Tetracentron chiński

Tetracentron chiński
	Systematyka
Domena	eukarionty
Królestwo	rośliny
Podkrólestwo	rośliny zielone
Nadgromada	rośliny telomowe
Gromada	rośliny naczyniowe
Podgromada	rośliny nasienne
Nadklasa	okrytonasienne
Klasa	Magnoliopsida
Nadrząd	trochodendropodobne
Rząd	trochodendronowce
Rodzina	trochodendronowate
Rodzaj	tetracentron
Gatunek	tetracentron chiński
	Nazwa systematyczna
	Tetracentron sinense Oliv.; Hooker's Icon. Pl. 19: t. 1892 (1889)
	Systematyka w Wikispecies
	Multimedia w Wikimedia Commons

Tetracentron chiński^[4] (Tetracentron sinense Oliv.) – gatunek z monotypowego rodzaju tetracentron z rodziny trochodendronowatych. Występuje w południowych Chinach oraz we wschodnim Nepalu, w Bhutanie, w północno-wschodnich krańcach Indii, w północnej Mjanmie i północnym Wietnamie^[5]^[6]. Jest to drzewo rosnące w lasach, zwykle wilgotnych, często w dolinach strumieni^[6]^[5], często także na skrajach lasów, zwykle zimozielonych, liściastych i mieszanych. Spotykany jest na rzędnych od 1100 m do 3500 m n.p.m.^[5] Kwiaty zapylane są przez wiatr^[4]. Drzewa te nie mają naczyń w drewnie wtórnym^[4], a komórki ich cewek osiągają 4,5 cm długości^[7].

Drzewo jest bardzo dekoracyjne z powodu wznoszących się konarów i gałęzi, żółtozielonych, zwisających kwiatostanów i liści przebarwiających się jesienią na jaskrawy, czerwony kolor. Młode liście są jednak wrażliwe na późne przymrozki^[6].

Morfologia[edytuj | edytuj kod]

Pokrój: Drzewa osiągające do 40 m wysokości, z pniem o średnicy do 1,5 m^[5]. Konary i gałęzie wznoszące się ku górze i łukowato przewisające. Występują krótkopędy^[6]. Pędy są nagie, szarobrązowe, zakończone są okazałym, do 1 cm długości^[5], zaostrzonym pąkiem^[6].

Liście: Skrętoległe, zrzucane przed zimą^[6]. Ogonek liściowy ma 2–4 cm długości. Blaszka liściowa jest szerokojajowata, cienka, u nasady sercowata do zaokrąglonej, na wierzchołku zaostrzona, na brzegu piłkowana, osiąga 7–16 cm długości i 4–12 cm szerokości. Użyłkowanie jest dłoniaste, z 5–7 wyraźnymi głównymi wiązkami przewodzącymi. Od spodu liście są jaśniejsze^[5].

Kwiaty: Drobne, skupione po 80–125 w długie do 15 cm, zwisające kwiatostany kotkowate^[6]^[5]. Kwiaty wsparte są drobnymi przysadkami, są siedzące, osiągają 1–2 mm średnicy. Listki okwiatu, w liczbie 4, osiągają 1–2 mm długości i są zaokrąglone. Pręciki są cztery, wystają ponad okwiat. Słupkowie tworzą cztery owocolistki za znamionami zbiegającymi wzdłuż linii ich zrośnięcia się^[5]^[6].
Owoce: Bocznie połączone cztery mieszki (mieszek złożony), otwierające się do wewnątrz pęknięciami^[8]. W każdym znajduje się 4–6 wrzecionowatych nasion o długości 2–3 mm, krótko oskrzydlonych na obu końcach^[5].

Systematyka[edytuj | edytuj kod]

Gatunek reprezentuje monotypowy rodzaj tetracentron Tetracentron D. Oliver, Hooker's Icon. Pl. 19: ad t. 1892. Oct 1889^[9]. Należy do rodziny trochodendronowatych z rzędu trochodendronowców. Jest taksonem siostrzanym także monotypowego rodzaju trochodendron Trochodendron^[2]^[4].

