Tadeusz Sikorski

Tadeusz Sikorski

fot. z 1907
Państwo działania	Austro-Węgry Polska
Data i miejsce urodzenia	22 maja 1851 Borusowa
Data i miejsce śmierci	29 stycznia 1937 Kraków
Profesor nauk technicznych
Specjalność: inżynieria wodna i rolnicza
Alma Mater	Politechnika Lwowska
praca zawodowa
Urząd krajowy	Krajowe Biuro Melioracyjne
Stanowisko	starszy inżynier
Okres zatrudn.	1880–1899
Uniwersytet Jagielloński	Studium Rolnicze
Stanowisko	kierownik Zakładu Inżynierii Rolniczej
Okres zatrudn.	1899–1907 i 1911–1924

Tadeusz Sikorski

Data i miejsce urodzenia	22 maja 1851 Borusowa
Data śmierci	29 stycznia 1937
poseł do austriackiej Rady Państwa kadencja XI
Okres	od 17 lutego 1907 do 30 marca 1911
Przynależność polityczna	Polskie Stronnictwo Demokratyczne (1861–1918)
Odznaczenia

Tadeusz Sikorski, h. Lis (ur. 22 maja 1851 w Borusowej, zm. 29 stycznia 1937 w Krakowie) – inżynier budownictwa wodnego, profesor inżynierii rolniczej, poseł do austriackiej Rady Państwa.

Życie i działalność

Ukończył gimnazjum we Lwowie (1870) i wydział inżynierii Szkoły Politechnicznej we Lwowie (1876), a także jako stypendysta Wydziału Krajowego meliorację i agronomię w akademii rolniczej Poppelsdorf pod Bonn (1879). Specjalizował się w budownictwie wodnym i technice melioracyjnej.

Po powrocie do Galicji współorganizował a następnie pracował w Krajowym Biurze Melioracyjnym (1879–1880) – gdzie opracował projekt regulacji Nowego Brnia w pow. tarnowskim. W latach 1881–1896 jako starszy inżynier był kierownikiem Ekspozytury Krajowego Biura Melioracyjnego w Tarnowie. W tym czasie wykonał i nadzorował wiele projektów i pomiarów, m.in. projekt regulacji rzeki Uszwicy (1887) oraz wstępny projekt regulacji Dumnego i Przegnojówki (1890–1891) związany z regulacją rzeki Pełtwi. Uczestniczył także w pracach Komisji Lwowskiego Towarzystwa Politechnicznego do wybudowania teatru we Lwowie. W latach 1897–1898 pracował w centrali Biura Melioracyjnego we Lwowie. Od 1889 członkiem państwowej komisji egzaminacyjnej dla kandydatów na autoryzowanych inżynierów i techników budowy i uprawy roli.

W latach 1899–1907 i 1911–1924 profesor i kierownik Zakładu Inżynierii Rolniczej na Studium Rolniczym Uniwersytetu Jagiellońskiego. Wykładał geometrię wykreślną, mechanikę rolniczą, budownictwo wiejskie, melioracje rolnicze i prowadził ćwiczenia z inżynierii rolniczej do 1907. 25 kwietnia 1904 prezentował projekt dotyczący przekopu Wisły przez Dębniki na posiedzeniu Rady Miasta Krakowa. Na łamach „Tygodnika Rolniczego” opublikował w latach 1903 i 1904 sprawozdania z wystaw i konkursów maszyn rolniczych. Zajmował się również wpływem zbiornika retencyjnego na Sole w Porąbce na ochronę Krakowa przed powodzią. Od 1911 wykładał wyłącznie melioracje rolnicze. W latach 1914–1920 był dyrektorem Studium Rolniczego UJ, a w latach 1923–1924 prodziekanem Wydziału Rolniczego UJ, Jeden z inicjatorów budowy gmachu Studium Rolniczego. Podczas I wojny światowej w zajętym przez armię austro-węgierską budynku Studium Rolniczego ocalił od zniszczenia aparaturę, księgozbiory katedr oraz ograniczył jego dewastację. W 1915 całkowicie odzyskał budynek dla potrzeb Studium. Opiekował się także uniwersyteckim majątkiem w Mydlnikach. Od 1920 zorganizował kursy agrarne dla urzędników ziemskich z dawnej Galicji. W 1924 przeszedł na emeryturę.

