Latoszyn: Różnice pomiędzy wersjami

Latoszyn
	{{{rodzaj miejscowości}}}
Państwo	podkarpackie
Powiat	dębicki
Gmina	Dębica
Liczba ludności (2011)	1393
Strefa numeracyjna	14
Kod pocztowy	39-200
Tablice rejestracyjne	RDE
SIMC	0818255
	Położenie na mapie brak Brak mapy: podkarpackie Brak współrzędnych Nieprawidłowe parametry: {{{{współrzędne}}}}
	Położenie na mapie świata Brak współrzędnych Nieprawidłowe parametry: {{{{współrzędne}}}}
	Nieprawidłowe parametry: {{{{współrzędne}}}\|type:airport}

Przeglądaj historię interaktywnie

[wersja przejrzana]

← poprzednia edycja następna edycja →

Usunięta treść Dodana treść

WizualnieWikikod

Jednokolumnowy

Wersja z 17:48, 10 gru 2018

Latoszyn – wieś w Polsce położona w województwie podkarpackim, w powiecie dębickim, w gminie Dębica^[4]. Miejscowość leży przy drodze krajowej nr 94, pomiędzy Dębicą a Pilznem.

W latach 1975–1998 miejscowość administracyjnie należała do województwa tarnowskiego.

Dawne uzdrowisko (ponownie od 2018^[5]).

15 stycznia 1880 roku w Latoszynie urodził się Alfred Spett, pułkownik saperów Wojska Polskiego.

Nazwa

Nazwę miejscowości w zlatynizowanej staropolskiej formie Lathoschyn wymienia w latach (1470-1480) Jan Długosz w księdze Liber beneficiorum dioecesis Cracoviensis.^[6] Długosz wymienia również właściciela miejscowości Mikołaja Latoszyckiego.

Części wsi

Integralne części wsi Latoszyn^[7]^[4]
SIMC	Nazwa	Rodzaj
0818261	Dół	część wsi
0818278	Góra	część wsi
0818284	Łazienki	część wsi
0818290	Wolica	część wsi

Historia uzdrowiska

Naturalne źródła mineralne były znane od bardzo dawna. Pisali o nich m.in. XVI-wieczny poeta Henryk Leciejewski czy też Ewaryst Andrzej Kuropatnicki w wydanej w 1786 książce o Galicji. W połowie XIX wieku powstał przy źródłach, zniszczony podczas I wojny światowej, zakład zdrojowo-kąpielowy^[8].

W 1932 za sprawą Wacława Krawczyka z Dębicy powstał nowy zakład leczniczy, a później kilka pensjonatów. Był to początek uzdrowiska, cieszącego się dużą popularnością. Leczono tu przede wszystkim choroby reumatyczne poprzez kąpiele siarczane i okłady borowinowe^[8].

Kres uzdrowiska nastąpił w latach 1944-1945, w wyniku działań wojennych łazienki zostały zniszczone a źródła zasypane. Po wojnie wykonano nowe odwierty. Badania wykazały, iż latoszyńskie zdroje są wartościowe pod względem zawartości składników mineralnych. W 1990 tutejsze wody zostały oficjalnie uznane za lecznicze^[8]. W 2012 r. sołectwu Latoszyn i sołectwu Podgrodzie został nadany status obszaru ochrony uzdrowiskowej ("Obszar Ochrony Uzdrowiskowej Latoszyn")^[9]. W 2018 ponownie stworzono tutaj uzdrowisko i eksploatację wód mineralnych.

Zabytki

Ruiny renesansowej wieży mieszkalnej z XVI wieku wzniesionej na skarpie nad Wisłoką na terenie dawnego zespołu dworskiego. Wieża przetrwała jako piętrowy budynek zbudowany z cegły na planie prostokąta, przykryty dwuspadowym dachem. Na każdej kondygnacji znajdowało się jedno pomieszczenie. Parter posiada sklepienia kolebkowe. Po wybudowaniu nowego dworu wieża pełniła rolę lamusa. W połowie XX wieku wokół wieży były dostrzegalne jeszcze fortyfikacje ziemne, ale obecnie są one nieczytelne. Nr rej.: A-231 z 14.10.1980 i z 20.10.1994

Dwór z końca XIX wieku z dobudowanym skrzydłem w 2 poł. XX wieku.
Park krajobrazowy z końca XVIII wieku z aleją grabową
kapliczka z napisem Roman Balka i data 1909 rok.

Przypisy

↑ Portal polskawliczbach.pl
↑ GUS: Ludność - struktura według ekonomicznych grup wieku. Stan w dniu 31.03.2011 r.. [dostęp 2018-03-04].
↑ Oficjalny Spis Pocztowych Numerów Adresowych. Poczta Polska S.A., styczeń 2013. s. według wyboru. [dostęp 2014–03–09].
↑ ^a ^b TERYT (Krajowy Rejestr Urzędowego Podziału Terytorialnego Kraju). Główny Urząd Statystyczny. [dostęp 18.11.2015].
↑ Nowe uzdrowisko na Podkarpaciu. To Latoszyn-Zdrój w gm. Dębica - plus.nowiny24.pl [online], plus.nowiny24.pl [dostęp 2018-07-11] (pol.).
↑ Joannis Długosz Senioris Canonici Cracoviensis, "Liber Beneficiorum", Aleksander Przezdziecki, Tom II, Kraków 1864, str.296.
↑ Rozporządzenie Ministra Administracji i Cyfryzacji z dnia 13 grudnia 2012 r. w sprawie wykazu urzędowych nazw miejscowości i ich części. „Dziennik Ustaw”. Nr 29, poz. 200, s. 1867, 2013–02–15. Ministerstwo Administracji i Cyfryzacji. [dostęp 2014–03–09].
↑ ^a ^b ^c Stanisław Kłos: Osobliwości Podkarpacia 2. Rzeszów: Księgarnia Akademicka LIBRA, 2003, s. 22-23. ISBN 83-916089-9-9.
↑ Rozporządzenie Rady Ministrów z dnia 27 czerwca 2012 r. w sprawie nadania statusu obszaru ochrony uzdrowiskowej sołectwu Latoszyn i sołectwu Podgrodzie położonym na obszarze gminy Dębica (Dz.U. z 2012 r. poz. 783)

