Maciej Żylicz: Różnice pomiędzy wersjami
[wersja nieprzejrzana] | [wersja przejrzana] |
źródła/przypisy Znaczniki: Wycofane VisualEditor |
m Wycofano edycje użytkownika 88.156.136.248 (dyskusja). Autor przywróconej wersji to Elfhelm. Znacznik: Wycofanie zmian |
||
Linia 50: | Linia 50: | ||
|funkcja pan nazwa = |
|funkcja pan nazwa = |
||
}} |
}} |
||
'''Maciej Żylicz''' (ur. [[21 września]] [[1953]] w [[Gdańsk]]u) – polski [[Biochemia|biochemik]] i [[Biologia|biolog molekularny]], prezes zarządu [[Fundacja na rzecz Nauki Polskiej|Fundacji na rzecz Nauki Polskiej]], członek rzeczywisty [[Polska Akademia Nauk|Polskiej Akademii Nauk]], członek korespondent [[Polska Akademia Umiejętności|Polskiej Akademii Umiejętności]]. |
'''Maciej Żylicz''' (ur. [[21 września]] [[1953]] w [[Gdańsk]]u<ref name="erc" />) – polski [[Biochemia|biochemik]] i [[Biologia|biolog molekularny]], prezes zarządu [[Fundacja na rzecz Nauki Polskiej|Fundacji na rzecz Nauki Polskiej]], członek rzeczywisty [[Polska Akademia Nauk|Polskiej Akademii Nauk]], członek korespondent [[Polska Akademia Umiejętności|Polskiej Akademii Umiejętności]]. |
||
== Życiorys == |
== Życiorys == |
||
Szkołę podstawową ukończył we [[Wrocław]]iu, zaś średnią o profilu sportowym w [[Zielona Góra|Zielonej Górze]]. Uprawiał [[Koszykówka|koszykówkę]] i [[Skok wzwyż|skok w wzwyż]]<ref name=":0" />. |
Szkołę podstawową ukończył we [[Wrocław]]iu, zaś średnią o profilu sportowym w [[Zielona Góra|Zielonej Górze]]. Uprawiał [[Koszykówka|koszykówkę]] i [[Skok wzwyż|skok w wzwyż]]<ref name=":0" />. Jest absolwentem fizyki doświadczalnej i biologii na [[Uniwersytet Gdański|Uniwersytecie Gdańskim]]. |
||
W latach 1973–1979 działał w [[Ruch Obrony Praw Człowieka i Obywatela|Ruchu Obrony Praw Człowieka i Obywatela]] i [[Ruch Młodej Polski|Ruchu Młodej Polski]]. W 1976 był sygnatariuszem ''Listu 66 do Sejmu PRL'' – protestu wobec zmian w [[Konstytucja Polskiej Rzeczypospolitej Ludowej|Konstytucji PRL]]. W 1977 zbierał podpisy i pieniądze na rzecz [[Czerwiec 1976|robotników z Radomia i Ursusa]]. Po wprowadzeniu [[Stan wojenny w Polsce (1981–1983)|stanu wojennego]] przewodniczył strajkowi na UG. W latach 1980–1989 był zastępcą, a później przewodniczącym komisji zakładowej [[Niezależny Samorządny Związek Zawodowy „Solidarność”|NSZZ „Solidarność”]] na UG. |
W latach 1973–1979 działał w [[Ruch Obrony Praw Człowieka i Obywatela|Ruchu Obrony Praw Człowieka i Obywatela]] i [[Ruch Młodej Polski|Ruchu Młodej Polski]]. W 1976 był sygnatariuszem ''Listu 66 do Sejmu PRL'' – protestu wobec zmian w [[Konstytucja Polskiej Rzeczypospolitej Ludowej|Konstytucji PRL]]. W 1977 zbierał podpisy i pieniądze na rzecz [[Czerwiec 1976|robotników z Radomia i Ursusa]]. Po wprowadzeniu [[Stan wojenny w Polsce (1981–1983)|stanu wojennego]] przewodniczył strajkowi na UG. W latach 1980–1989 był zastępcą, a później przewodniczącym komisji zakładowej [[Niezależny Samorządny Związek Zawodowy „Solidarność”|NSZZ „Solidarność”]] na UG<ref name=":0" />. |
||
W |
W 1979 uzyskał stopień doktora nauk przyrodniczych z zakresu biochemii<ref name="erc" /> na [[Gdański Uniwersytet Medyczny|Akademii Medycznej w Gdańsku]]. Habilitował się w 1986 z zakresu biologii molekularnej na Uniwersytecie Gdańskim. [[Tytuł profesora]] nauk przyrodniczych został mu nadany w 1992<ref name="ln" />. |
