Szudziałowo
53°17′54″N 23°39′20″E/53,298333 23,655556| wieś | |
| |
| Państwo | |
|---|---|
| Województwo | |
| Powiat | |
| Gmina | |
| Liczba ludności (2011) | |
| Strefa numeracyjna |
85 |
| Kod pocztowy |
16-113[4] |
| Tablice rejestracyjne |
BSK |
| SIMC |
0042330[5] |
Położenie na mapie gminy Szudziałowo  | |
Położenie na mapie Polski  | |
Położenie na mapie województwa podlaskiego  | |
Położenie na mapie powiatu sokólskiego  | |
| 53°17′54″N 23°39′20″E/53,298333 23,655556[1]
| |
Szudziałowo – wieś w Polsce położona w województwie podlaskim, w powiecie sokólskim, w gminie Szudziałowo[5][6].
Szudziałowo leży w dolinie polodowcowej między wzgórzami morenowymi.
W latach 1954-1972 wieś należała i była siedzibą władz gromady Szudziałowo. W latach 1975–1998 miejscowość administracyjnie należała do województwa białostockiego.
Miejscowość jest siedzibą gminy Szudziałowo.
Historia[edytuj | edytuj kod]
Miejscowość może pochodzić już z XIII wieku, ale pierwszym dokumentem wzmiankującym ją jest akt erekcyjny kościoła rzymskokatolickiego w Sokółce z 1592 r. Pierwszy kościół w Szudziałowie został ufundowany w 1601 r. W przeszłości w Szudziałowie znajdowała się również cerkiew św. Jerzego Zwycięzcy, wzniesiona na początku XX wieku na potrzeby dominującej (według wykonanego w 1906 spisu ludności) w miejscowości ludności wyznania prawosławnego. Cerkiew została zburzona w 1936. W 2010 r. na szudziałowskim cerkwisku ustawiono i wyświęcono pamiątkowy krzyż prawosławny[7].
Szudziałowo było też znane ze związków z rodem Eysymontów, którym je nadano w 1510 roku od Zygmunta Starego[8]. Ta tradycja powiada, że "Zygmunt I, król Polski dla jedenastu braci rodzonych Eysymontów za zasługi wojenne w roku 1510 nadał w potomne czasy przy Puszczy Kryńskiej nad rzekami Słoją i Szudziałówką majątek Szudziałów, na milę długości a na pół mili szerokości". W Metryce Litewskiej jest podobny list z roku 1511, niejako nawiązujący do tych zdarzeń, gdzie jako głównego z owych braci wymienia się Mikołaja Krembicza Eisimontowicza[9]. Pomiarą włoczną zostało przyłączone do Ekonomii Grodzieńskiej. Jednak Eysymontowie przez wiele lat domagali się zwrotu tych dóbr, o czym świadczą dokumenty sejmowe z lat 1611-1667[10].
Współczesność[edytuj | edytuj kod]
We wsi znajduje się szkoła podstawowa, kościół rzymskokatolicki katolicki pw. św. Wincentego Ferreriusza (z 1937 r.), a także dwa cmentarze: prawosławny z XIX wieku oraz rzymskokatolicki założony w 1906 roku[11].
Szudziałowo było pierwszą parafią kardynała Henryka Gulbinowicza (któremu 20 sierpnia 2000 r. przyznano dyplom Honorowego Obywatela Szudziałowa[12]), a później arcybiskupa Sławoja Leszka Głodzia.
Sport[edytuj | edytuj kod]
We wsi Szudziałowo istnieje klub "Sudovia" zajmujący się lekkoatletyką, grami zespołowymi oraz szachami. Sudovia posiada sekcje juniorów i seniorów.
Galeria[edytuj | edytuj kod]
-
Widok wsi -
ul. Centralna -
ul. Kościelna -
ul. Sokólska -
ul. Górna -
Zespół szkół im. Bohaterów Powstań Narodowych
Zobacz też[edytuj | edytuj kod]
Przypisy[edytuj | edytuj kod]
- ↑ Państwowy Rejestr Nazw Geograficznych – miejscowości – format XLSX, Dane z państwowego rejestru nazw geograficznych – PRNG, Główny Urząd Geodezji i Kartografii, 5 listopada 2023, identyfikator PRNG: 136112
- ↑ Wieś Szudziałowo w liczbach [online], Polska w liczbach [dostęp 2021-10-28], liczba ludności w oparciu o dane GUS.
- ↑ GUS: Ludność - struktura według ekonomicznych grup wieku. Stan w dniu 31.03.2011 r..
- ↑ Oficjalny Spis Pocztowych Numerów Adresowych, Poczta Polska S.A., październik 2013, s. 1259 [zarchiwizowane z adresu 2014-02-22].
- ↑ a b GUS. Wyszukiwarka TERYT
- ↑ Rozporządzenie w sprawie wykazu urzędowych nazw miejscowości i ich części (Dz.U. z 2013 r. poz. 200)
- ↑ A. Radziukiewicz, W Szudziałowie stanął krzyż, "Przegląd Prawosławny", nr 8 (302), sierpień 2010, ISSN 1230-1078, s.14
- ↑ Wywód Eysymonttów z dn 4 (15) grudnia 1798 przed Deputacją Wywodową Wileńską
- ↑ Lietuvos Metrika = Lithuanian Metrica = Metryka Litewska. Knyga Nr. 9: (1511–1518); Užrašymų knyga 9, Vilnius 2002, ISBN 9986-34-121-3, dokument nr 74
- ↑ Volumina Legum, Petersburg 1860, T. III, s. 26-27, 99, T. IV, s. 424-425, 476
- ↑ Andrzej Michałowski, Alicja Sulimierska, Elżbieta Baniukiewicz: Studia i Materiały. Wykaz zabytkowych cmentarzy w Polsce. Województwo Białostockie. Warszawa: Ośrodek Ochrony Zabytkowego Krajobrazu. Narodowa Instytucja Kultury, 1996, s. 50–51.
- ↑ Joanna Aleksiejczuk, Złoty Jubileusz Księdza Henryka Kardynała Gulbinowicza [online].
Linki zewnętrzne[edytuj | edytuj kod]
- Nieoficjalna strona klubu sportowego Sudovia. sudovia.futbolowo.pl. [zarchiwizowane z tego adresu (2010-03-26)].
- Siedziba gminy:Szudziałowo