Przypisy[edytuj | edytuj kod]

↑ Michael A.M.A. Ruggiero Michael A.M.A. i inni, A Higher Level Classification of All Living Organisms, „PLOS One”, 10 (4), 2015, art. nr e0119248, DOI: 10.1371/journal.pone.0119248, PMID: 25923521, PMCID: PMC4418965 [dostęp 2021-04-18] (ang.).
↑ ^a ^b Peter F.P.F. Stevens Peter F.P.F., Angiosperm Phylogeny Website, Missouri Botanical Garden, 2001– [dostęp 2021-04-18] (ang.).
↑ Tetracentron sinense Oliv.. [w:] Plants of the World online [on-line]. Royal Botanic Gardens, Kew. [dostęp 2021-04-18].
↑ ^a ^b ^c ^d Słownik botaniczny. Alicja Szweykowska, Jerzy Szweykowski (red.). Warszawa: Wiedza Powszechna, 2003, s. 926–927. ISBN 83-214-1305-6.
↑ ^a ^b ^c ^d ^e ^f ^g ^h ⁱ Tetracentron sinense Oliver. [w:] Flora of China [on-line]. eFloras.org. [dostęp 2021-04-18].
↑ ^a ^b ^c ^d ^e ^f ^g ^h Roger Philips, Martyn Rix: The Botanical Garden. Vol. 1. Trees and shrubs. London: Macmillan, 2002, s. 94. ISBN 0-333-73003-8.
↑ David J.D.J. Mabberley David J.D.J., Mabberley’s Plant-Book, Cambridge: Cambridge University Press, 2017, s. 912, DOI: 10.1017/9781316335581, ISBN 978-1-107-11502-6, OCLC 982092200 .
↑ Maarten J.M. Christenhusz, Michael F. Fay, Mark W. Chase: Plants of the World. Richmond UK, Chicago USA: Kew Publishing, Royal Botanic Gardens, The University of Chicago Press, 2017, s. 226–227. ISBN 978-1-842466346.
↑ Tetracentron. [w:] Index Nominum Genericorum (ING) [on-line]. Smithsonian Institution. [dostęp 2021-04-18].

[ruggiero-1] Michael A.M.A. Ruggiero Michael A.M.A. i inni, A Higher Level Classification of All Living Organisms, „PLOS One”, 10 (4), 2015, art. nr e0119248, DOI: 10.1371/journal.pone.0119248, PMID: 25923521, PMCID: PMC4418965 [dostęp 2021-04-18] (ang.).

[apweb-2] Peter F.P.F. Stevens Peter F.P.F., Angiosperm Phylogeny Website, Missouri Botanical Garden, 2001– [dostęp 2021-04-18] (ang.).

[powo-3] Tetracentron sinense Oliv.. [w:] Plants of the World online [on-line]. Royal Botanic Gardens, Kew. [dostęp 2021-04-18].

[slownik-4] Słownik botaniczny. Alicja Szweykowska, Jerzy Szweykowski (red.). Warszawa: Wiedza Powszechna, 2003, s. 926–927. ISBN 83-214-1305-6.

[china-5] ↑ ^a ^b ^c ^d ^e ^f ^g ^h ⁱ Tetracentron sinense Oliver. [w:] Flora of China [on-line]. eFloras.org. [dostęp 2021-04-18].

[philips-6] ↑ ^a ^b ^c ^d ^e ^f ^g ^h Roger Philips, Martyn Rix: The Botanical Garden. Vol. 1. Trees and shrubs. London: Macmillan, 2002, s. 94. ISBN 0-333-73003-8.

[mabb-7] David J.D.J. Mabberley David J.D.J., Mabberley’s Plant-Book, Cambridge: Cambridge University Press, 2017, s. 912, DOI: 10.1017/9781316335581, ISBN 978-1-107-11502-6, OCLC 982092200 .

[christenhusz-8] Maarten J.M. Christenhusz, Michael F. Fay, Mark W. Chase: Plants of the World. Richmond UK, Chicago USA: Kew Publishing, Royal Botanic Gardens, The University of Chicago Press, 2017, s. 226–227. ISBN 978-1-842466346.

[ing-9] Tetracentron. [w:] Index Nominum Genericorum (ING) [on-line]. Smithsonian Institution. [dostęp 2021-04-18].

[1]

[2]

[3]

[4]

[5]

[6]

[7]

[8]

[9]