||
Od 1980 do końca lat 90. był związany zawodowo z macierzystym UG, m.in. jako prorektor ds. nauki (w latach 1990–1993) |
Od 1980 do końca lat 90. był związany zawodowo z macierzystym UG, m.in. jako prorektor ds. nauki (w latach 1990–1993). W 1999 został kierownikiem Zakładu Biologii Molekularnej w warszawskim [[Międzynarodowy Instytut Biologii Molekularnej i Komórkowej|Międzynarodowym Instytucie Biologii Molekularnej i Komórkowej]]. Specjalizuje się w [[Biologia molekularna|biologii molekularnej]], prowadząc badania nad [[Białka szoku cieplnego|białkami szoku cieplnego]]<ref name="erc" />. |
||
Wypromował kilkunastu doktorów<ref name="IIMCB" /> (m.in. późniejszych [[Samodzielny pracownik nauki|samodzielnych pracowników naukowych]]: [[Jerzy Osipiuk|Jerzego Osipiuka]], [[Krzysztof Liberek|Krzysztofa Liberka]], [[Dorota Skowyra|Dorotę Skowyrę]], [[Bogdan Banecki|Bogdana Baneckiego]], [[Joanna Jakóbkiewicz-Banecka|Joannę Jakóbkiewicz-Banecką]])<ref name="ln" /><ref name="recenzenci" />. Publikował artykuły w takich czasopismach jak „Journal of Biological Chemistry”, „Journal of Cell Biology” oraz „European Journal of Biochemistry”<ref name="ln" /><ref name="BN" /><ref name="Scholar" />. |
|||
Członek rzeczywisty [[Polska Akademia Nauk|Polskiej Akademii Nauk]], członek krajowy korespondent [[Polska Akademia Umiejętności|Polskiej Akademii Umiejętności]]<ref name="ln" />. Przez rok kierował Komisją Badań Podstawowych w [[Komitet Badań Naukowych|Komitecie Badań Naukowych]], a w 2005 powołano go na prezesa zarządu [[Fundacja na rzecz Nauki Polskiej|Fundacji na rzecz Nauki Polskiej]]. W kadencji 2007–2010 był przewodniczącym Rady Naukowej [[Instytut Chemii Bioorganicznej Polskiej Akademii Nauk|Instytutu Chemii Bioorganicznej PAN]]<ref name="ICHB" />. Wchodził w skład [[Komitet Biochemii i Biofizyki Polskiej Akademii Nauk|Komitetu Biochemii i Biofizyki]] oraz [[Komitet Biotechnologii Polskiej Akademii Nauk|Komitetu Biotechnologii]] PAN<ref name="ln" />. W latach 2010–2015 był społecznym doradcą prezydenta [[Bronisław Komorowski|Bronisława Komorowskiego]]<ref name="prezydent" />. |
|||
Piastował wiele funkcji związanych z zarządzaniem nauką w Polsce i UE. Był członkiem zespołu (1997-2000), później członkiem (2000-2004) Komitetu Badań Naukowych (KBN), przewodniczącym Komisji Nauk Podstawowych KBN (2000-2001), delegatem Polski w European Molecular Biology Conference (2000-2004), European Science Foundation (2008-2010), członkiem panelu selekcyjnego w programie Young Investigator Programme (2001-2003), przewodniczącym Panelu ERC Advanced Grant LS1 (2008-2010), członkiem panelu wybierającego nowych członków European Research Council (ERC) (2010-2014), członkiem panelu wybierającego przewodniczącego ERC (2018-2019), przewodniczącym zespołu selekcyjnego członków Rady NCN (2010-2015), ekspertem w programie budowania centrów doskonałości naukowej Dioscuri MPS-NCN (2019-2024), doradcą społecznym ds. nauki Prezydenta Rzeczypospolitej Polskiej [[Bronisław Komorowski|Bronisława Komorowskiego]] (2010-2015). Ponadto był członkiem jury międzynarodowej nagrody naukowej L’Oréal- UNESCO (2014-2016) oraz The FEBS |EMBO Women in Science Award (2007-2016), członkiem Senatu Towarzystwa Maxa Plancka (MPS) (2011- 2023) oraz członkiem jury przyznającego Europejską Nagrodę Naukową finansowaną przez Fundację Körberga (2020 - obecnie). W 2005 r. został powołany na stanowisko prezesa zarządu [https://www.fnp.org.pl/ Fundacji na rzecz Nauki Polskiej], największej polskiej pozarządowej organizacji finansującej badania naukowe. |
