Stanisław Galos

Dodaj linki
Z Wikipedii, wolnej encyklopedii
Stanisław Galos
Ilustracja
podpułkownik żandarmerii podpułkownik żandarmerii
Pełne imię i nazwisko

Stanisław Józef Galos

Data i miejsce urodzenia

14 marca 1894
Podgórze

Data i miejsce śmierci

17 grudnia 1974
Kraków

Przebieg służby
Lata służby

1914–1945

Siły zbrojne

Wojsko Polskie

Jednostki

Dowództwo Obrony Warszawy

Stanowiska

dowódca Żandarmerii Obrony Warszawy

Główne wojny i bitwy

I wojna światowa
wojna polsko-bolszewicka
II wojna światowa
kampania wrześniowa
obrona Warszawy

Odznaczenia
Krzyż Niepodległości Krzyż Walecznych (1920–1941, trzykrotnie) Złoty Krzyż Zasługi (II RP) Srebrny Krzyż Zasługi (II RP) Medal Pamiątkowy za Wojnę 1918–1921 Medal Dziesięciolecia Odzyskanej Niepodległości Medal Srebrny za Długoletnią Służbę Medal Brązowy za Długoletnią Służbę Medal Waleczności (Austro-Węgry)

Stanisław Józef Galos (ur. 14 marca 1894 w Podgórzu, zm. 17 grudnia 1974 w Krakowie) – podpułkownik żandarmerii Wojska Polskiego, działacz niepodległościowy.

Życiorys[edytuj | edytuj kod]

Stanisław Józef Galos urodził się 14 marca 1894 roku w Podgórzu, w rodzinie Wojciecha, ślusarza w c. k. Uprzywilejowanej Krajowej Fabryce Maszyn Rolniczych i Narzędzi Ludwika Zieleniewskiego, i Katarzyny[1].

W latach 1901–1904 uczęszczał do szkoły ludowej w rodzinnym mieście. W czerwcu 1912 roku ukończył naukę w klasie VIIIb i zdał maturę w c. k. Gimnazjum w Podgórzu[2]. Jesienią tego roku rozpoczął studia na Wydziale Prawa Uniwersytetu Jagiellońskiego. Utrzymywał się sam udzielając korepetycji. W tym czasie wstąpił do Związku Strzeleckiego i ukończył kurs podoficerski. W kwietniu 1914 zdał pierwszy egzamin państwowy na uczelni.

8 sierpnia 1914 roku wstąpił do Legionów Polskich. Dowodził sekcją, a następnie plutonem w 5 pułku piechoty Legionów. 9 marca 1917 roku pełnił służbę w Żandarmerii Polowej Legionów Polskich, w stopniu sekcyjnego[3]. W lutym 1918 roku, po bitwie pod Rarańczą został internowany w obozie Szaldobosz na Węgrzech. W kwietniu tego roku został wysłany na front włoski i tam wcielony do c. k. Pułku Strzelców Nr 20. Od sierpnia do października leczył się na płuca w szpitalach austriackich.

W listopadzie 1918 roku został przyjęty do Wojska Polskiego i przydzielony do Żandarmerii Dowództwa Okręgu Generalnego „Łódź”. 25 września 1919 roku awansował na podporucznika z dniem 1 października 1919 roku. Później został przeniesiony do Dowództwa Żandarmerii Wojskowej w Grodnie. W 1920 roku, po zakończeniu działań wojennych, został przeniesiony do Dowództwa Żandarmerii Ministerstwa Spraw Wojskowych z jednoczesnym odkomenderowaniem na studia w Uniwersytecie Jagiellońskim[4]. 19 stycznia 1921 roku został zatwierdzony z dniem 1 kwietnia 1920 roku w stopniu porucznika, w żandarmerii, w grupie oficerów byłych Legionów Polskich[5]. 4 maja 1922 roku uzyskał tytuł doktora prawa.

3 maja 1922 roku został zweryfikowany w stopniu porucznika ze starszeństwem z dniem 1 czerwca 1919 roku i 35. lokatą w korpusie oficerów żandarmerii, a jego oddziałem macierzystym był nadal 1 dywizjon żandarmerii[6]. W grudniu 1922 roku został przeniesiony z Głównej Komendy Straży Granicznej do Wydziału Żandarmerii w Departamencie I Ministerstwa Spraw Wojskowych, pozostając oficerem nadetatowym 1 dywizjonu żandarmerii w Warszawie[7][8]. Z dniem 1 września 1924 roku został przeniesiony do 1 dywizjonu żandarmerii[9]. 1 grudnia 1924 roku awansował na kapitana ze starszeństwem z dniem 15 sierpnia 1924 roku i 12. lokatą w korpusie oficerów żandarmerii[10][11]. 17 marca 1927 roku został przeniesiony do kadry oficerów żandarmerii z równoczesnym przydziałem do Wydziału Żandarmerii Departamentu I Ministerstwa Spraw Wojskowych[12]. 1 czerwca 1927 roku został przeniesiony do Dowództwa Żandarmerii Ministerstwa Spraw Wojskowych w Warszawie na stanowisko kierownika referatu[13]. Na majora awansował ze starszeństwem z dniem 1 stycznia 1931 roku i 5. lokatą w korpusie oficerów żandarmerii[14]. Od 1 stycznia 1933 roku pełnił służbę na stanowisku zastępcy dowódcy Żandarmerii Ministerstwa Spraw Wojskowych[15]. Na tym stanowisku pozostał do września 1939 roku. W międzyczasie awansował na podpułkownika ze starszeństwem z dniem 19 marca 1937 roku w korpusie oficerów żandarmerii[16].

