Szlarnik krzywodzioby
| Zosterops olivaceus[1] | |||
| (Linnaeus, 1766) | |||
| |||
| Systematyka | |||
| Domena | |||
|---|---|---|---|
| Królestwo | |||
| Typ | |||
| Podtyp | |||
| Gromada | |||
| Podgromada | |||
| Infragromada | |||
| Rząd | |||
| Podrząd | |||
| Rodzina | |||
| Rodzaj | |||
| Gatunek |
szlarnik krzywodzioby | ||
| Synonimy | |||
|
| |||
| Kategoria zagrożenia (CKGZ)[3] | |||
 | |||
Szlarnik krzywodzioby[4] (Zosterops olivaceus) – gatunek małego ptaka z rodziny szlarników (Zosteropidae). Jest endemitem wyspy Reunion. Według IUCN jest to gatunek najmniejszej troski.
Systematyka[edytuj | edytuj kod]
Gatunek ten po raz pierwszy zgodnie z zasadami nazewnictwa binominalnego opisał w 1766 roku szwedzki przyrodnik Karol Linneusz w 12. edycji fundamentalnej pracy – Systema Naturae. Autor nadał gatunkowi nazwę Certhia olivacea, błędnie wskazał Madagaskar jako miejsce typowe[2][5]. Gatunek monotypowy[6][7][8]. Chociaż szlarnik maurytyjski (Zosterops chloronothos) często uważany jest za jego podgatunek, ale ich głos i zachowania są różne[6].
Etymologia[edytuj | edytuj kod]
- Zosterops (Fosterops): gr. ζωστηρ zōstēr, ζωστηρος zōstēros „pas”; ωψ ōps, ωπος ōpos „oko”[9].
- olivaceus: łac. olivaceus „oliwkowozielony”, od łac. oliva „oliwa”[10].
Morfologia[edytuj | edytuj kod]
Mały ptak o szpiczastym, zakrzywionym, stosunkowo długim, szarawym dziobie. Nogi i stopy szarawe. Tęczówki ciemnobrązowe. Nie występuje dymorfizm płciowy. Obie płcie mają górne części ciała matowe ciemnooliwkowozielone. Okolice dzioba czarne, czoło szaro-czarne, wokół oczu charakterystyczne białe obrączki oczne, przerwane czarniawą kropką od strony dzioba. Reszta głowy ciemnoszara, kark i góra grzbietu, plecy i zad oliwkowozielone. Podgardle, gardło, szyja, pierś i górne części brzucha oliwkowoszare, jaśniejsze niż wierzch ciała. Boki i brzuch szare z brązowawym odcieniem na bokach. Pokrywy podogonowe szaro-żółtawe. Skrzydła oliwkowozielone z czarniawymi brzegami lotek. Ogon krótki, oliwkowozielony z czarnymi brzegami sterówek. Młode osobniki nie mają białych obrączek ocznych, mają zieloną głowę podobną do reszty upierzenia[6][11]. Długość ciała 11 cm, masa ciała 7,7–11,4 g[6].
Zasięg występowania[edytuj | edytuj kod]
Szlarnik krzywodzioby występuje tylko na wyspie Reunion[3]. Zasięg występowania (EOO, Extent of Occurrence) według szacunków organizacji BirdLife International obejmuje około 2700 km²[12].
Ekologia[edytuj | edytuj kod]
Jego głównym habitatem są wyżynne i górskie lasy pierwotne na wysokościach nawet do 3000 m n.p.m. z wyjątkiem lasu mglistego na zachodzie wyspy. Najchętniej przebywa do wysokości występowania kwiatów z rodzaju dziurawiec (Hypericum) i szupin (Sophora) tj. do około 2300 m n.p.m. Rzadko spotykany poniżej 500 m n.p.m. Jest gatunkiem osiadłym. Długość pokolenia jest określana na 2,58 roku[12].
Dieta tego gatunku składa się głównie z nektaru i owadów. Nektar uzyskuje z różnych gatunków roślin. Jednak najbardziej preferowanym jest nektar z kwiatów rodzaju dziurawiec, który jest najbardziej rozpowszechniony na wysokości ponad 1500 m n.p.m. Drugim pod względem wyboru przez ten gatunek jest nektar Sophora denudata. W przypadku tego gatunku kwitnienie jest krótsze. Szlarnik krzywodzioby spija także nektar z introdukowanych roślin m.in. jeżyny Rubus moluccanus, Aphloia theiformis, roślin z rodzaju fuksja czy czapetki jambos (Syzygium jambos). Odnotowano zjadanie różnych słodkich owoców przez ptaki trzymane w niewoli. Zazwyczaj występuje w izolowanych parach[6].