|||
⚫ | |||
Jest członkiem pięciu krajowych i zagranicznych akademii: od 1994 r. jest członkiem-korespondentem Polskiej Akademii Nauk (od 2007 r. członkiem rzeczywistym), członkiem korespondentem Polskiej Akademii Umiejętności (2001), Academia Europaea (2011), Deutsche Akademie der Naturforscher Leopoldina - Niemieckiej Akademii Nauk Przyrodniczych Leopoldina (2011), European Organisation for Research and Treatment of Cancer - Europejskiej Akademii Badań nad Rakiem (2010) oraz trzech stowarzyszeń naukowych, w których członkostwo zależy od wyborów: European Molecular Biology Organization(EMBO) - Europejskiej Organizacji Biologii Molekularnej (1999); w latach 2003–2007 był członkiem jej rady, American Society of Biochemistry and Molecular Biology - Amerykańskiego Towarzystwa Biochemii i Biologii Molekularnej (1995) oraz Towarzystwa Naukowego Warszawskiego (2021). |
|||
⚫ | |||
== Odznaczenia i wyróżnienia == |
== Odznaczenia i wyróżnienia == |
||
* Krzyż Komandorski [[Order Odrodzenia Polski|Orderu Odrodzenia Polski]] (2015) |
* Krzyż Komandorski [[Order Odrodzenia Polski|Orderu Odrodzenia Polski]] (2015)<ref name="KKom" /> |
||
* Krzyż Oficerski Orderu Odrodzenia Polski (2008) |
* Krzyż Oficerski Orderu Odrodzenia Polski (2008)<ref name="KOfic" /> |
||
⚫ | |||
* Krzyż Kawalerski Orderu Odrodzenia Polski (1999) |
|||
⚫ | |||
⚫ | |||
⚫ | |||
⚫ | |||
⚫ | |||
* Nagroda Ministra Nauki i Szkolnictwa Wyższego za całokształt dorobku (2019) |
|||
⚫ | |||
⚫ | |||
⚫ | |||
⚫ | |||
* [[Nagroda Naukowa Miasta Gdańska im. Jana Heweliusza]] (1992) |
* [[Nagroda Naukowa Miasta Gdańska im. Jana Heweliusza]] (1992) |
||
* Medal Leona Marchlewskiego (2001) |
|||
* Nagrody im. Jakuba Parnasa za najlepsze prace z zakresu biochemii wykonane w polskich laboratoriach (1996, 2007, 2010) |
|||
== Przypisy == |
== Przypisy == |
||
<references> |
<references> |
||
<ref name=":0">{{cytuj |autor = Maciej Żylicz | |
<ref name=":0">{{cytuj |autor = |tytuł = Prof. dr hab. Maciej Żylicz Doktorem Honoris Causa UG |data = |data dostępu = 2020-08-22 |opublikowany = ug.edu.pl |url = https://ug.edu.pl/49029/prof_dr_hab_maciej_zylicz_doktorem_honoris_causa_ug}}</ref> |
||
<ref name=":1">{{cytuj |tytuł = Prof. Maciej Żylicz |data dostępu = 2020-08-22 |opublikowany = prezydent.pl |url = https://www.prezydent.pl/archiwum-bronislawa-komorowskiego/kancelaria/doradcy/doradcy-spoleczni/maciej-zylicz/}}</ref> |
<ref name=":1">{{cytuj |tytuł = Prof. Maciej Żylicz |data dostępu = 2020-08-22 |opublikowany = prezydent.pl |url = https://www.prezydent.pl/archiwum-bronislawa-komorowskiego/kancelaria/doradcy/doradcy-spoleczni/maciej-zylicz/}}</ref> |
||