1 września 1939 roku, zgodnie z przydziałem mobilizacyjnym, objął stanowisko zastępcy dowódcy Żandarmerii Ministerstwa Spraw Wojskowych. Cztery dni później został wyznaczony na stanowisko szefa Żandarmerii Okręgu Korpusu Nr I w Warszawie, a od 10 września występował jako dowódca Żandarmerii Obrony Warszawy[17]. Generał brygady Tadeusz Roman Tomaszewski, szef sztabu Dowództwa Obrony Warszawy wspominał „z całego korpusu, z organizacji liczącej kilkudziesięciu oficerów znalazł się tylko jeden jedyny człowiek, który nie uległ panice ewakuacyjnej, lecz z całym podległym mu aparatem zameldował się u mnie w dniu 7 września po południu, oddając się do dyspozycji gen. Czumy. Był to szef żandarmerii korpusu ppłk dr Stanisław Galos. Został przyjęty, mianowany szefem żandarmerii obrony Warszawy. Pozostał nim do końca oddając, bez cienia przesady, wielką usługę w tych czasach chaosu w utrzymaniu porządku – bezpieczeństwa. Rozbudował przy tym swój dział tak, że przybywszy do nas z 5 plutonami żandarmów miał ich pod koniec 15. Ppłk dr Galos był zaszczytnym wyjątkiem, niestety - wyjątkiem. Miarą tajemniczości ewakuacji korpusu i jej szybkości był fakt, że on, szef żandarmerii korpusu, nie wiedział dokąd korpus się przeniósł, gdzie się skrył”[18].

Po kapitulacji stolicy przebywał w niemieckiej niewoli, w Oflagu XI B Brunszwik, Oflagu VIII B Silberberg i Oflagu VII A Murnau. Po wyzwoleniu z niewoli pełnił służbę w Polskim Ośrodku Wojskowym w Murnau na stanowisku szefa służby bezpieczeństwa. We wrześniu 1946 roku powrócił do kraju, zamieszkał w Krakowie i podjął pracę w tamtejszym magistracie. Później pracował jako radca prawny. Do 1956 roku był szykanowany przez Urząd Bezpieczeństwa.

Zmarł 17 grudnia 1974 roku w Krakowie. Pochowany na cmentarzu Rakowickim (kwatera LXIV-27-4)[19].

W grudniu 1922 ożenił się z Zofią z domu Pieczarka (1901–1964), córką cukiernika, z którą miał syna Adama (1924–2013).

Ordery i odznaczenia[edytuj | edytuj kod]

Przypisy[edytuj | edytuj kod]

  1. ↑ [1] Muzeum Józefa Piłsudskiego w Sulejówku. Wykaz Legionistów Polskich 1914–1918, tu jako miejsce urodzenia podano miejscowość Rybna.
  2. ↑ Sprawozdanie 1912 ↓, s. 65, 66.
  3. ↑ Pismo nr 3412/17 adiutanta Komendy Żandarmerii Polowej Legionów Polskich do Komendy Legionów Polskich z 9 marca 1917 roku w sprawie wykazu oficerów, podoficerów, szeregowców i ordynansów Żandarmerii Polowej Legionów Polskich poddanych Królestwa Polskiego i poddanych austriackich, Centralne Archiwum Wojskowe, sygn. I. 120.1.117 s. 169.
  4. ↑ Spis oficerów 1921 ↓, s. 401, 623.
  5. ↑ Dz. Pers. MSWojsk. ↓, Nr 4 z 29 stycznia 1921 roku, s. 141.
  6. ↑ Lista starszeństwa 1922 ↓, s. 293.
  7. ↑ Dz. Pers. MSWojsk. ↓, Nr 58 z 23 grudnia 1922 roku, s. 971.
  8. ↑ Rocznik Oficerski 1923 ↓, s. 16, 1053, 1064.
  9. ↑ Dz. Pers. MSWojsk. ↓, Nr 86 z 28 sierpnia 1924 roku, s. 492.
  10. ↑ Dz. Pers. MSWojsk. ↓, Nr 131 z 17 grudnia 1924 roku, s. 744.
  11. ↑ Rocznik Oficerski 1924 ↓, s. 960, 966.
  12. ↑ Dz. Pers. MSWojsk. ↓, Nr 9 z 17 marca 1927 roku, s. 76.
  13. ↑ Rocznik Oficerski 1928 ↓, s. 672, 676.
  14. ↑ Rocznik Oficerski 1932 ↓, s. 288, 450.
  15. ↑ Dz. Pers. MSWojsk. ↓, Nr 2 z 6 lutego 1935 roku, s. 7.
  16. ↑ a b c Rocznik oficerski 1939 ↓, s. 281.
  17. ↑ Galos 2013 ↓, s. 260.
  18. ↑ Tadeusz Tomaszewski, Byłem szefem Sztabu Obrony Warszawy w 1939 roku w: Obrona Warszawy 1939 we wspomnieniach, Wydawnictwo Ministerstwa Obrony Narodowej, Warszawa 1984, ISBN 83-11-07128-4, s. 58.
  19. ↑ Lokalizator Grobów - Zarząd Cmentarzy Komunalnych [online], zck-krakow.pl [dostęp 2020-11-14].
  20. ↑ M.P. z 1931 r. nr 179, poz. 260.
  21. ↑ Dz. Pers. MSWojsk. ↓, Nr 8 z 11 listopada 1931 roku, s. 363.
  22. ↑ M.P. z 1934 r. nr 64, poz. 97.
  23. ↑ M.P. z 1928 r. nr 260, poz. 636 „w uznaniu zasług, położonych na polu pracy w poszczególnych działach wojskowości”.
  24. ↑ a b Na podstawie fotografii [1].

Bibliografia[edytuj | edytuj kod]

Źródło: „https://pl.wikipedia.org/w/index.php?title=Stanisław_Galos&oldid=72247008”