Stary Stąporków
51°08′16″N 20°32′51″E/51,137778 20,547500| Dzielnica Stąporkowa | |
| Państwo | |
|---|---|
| Województwo | |
| Powiat | |
| Miasto | |
| W granicach Stąporkowa |
13 listopada 1954 |
| SIMC |
0948348 |
| Populacja (1943) • liczba ludności |
|
Położenie na mapie Stąporkowa  | |
Położenie na mapie Polski  | |
Położenie na mapie województwa świętokrzyskiego  | |
Położenie na mapie powiatu koneckiego  | |
Położenie na mapie gminy Stąporków  | |
| 51°08′16″N 20°32′51″E/51,137778 20,547500
| |
Stary Stąporków (hist. Stąporków) – dzielnica w środkowo-zachodniej części miasta Stąporkowa w woj. świętokrzyskim, w powiecie koneckim. Rozpościera się wzdłuż ulicy 1 Maja[1]. Do 1954 roku samodzielna wieś o odrębnej historii administracyjnej od Nowego Stąporkowa związanego z gminą Odrowąż.
Stary Stąporków występuje w historycznych dokumentach po prostu jako Stąporków[2], a rozróżnik Stary został dodano dopiero po wchłonięciu zarówno Stąporkowa jak i Nowego Stąporkowa przez nowy organizm miejski Stąporków[1].
Stary Stąporków to typowa ulicówka, która nie rozwinęła się i zachowała wiejski układ przestrzenny. Natomiast rozwój swój miasto Stąporków zawdzięcza funkcjonowaniu w okolicy przemysłu hutniczego i górniczego, i wybudowaniu na wschód od (Starego) Stąporkowa wielkiej osady fabrycznej w stylu socrealistycznym. Osada ta przejęła swoją nazwę od wsi Stąporków[1].
Historia[edytuj | edytuj kod]
Stąporków to dawna wieś. W latach 1867–1954 należał do gminy Duraczów w powiecie koneckim, początkowo w guberni kieleckiej, a od 1919 w woj. kieleckim[3]. Tam 4 listopada 1933 utworzył gromadę o nazwie Stąporków w gminie Duraczów, składającą się także z rozwijającej się obok osady fabrycznej Stąporków, terenów Kolei Państwowych, obszarów leśnych majątku Końskie Wielkie z uroczyskiem Mokra oraz tartaku "Anna"[4]. 1 kwietnia 1939 wraz z główną częścią powiatu koneckiego został włączony do woj. łódzkiego[5].
Podczas II wojny światowej włączony do Generalnego Gubernatorstwa (dystrykt radomski), nadal jako gromada w gminie Duraczów, licząca w 1943 roku 924 mieszkańców[6]. Po wojnie początkowo w województwie łódzkim, a od 6 lipca 1950 ponownie w województwa kieleckim[7], jako jedna z 23 gromad gminy Duraczów w powiecie koneckim[8].
W związku z reformą znoszącą gminy jesienią 1954 roku, Stąporków włączono do nowo utworzonej gromady Stąporków Nowy, z siedzibą w Stąporkowie Nowym. W skład gromady Stąporków Nowy weszły: Sadykierz i Stąporków (Stary) ze zniesionej gminy Duraczów oraz Nieborów, Koprusa, Miła, Stąporków Nowy i Wołów ze zniesionej gminy Odrowąż[9].
Gromada Stąporków Nowy przetrwała zaledwie sześć tygodni, bo już 13 listopada 1954 zniesiono ją w związku z nadaniem jej statusu osiedla o nazwie Stąporków[10],przez co Stąporków Stary stał się integralną częścią Stąporkowa. 1 stycznia 1967 osiedlu Stąporków nadano status miasta, w związku z czym Stąporków Stary stał się obszarem miejskim[11].
Przypisy[edytuj | edytuj kod]
- ↑ a b c Rutkowska-Siuda, D. (2019) Od wiejskiej osady do przemysłowego miasta: Historia i rozwój urbanistyczny Stąporkowa od XVIII w. do lat sześćdziesiątych XX w.
- ↑ Stąporków, [w:] Słownik geograficzny Królestwa Polskiego, t. XI: Sochaczew – Szlubowska Wola, Warszawa 1890, s. 307.
- ↑ M.P. z 1926 r. nr 19, poz. 55
- ↑ Kielecki Dziennik Wojewódzki. 1933, nr 29, poz. 184
- ↑ Dz.U. z 1938 r. nr 27, poz. 240
- ↑ Amtliches Gemeinde- und Dorfverzeichnis fuer das GG
- ↑ Dz.U. z 1950 r. nr 28, poz. 255
- ↑ Wykaz gromad Polskiej Rzeczypospolitej Ludowej: według stanu na z dnia 1 VII 1952 r.
- ↑ Uchwała Nr 13c/54 Wojewódzkiej Rady Narodowej w Kielcach z dnia 29 września 1954 r. w sprawie podziału na gromady powiatu kieleckiego; w ramach Zarządzenia Prezydium Wojewódzkiej Rady Narodowej w Kielcach z dnia 20 grudnia 1954 r. w sprawie ogłoszenia uchwał Wojewódzkiej Rady Narodowej w Kielcach z dnia 29 września 1954 r., dotyczących reformy podziału administracyjnego wsi (Dziennik Urzędowy Wojewódzkiej Rady Narodowej w Kielcach z dnia 31 grudnia 1954 r., Nr. 15, Poz. 104)
- ↑ Dz.U. z 1954 r. nr 49, poz. 253
- ↑ Dz.U. z 1966 r. nr 52, poz. 318
| Części miasta wg TERYT |
|---|
- Siedziba gminy: Stąporków
| Miasto | |
|---|---|
| Części miasta | |
| Wsie |
|
| Części wsi |
|
| Przysiółki wsi |
|
| Osady | |
| Osady leśne |