<ref name="BN">{{cytuj | url = https://katalogi.bn.org.pl/discovery/search?query=any,contains,Maciej%20%C5%BBylicz&tab=BN&search_scope=MyInstitution1&vid=48OMNIS_NLOP:48OMNIS_NLOP&facet=lds19,include,%C5%BBylicz%20Maciej%201953&lang=pl&offset=0 | tytuł = Żylicz, Maciej | opublikowany = Katalog [[Biblioteka Narodowa (Warszawa)|Biblioteki Narodowej]] | data dostępu = 2016-06-27}}</ref> |
<ref name="BN">{{cytuj | url = https://katalogi.bn.org.pl/discovery/search?query=any,contains,Maciej%20%C5%BBylicz&tab=BN&search_scope=MyInstitution1&vid=48OMNIS_NLOP:48OMNIS_NLOP&facet=lds19,include,%C5%BBylicz%20Maciej%201953&lang=pl&offset=0 | tytuł = Żylicz, Maciej | opublikowany = Katalog [[Biblioteka Narodowa (Warszawa)|Biblioteki Narodowej]] | data dostępu = 2016-06-27}}</ref> |
||
<ref name="erc">{{cytuj |tytuł = Prof. Maciej Zylicz |opublikowany = |
<ref name="erc">{{cytuj | archiwum =https://web.archive.org/web/20160815001050/https://erc.europa.eu/organisation/prof-maciej-zylicz | tytuł = Prof. Maciej Zylicz | opublikowany = [[Europejska Rada ds. Badań Naukowych]] | język = en}}</ref> |
||
<ref name="FA">{{cytuj |url=https://forumakademickie.pl/fa-archiwum/archiwum/2001/10/artykuly/19-rody_uczone.htm |autor=[[Magdalena Bajer]]|tytuł=Żylicze|data dostępu=2017-02-09|czasopismo=Forum Akademickie|wolumin=Nr 10|data=2001}}</ref> |
<ref name="FA">{{cytuj |url=https://forumakademickie.pl/fa-archiwum/archiwum/2001/10/artykuly/19-rody_uczone.htm |autor=[[Magdalena Bajer]]|tytuł=Żylicze|data dostępu=2017-02-09|czasopismo=Forum Akademickie|wolumin=Nr 10|data=2001}}</ref> |
||
<ref name="ICHB">{{cytuj | tytuł = Historia Rady Naukowej | data dostępu = 2022-11-07 | url = https://portal.ichb.pl/historia-rady-naukowej/ | opublikowany = Instytut Chemii Bioorganicznej PAN}}</ref> |
<ref name="ICHB">{{cytuj | tytuł = Historia Rady Naukowej | data dostępu = 2022-11-07 | url = https://portal.ichb.pl/historia-rady-naukowej/ | opublikowany = Instytut Chemii Bioorganicznej PAN}}</ref> |
||
Linia 102: | Linia 96: | ||
== Bibliografia == |
== Bibliografia == |
||
* {{Cytuj |archiwum |
* {{Cytuj |archiwum=https://web.archive.org/web/20170704170903/http://www.fnp.org.pl/o_fundacji/wladze/|tytuł=Prof. dr hab. Maciej Żylicz|opublikowany=Fundacja na rzecz Nauki Polskiej}} |
||
{{Kontrola autorytatywna}} |
{{Kontrola autorytatywna}} |
Wersja z 15:35, 2 kwi 2024
Państwo działania | |
---|---|
Data i miejsce urodzenia |
21 września 1953 |
Profesor nauk przyrodniczych | |
Specjalność: biochemia, biologia molekularna | |
Alma Mater | |
Doktorat |
1978 – biochemia |
Habilitacja |
1986 – biologia molekularna |
Profesura |
17 kwietnia 1992 |
Polska Akademia Nauk / Umiejętności | |
Status PAN |
członek rzeczywisty |
Status PAU |
członek krajowy korespondent |
Doktor honoris causa Uniwersytet Wrocławski – 2007 Uniwersytet Gdański – 2011 Uniwersytet Jagielloński – 2013 | |
Praca naukowa i dydaktyczna | |
Uczelnia |
Uniwersytet Gdański |
Instytut | |
Prorektor ds. nauki | |
Uczelnia |
Uniwersytet Gdański |
Okres spraw. |
1990–1993 |
Prezes Fundacji na rzecz Nauki Polskiej | |
Okres spraw. |
od 2005 |
Odznaczenia | |
![]() ![]() ![]() |
Maciej Żylicz (ur. 21 września 1953 w Gdańsku[1]) – polski biochemik i biolog molekularny, prezes zarządu Fundacji na rzecz Nauki Polskiej, członek rzeczywisty Polskiej Akademii Nauk, członek korespondent Polskiej Akademii Umiejętności.