Zarówno przed I wojną jak i w wolnej Polsce prowadził rozległą działalność społeczną i polityczną. Politycznie związany z polskimi demokratami. Był posłem do austriackiej Rady Państwa XI kadencji (17 lutego 1907 – 30 marca 1911), wybranym z listy polskich demokratów w okręgu wyborczym nr 9 (Kraków). W parlamencie należał do grupy posłów polskich demokratów oraz był członkiem Koła Polskiego w Wiedniu. Popierał tam starania o budowę gmachu dla Studium Rolniczego UJ i brał udział w opracowaniu projektu kanału Wisła-Dunaj w celu uspławnienia Wisły.

Był konsultantem rady do budowy dróg wodnych w Austrii, członkiem Kuratorium Technicznego Muzeum Przemysłowego w Wiedniu, członkiem miejskich komisji rad miast Lwowa i Krakowa ds. zaopatrzenia w wodę, członkiem wydz. Towarzystwa Politechnicznego we Lwowie, członkiem wydziału, wiceprezesem, a następnie prezesem honorowym Towarzystwa Rolniczego w Krakowie. Podczas I wojny światowej działał także Centrali Krajowej dla Gospodarczej Odbudowy Galicji. Po przejściu na emeryturę w 1924 był nadal aktywny, prezentując wobec władz państwowych swoje projekty dotyczące melioracji i regulacji polskich rzek.

Publikacje Tadeusza Sikorskiego

• Ulepszony przyrząd do przybliżonej analizy mechanicznej ziemi przez odmulanie, dla inżynierów kultury, rolników, taksatorów, „Czasopismo Techniczne” R. 12: 1884).
• Piec piętrowy o dwu komorach do wypalania rurek drenowych („Czasopismo. Techniczne” R. 12: 1884).
• Sprawozdanie techniczne do projektu obwałowania lewego brzegu Dunajca od mostu kolejowego w Bogumiłowicach do Biskupic Radłowskich, Lwów 1892.
• Przyrząd do konstruowania warstwic „Czasopismo Techniczne” R. 12: 1884; (po niemiecku w: „Zeitschrift fUr Vermessungwesen” Bd.23: 1894).
• Projekt wzorowej suszarni i pieca do wypalania rurek drenowych, Lwów 1895.
• Diagram do oznaczania kalibru rurek drenowych, chyżości i ilości przepływu wody w tychże oraz wielkości powierzchni do osuszania, Lwów 1885.
• Rozprawę o drogach wodnych (z planem), „Tygodnik Rolniczy” R.19: 1902.
• Projekt przekopu Wisły pod Krakowem Kraków 1904, (toż po niemiecku, Kraków 1904).
• Projekt alternatywnego przekopu Wisły pod Krakowem Kraków 1906.
• Sprawozdanie z poszukiwań wody dla miasta Rzeszowa, Rzeszów 1912.

Życie osobiste

Był synem urzędnika prywatnego Felicjana i Julii z Kremerów. Żonaty z Izabellą z Kosińskich (1855–1937). Dzieci nie mieli.

Pochowany na cmentarzu Rakowickim w Krakowie (kwatera GD-9-17).

Ordery i odznaczenia

• Krzyż Komandorski Orderu Odrodzenia Polski (27 listopada 1929)
• Złoty Krzyż Zasługi (11 listopada 1936)

Upamiętnienie

Jego pamięć i zasługi uczciła Rada Miasta Krakowa na posiedzeniu 3 lutego 1937, a Senat UJ na uroczystym zebraniu 16 lutego 1937.

Bibliografia

• Zdzisław Kosiek, Sikorski Tadeusz (1851–1937), [w:] Polski Słownik Biograficzny, t. 37, Warszawa-Kraków 1996–1997, s. 459–461.

Linki zewnętrzne

• Prace Tadeusza Sikorskiego w bibliotece Polona