Linki zewnętrzne

Latoszyn, [w:] Słownik geograficzny Królestwa Polskiego, t. XV, cz. 2: Januszpol – Wola Justowska, Warszawa 1902, s. 212 .
Latoszyn, [w:] Słownik geograficzny Królestwa Polskiego, t. V: Kutowa Wola – Malczyce, Warszawa 1884, s. 98 .

[pwl-1] Portal polskawliczbach.pl

[nsp-2] GUS: Ludność - struktura według ekonomicznych grup wieku. Stan w dniu 31.03.2011 r.. [dostęp 2018-03-04].

[poczta-3] Oficjalny Spis Pocztowych Numerów Adresowych. Poczta Polska S.A., styczeń 2013. s. według wyboru. [dostęp 2014–03–09].

[teryt-4] TERYT (Krajowy Rejestr Urzędowego Podziału Terytorialnego Kraju). Główny Urząd Statystyczny. [dostęp 18.11.2015].

[5] Nowe uzdrowisko na Podkarpaciu. To Latoszyn-Zdrój w gm. Dębica - plus.nowiny24.pl [online], plus.nowiny24.pl [dostęp 2018-07-11] (pol.).

[6] Joannis Długosz Senioris Canonici Cracoviensis, "Liber Beneficiorum", Aleksander Przezdziecki, Tom II, Kraków 1864, str.296.

[Dz.U._29/2013-7] Rozporządzenie Ministra Administracji i Cyfryzacji z dnia 13 grudnia 2012 r. w sprawie wykazu urzędowych nazw miejscowości i ich części. „Dziennik Ustaw”. Nr 29, poz. 200, s. 1867, 2013–02–15. Ministerstwo Administracji i Cyfryzacji. [dostęp 2014–03–09].

[Klos-8] Stanisław Kłos: Osobliwości Podkarpacia 2. Rzeszów: Księgarnia Akademicka LIBRA, 2003, s. 22-23. ISBN 83-916089-9-9.

[9] Rozporządzenie Rady Ministrów z dnia 27 czerwca 2012 r. w sprawie nadania statusu obszaru ochrony uzdrowiskowej sołectwu Latoszyn i sołectwu Podgrodzie położonym na obszarze gminy Dębica (Dz.U. z 2012 r. poz. 783)

[1]

[2]

[3]

[4]

[5]

[6]

[7]

[8]

[9]

@@ Linia 58: / Linia 58: @@
 Kres [[uzdrowisko|uzdrowiska]] nastąpił w latach 1944-1945, w wyniku działań wojennych łazienki zostały zniszczone a źródła zasypane. Po wojnie wykonano nowe odwierty. Badania wykazały, iż latoszyńskie zdroje są wartościowe pod względem zawartości składników mineralnych. W 1990 tutejsze wody zostały oficjalnie uznane za lecznicze<ref name=Klos></ref>. W 2012 r. sołectwu Latoszyn i sołectwu [[Podgrodzie (województwo podkarpackie)|Podgrodzie]] został nadany status [[obszar ochrony uzdrowiskowej|obszaru ochrony uzdrowiskowej]] ("Obszar Ochrony Uzdrowiskowej Latoszyn")<ref>Rozporządzenie Rady Ministrów z dnia 27 czerwca 2012 r. w sprawie nadania statusu obszaru ochrony uzdrowiskowej sołectwu Latoszyn i sołectwu Podgrodzie położonym na obszarze gminy Dębica ({{Dziennik Ustaw|rok=2012 |numer=0|pozycja=783}})</ref>.  W 2018 ponownie stworzono tutaj uzdrowisko i eksploatację wód mineralnych.
+== Zabytki ==
+* Ruiny renesansowej wieży mieszkalnej z XVI wieku wzniesionej na skarpie nad Wisłoką na terenie dawnego zespołu dworskiego. Wieża przetrwała jako piętrowy budynek zbudowany z cegły na planie prostokąta, przykryty dwuspadowym dachem. Na każdej kondygnacji znajdowało się jedno pomieszczenie. Parter posiada sklepienia kolebkowe. Po wybudowaniu nowego dworu wieża pełniła rolę lamusa. W połowie XX wieku wokół wieży były dostrzegalne jeszcze fortyfikacje ziemne, ale obecnie są one nieczytelne. Nr rej.: A-231 z 14.10.1980 i z 20.10.1994
+* Dwór z końca XIX wieku z dobudowanym skrzydłem w 2 poł. XX wieku.
+* Park krajobrazowy z końca XVIII wieku z aleją grabową
+* kapliczka z napisem Roman Balka i data 1909 rok.
 == Przypisy ==