Życiorys
Szkołę podstawową ukończył we Wrocławiu, zaś średnią o profilu sportowym w Zielonej Górze. Uprawiał koszykówkę i skok w wzwyż[2]. Jest absolwentem fizyki doświadczalnej i biologii na Uniwersytecie Gdańskim.
W latach 1973–1979 działał w Ruchu Obrony Praw Człowieka i Obywatela i Ruchu Młodej Polski. W 1976 był sygnatariuszem Listu 66 do Sejmu PRL – protestu wobec zmian w Konstytucji PRL. W 1977 zbierał podpisy i pieniądze na rzecz robotników z Radomia i Ursusa. Po wprowadzeniu stanu wojennego przewodniczył strajkowi na UG. W latach 1980–1989 był zastępcą, a później przewodniczącym komisji zakładowej NSZZ „Solidarność” na UG[2].
W 1979 uzyskał stopień doktora nauk przyrodniczych z zakresu biochemii[1] na Akademii Medycznej w Gdańsku. Habilitował się w 1986 z zakresu biologii molekularnej na Uniwersytecie Gdańskim. Tytuł profesora nauk przyrodniczych został mu nadany w 1992[3].
Od 1980 do końca lat 90. był związany zawodowo z macierzystym UG, m.in. jako prorektor ds. nauki (w latach 1990–1993). W 1999 został kierownikiem Zakładu Biologii Molekularnej w warszawskim Międzynarodowym Instytucie Biologii Molekularnej i Komórkowej. Specjalizuje się w biologii molekularnej, prowadząc badania nad białkami szoku cieplnego[1].
Wypromował kilkunastu doktorów[4] (m.in. późniejszych samodzielnych pracowników naukowych: Jerzego Osipiuka, Krzysztofa Liberka, Dorotę Skowyrę, Bogdana Baneckiego, Joannę Jakóbkiewicz-Banecką)[3][5]. Publikował artykuły w takich czasopismach jak „Journal of Biological Chemistry”, „Journal of Cell Biology” oraz „European Journal of Biochemistry”[3][6][7].
Członek rzeczywisty Polskiej Akademii Nauk, członek krajowy korespondent Polskiej Akademii Umiejętności[3]. Przez rok kierował Komisją Badań Podstawowych w Komitecie Badań Naukowych, a w 2005 powołano go na prezesa zarządu Fundacji na rzecz Nauki Polskiej. W kadencji 2007–2010 był przewodniczącym Rady Naukowej Instytutu Chemii Bioorganicznej PAN[8]. Wchodził w skład Komitetu Biochemii i Biofizyki oraz Komitetu Biotechnologii PAN[3]. W latach 2010–2015 był społecznym doradcą prezydenta Bronisława Komorowskiego[9].
Jest synem inżyniera Andrzeja Żylicza, wnukiem Bohdana Hulewicza[2], bratankiem Marka i Jana Żyliczów[10].
Odznaczenia i wyróżnienia
- Krzyż Komandorski Orderu Odrodzenia Polski (2015)[11]
- Krzyż Oficerski Orderu Odrodzenia Polski (2008)[12]
- Doktorat honoris causa Uniwersytetu Wrocławskiego (2007), Uniwersytetu Gdańskiego (2011) i Uniwersytetu Jagiellońskiego (2013)[13]
- Nagroda Prezesa Rady Ministrów za osiągnięcia naukowe (2002)[14]
- Człowiek Roku 2001 „Dziennika Bałtyckiego” (2001)[2]
- Nagroda Fundacji na rzecz Nauki Polskiej (1999)[14]
- Medal Komisji Edukacji Narodowej (1998)[14]
- Nagroda Naukowa Miasta Gdańska im. Jana Heweliusza (1992)
Przypisy
- ↑ a b c Prof. Maciej Zylicz, Europejska Rada ds. Badań Naukowych [zarchiwizowane 2016-08-15] (ang.).