Rozmnażanie[edytuj | edytuj kod]
Sezon lęgowy przypada na okres od czerwca do stycznia. W lęgu zazwyczaj 2–3 blade niebieskozielone jaja. Brak innych informacji[3][6].
Status zagrożenia[edytuj | edytuj kod]
W Czerwonej księdze gatunków zagrożonych Międzynarodowej Unii Ochrony Przyrody gatunek ten został zaliczony do kategorii LC (ang. Least Concern – gatunek najmniejszej troski)[3]. Liczebność populacji jest szacowana na więcej niż 67 tys., a mniej niż 100 tys. dorosłych osobników. BirdLife International ocenia trend liczebności populacji jako trudny do określenia z powodu niepewności na wpływ zmian habitatu na ten gatunek[3][12].
Przypisy[edytuj | edytuj kod]
- ↑ Zosterops olivaceus, [w:] Integrated Taxonomic Information System (ang.).
- ↑ a b Denis Lepage: Reunion Olive White-eye Zosterops olivaceus (Linnaeus, C 1766). Avibase. [dostęp 2023-08-17]. (ang.).
- ↑ a b c d e Zosterops olivaceus, [w:] The IUCN Red List of Threatened Species (ang.).
- ↑ Systematyka i nazwy polskie za: P. Mielczarek & M. Kuziemko: Rodzina: ZOSTEROPIDAE Bonaparte, 1853 - SZLARNIKI - WHITE-EYES (wersja: 2023-03-12). [w:] Kompletna lista ptaków świata [on-line]. Instytut Nauk o Środowisku Uniwersytetu Jagiellońskiego. [dostęp 2023-08-17].
- ↑ Caroli a Linné, Systema naturae per regna tria naturae, secundum classes, ordines, genera, species, cum characteribus, differentiis, synonymis, locis, wyd. 12, t. 1 cz. 1, 1766, s. 185 (łac.).
- ↑ a b c d e f Bas van Balen: Reunion White-eye Zosterops olivaceus, version 1.0. [w:] Birds of the World (red. J. del Hoyo, A. Elliott, J. Sargatal, D.A. Christie & E. de Juana) [on-line]. Cornell Lab of Ornithology, Ithaca, NY, USA, 2020. [dostęp 2023-08-17]. (ang.).
- ↑ F. Gill, D. Donsker & P. Rasmussen (red.): Sylviid babblers, parrotbills, white-eyes. IOC World Bird List (v13.1). [dostęp 2023-08-17]. (ang.).
- ↑ Alan P. Peterson, PASSERIFORMES, ZOSTEROPIDAE Bonaparte 1853, White-eyes and Yuhinas, Wersja 5.013 (2021-11-26) [online], Zoonomen Nomenclatural data [dostęp 2023-08-17] (ang.).
- ↑ Zosterops, [w:] The Key to Scientific Names, J.A. Jobling (red.), [w:] Birds of the World, S.M. Billerman et al. (red.), Cornell Lab of Ornithology, Ithaca [dostęp 2023-07-30] (ang.).
- ↑ olivaceus, [w:] The Key to Scientific Names, J.A. Jobling (red.), [w:] Birds of the World, S.M. Billerman et al. (red.), Cornell Lab of Ornithology, Ithaca [dostęp 2023-08-17] (ang.).
- ↑ Josep del Hoyo, Andrew Elliott, Jordi Sargatal (red.): Handbook of the Birds of the World. T. 13: Penduline-tits to shrikes. Barcelona: Lynx Edicions, 2008, s. 476. ISBN 978-84-96553-45-3. (ang.).
- ↑ a b c Reunion Olive White-eye Zosterops olivaceus. BirdLife International, 2023. [dostęp 2023-08-17]. (ang.).
Linki zewnętrzne[edytuj | edytuj kod]
- Zdjęcia, nagrania głosów i krótki film. [w:] eBird [on-line]. Cornell Lab of Ornithology. (ang.).
- Nagrania głosów. [w:] xeno-canto [on-line].