Tomtehuset
 Róg Viktoriagatan i Vasagatan 11 | |
| Państwo | |
|---|---|
| Miejscowość | |
| Adres |
Vasagatan 11 |
| Architekt |
Hans Hedlund, |
| Inwestor |
Sven Adolf Hedlund |
| Rozpoczęcie budowy | |
| Ukończenie budowy | |
| Pierwszy właściciel |
Sven Adolf Hedlund |
| Obecny właściciel |
Bostadsbolaget |
Położenie na mapie Göteborga  | |
Położenie na mapie Szwecji  | |
 57°41′51,84″N 11°57′55,36″E/57,697733 11,965378
| |
Tomtehuset (pol. Dom skrzatów) – zabytkowy dom w Göteborgu, usytuowany na rogu ulic Vasagatan i Viktoriagatan. Nazwa domu pochodzi od wizerunków skrzatów zdobiących fasady budynku (słowo tomte w języku szwedzkim znaczy skrzat).
Historia[edytuj | edytuj kod]
Dom powstał w latach 1888–1890, na zlecenie szwedzkiego wydawcy gazet i radnego Göteborga, Svena Adolfa Hedlunda. Projekt wykonali Hans Hedlund (bratanek Svena Adolfa) oraz Yngve Rasmussen. Obaj architekci mieli w tamtym czasie kilka znanych projektów w swoim dorobku. Hedlund zaprojektował budynek biblioteki miejskiej oraz sądu, a Rasmussen kościół Vasakyrkan i budynek Kompanii Wschodnioindyjskiej. Do wykonania malowideł na fasadach Hedlund i Rasmussen zaangażowali brata Rasmussena, Thorvalda, który był malarzem. Słynął również z zabawnych widokówek, przedstawiających skrzaty.
Skrzaty na fasadach ukazane zostały podczas wykonywania różnych zajęć. Jeden siedzi i czyta gazetę, inny siedzi przy stole kreślarskim, a jeszcze inny fotografuje następnego krasnala dziewiętnastowiecznym aparatem fotograficznym. Oprócz skrzatów, na ścianach budynku widnieją smoki i wiewiórki.
Do domu, który został zaprojektowany tak, by wpadało do środka jak najwięcej światła, prowadzą wysokie schody z kutą poręczą. Na ścianie od strony Vasagatan znajduje się napis In Luce Mundus, co znaczy mniej więcej w świetle świata. Pod niektórymi malowidłami odnaleźć można inicjały autorów.
Sven Adolf Hedlund zamieszkiwał dom od strony Viktoriagatan. W drugiej części mieściło się atelier fotograficzne Dahöf&Hedlund, w którym pracował syn właściciela, Torsten.
Obecnie[edytuj | edytuj kod]
Tomtehuset od 1981 r. należy do gminnej agencji nieruchomości[1]. W budynku mieszczą się mieszkania oraz kawiarnia i snack bar.
Budynek znajduje się w Szwedzkim Rejestrze Zabytków oraz na liście szwedzkiego dziedzictwa kultury[2].
Przypisy[edytuj | edytuj kod]
- ↑ Tomtehuset. [dostęp 2011-02-09]. (szw.).
- ↑ Göteborgs kn, Vasastaden 12:17 (f.d. Furan 17), TOMTEHUSET. Szwedzki Rejestr Zabytków. [dostęp 2011-02-09]. (szw.).
Bibliografia[edytuj | edytuj kod]
- Bengt A. Öhnander: Göteborg berättar. Göteborg: Tre Böcker, 1992, s. 95–97. ISBN 91-7029-010-5. (szw.).