w pradziejach i średniowieczu na szczycie góry Rowokół, [w:] Przez pradzieje i wczesne średniowiecze. Księga jubileuszowa na siedemdziesiąte piąte urodziny docenta doktora Jana Gruby, red. J.Libera, A.Zakościelna, Lublin 2004, s.293–299.
↑ A.Kuczkowski, Słowiańskie „święte” góry na terenie ziem polskich we wczesnym średniowieczu. Próba zarysowania problematyki, Slavia Antiqua, 2007, t.XLVIII, s.97–123
↑ Rozporządzenie Ministra Administracji Publicznej z dnia 11 lutego 1949 r. o przywróceniu i ustaleniu nazw miejscowości (M.P. z 1949 r. nr 17, poz. 225, s. 6)

Bibliografia

Buske N.; Die Marienkapellen auf dem Gollen, dem Revekol und dem Heiligen Berg bei Pollnow. Ein Beitrage zur Geschichte der Wallfahrtsorte in Pommern, „Baltische Studien”N. F. Hamburg, 1970
Lienau Otto, Die Bootsfunde von Danzig- Ohra aus der Wikingerzeit, Danzig 1934
Malinowski Tadeusz, Zur Geschichte des Revecol (Rowokół), des heiligen Berges in Hinterpommern, „Baltische Studien”, N. F. Hamburg 1988
Olczak Jerzy i Siuchniński Kazimierz, Sprawozdanie z badań weryfikacyjnych grodzisk przeprowadzonych na terenie powiatu słupskiego, Kosz. Zesz. Muz., t. 2, 1972
Rogaczewski Feliks, ROWOKÓŁ, Zapiski Koszalińskie z. 3. Koszalin- Słupsk 1959, s. 52- 53.
Witt Walter, Der Revecol und seine Umgebung in vor= und frühgeschichtlicher Zeit, Delmanzosche Buchdruckerei, Stolp in Pommern, chyba 1933.
Witt Walter, Die Burgwälle des Stolper Landes, Stolp 1934.
Witt Walter, Urgeschichte des Stadt und Landkreises Stolp, Stolp 1934.

[1] Arkusz N-33-59-A-b-2 (Smołdzino). Mapa topograficzna Polski 1:10 000. Warszawa: Główny Geodeta Kraju, 2003. ISBN 83-239-6553-6

[2] T.Malinowski, Charakter pobytu człowieka w pradziejach i średniowieczu na szczycie góry Rowokół, [w:] Przez pradzieje i wczesne średniowiecze. Księga jubileuszowa na siedemdziesiąte piąte urodziny docenta doktora Jana Gruby, red. J.Libera, A.Zakościelna, Lublin 2004, s.293–299.

[3] A.Kuczkowski, Słowiańskie „święte” góry na terenie ziem polskich we wczesnym średniowieczu. Próba zarysowania problematyki, Slavia Antiqua, 2007, t.XLVIII, s.97–123

[4] Rozporządzenie Ministra Administracji Publicznej z dnia 11 lutego 1949 r. o przywróceniu i ustaleniu nazw miejscowości (M.P. z 1949 r. nr 17, poz. 225, s. 6)

[1]

[2]

[3]

[4]

@@ Linia 33: / Linia 33: @@
 == Historia ==
-Przez [[Kaszubi|Kaszubów]] uznawany za [[święte góry|świętą górę]], przynajmniej w zbieranych legendach (były one zbierane, spisywane dopiero w XIX w., w średniowieczu miejsce [[kult maryjny|kultu maryjnego]]. Z górą związane są liczne mity i legendy: zatopione dzwony, gorejące pieniądze, przerzucane głazy, skarb Bandemerów - w większości zostały te legendy przywiezione przez niemieckich osadników.
+Przez [[Kaszubi|Kaszubów]] uznawany za [[święte góry|świętą górę]], przynajmniej w zbieranych legendach (były one zbierane, spisywane dopiero w XIX w., w średniowieczu miejsce [[kult maryjny|kultu maryjnego]].
+Na szczycie wzgórza zarejestrowano bliżej nieokreśloną formę wału i/lub fosy, które okalały niewielki majdan<ref>T.Malinowski,
-Na wale ziemnym, wtedy już mocno zniszczonym (od strony S) [[grodzisko (archeologia)|grodziska słowiańskiego]], na wierzchołku Rowokołu od XII do XVI wieku mieściło się [[Sanktuarium Maryjne na Rowokole|sanktuarium Najświętszej Maryi Panny]]. Po sanktuarium pozostały zagłębione w gruncie fundamenty budowli, które dały asumpt do powstania wielu legend związanych z tym miejscem. Sanktuarium było jednym z trzech stacji dla pątników. Dwa pozostałe miejsca pielgrzymowania to [[Krzyżanka (wzgórze)|Krzyżanka]] ([[Sanktuarium Maryjne na Górze Chełmskiej]]) oraz [[Święta Górka (Pojezierze Bytowskie)|Święta Góra]] (k. Polanowa).
+Charakter pobytu człowieka w pradziejach i średniowieczu na szczycie góry Rowokół, [w:] Przez pradzieje i wczesne średniowiecze. Księga jubileuszowa na siedemdziesiąte piąte urodziny docenta doktora Jana Gruby, red. J.Libera, A.Zakościelna, Lublin 2004, s.293–299.</ref> Na stoku góry ulokowane jest grodzisko wczesnośredniowieczne datowane na IX–XI w. Na szczycie odkryto natomiast odosobniony pochówek dziecka wyposażony między innymi w dwie kłódki<ref>A.Kuczkowski, Słowiańskie „święte” góry na terenie ziem polskich we wczesnym średniowieczu. Próba zarysowania problematyki, Slavia Antiqua, 2007, t.XLVIII, s.97–123</ref>.
+Od XII do XVI wieku na wale ziemnym, wtedy już mocno zniszczonym (od strony S) [[grodzisko (archeologia)|grodziska słowiańskiego]], na wierzchołku Rowokołu mieściło się [[Sanktuarium Maryjne na Rowokole|sanktuarium Najświętszej Maryi Panny]]. Po sanktuarium pozostały zagłębione w gruncie fundamenty budowli, które dały asumpt do powstania wielu legend związanych z tym miejscem. Sanktuarium było jednym z trzech stacji dla pątników. Dwa pozostałe miejsca pielgrzymowania to [[Krzyżanka (wzgórze)|Krzyżanka]] ([[Sanktuarium Maryjne na Górze Chełmskiej]]) oraz [[Święta Górka (Pojezierze Bytowskie)|Święta Góra]] (k. Polanowa).
+Z górą związane są liczne mity i legendy: zatopione dzwony, gorejące pieniądze, przerzucane głazy, skarb Bandemerów - w większości zostały te legendy przywiezione przez niemieckich osadników.
 == Oronimia ==