- ↑ a b c d Prof. dr hab. Maciej Żylicz Doktorem Honoris Causa UG [online], ug.edu.pl [dostęp 2020-08-22] .
- ↑ a b c d e Prof. dr hab. czł. rzecz. PAN Maciej Żylicz, [w:] baza „Ludzie nauki” portalu Nauka Polska (OPI PIB) [dostęp 2022-08-26] .
- ↑ Maciej Żylicz, International Institute of Molecular and Cell Biology [zarchiwizowane 2014-07-19] (ang.).
- ↑ Prof. dr hab. czł. rzecz. PAN Maciej Żylicz [online], opi.org.pl [dostęp 2020-08-22] .
- ↑ Żylicz, Maciej [online], Katalog Biblioteki Narodowej [dostęp 2016-06-27] .
- ↑ Maciej Żylicz [online], scholar.google.pl [dostęp 2016-06-27] .
- ↑ Historia Rady Naukowej [online], Instytut Chemii Bioorganicznej PAN [dostęp 2022-11-07] .
- ↑ Prezydent odwołał ministrów w KPRP i doradców, prezydent.pl, 5 sierpnia 2015 [zarchiwizowane 2015-08-05] .
- ↑ Magdalena Bajer, Żylicze, „Forum Akademickie”, Nr 10, 2001 [dostęp 2017-02-09] .
- ↑ Postanowienie Prezydenta Rzeczypospolitej Polskiej z dnia 5 sierpnia 2015 r. o nadaniu orderów i odznaczeń (M.P. z 2015 r. poz. 964).
- ↑ Postanowienie Prezydenta Rzeczypospolitej Polskiej z dnia 11 kwietnia 2008 r. o nadaniu orderów (M.P. z 2008 r. nr 80, poz. 705).
- ↑ Prof. Maciej Żylicz doktorem honoris causa UJ [online], naukawpolsce.pap.pl, 10 stycznia 2013 [dostęp 2017-08-01] .
- ↑ a b c Prof. Maciej Żylicz [online], prezydent.pl [dostęp 2020-08-22] .
Bibliografia
- Prof. dr hab. Maciej Żylicz, Fundacja na rzecz Nauki Polskiej [zarchiwizowane 2017-07-04] .
- Absolwenci Uniwersytetu Gdańskiego
- Członkowie Komitetu Biochemii i Biofizyki PAN
- Członkowie Komitetu Biotechnologii PAN
- Członkowie Niezależnego Samorządnego Związku Zawodowego „Solidarność” (1980–1989)
- Członkowie rzeczywiści PAN
- Działacze ROPCiO
- Doktorzy honoris causa Uniwersytetu Gdańskiego
- Doktorzy honoris causa Uniwersytetu Jagiellońskiego
- Doktorzy honoris causa Uniwersytetu Wrocławskiego
- Działacze Ruchu Młodej Polski
- Laureaci Nagrody Naukowej Miasta Gdańska im. Jana Heweliusza
- Laureaci Nagrody Fundacji na rzecz Nauki Polskiej – nauki przyrodnicze i medyczne
- Odznaczeni Krzyżem Komandorskim Orderu Odrodzenia Polski (III Rzeczpospolita)
- Odznaczeni Krzyżem Oficerskim Orderu Odrodzenia Polski (III Rzeczpospolita)
- Odznaczeni Medalem Komisji Edukacji Narodowej
- Przewodniczący Rady Naukowej Instytutu Chemii Bioorganicznej PAN
- Polscy biochemicy
- Prorektorzy uczelni w Polsce
- Wykładowcy Uniwersytetu Gdańskiego
- Ludzie urodzeni w Gdańsku
- Urodzeni w 1953
- Członkowie Polskiej Akademii Umiejętności