Traktat o całkowitym zakazie prób z bronią jądrową
Legenda:
państwa z Załącznika 2, podpisany i ratyfikowany
państwa z Załącznika 2, podpisany, ale nieratyfikowany
państwa z Załącznika 2, niepodpisany
pozostałe państwa, podpisany i ratyfikowany
pozostałe państwa, podpisany, ale nieratyfikowany
pozostałe państwa, niepodpisany
Traktat o całkowitym zakazie prób z bronią jądrową (ang. Comprehensive Nuclear-Test-Ban Treaty, CTBT) – podpisany 24 września 1996 w Nowym Jorku, zakładający całkowity zakaz przeprowadzania prób nuklearnych.
Traktat sporządzono w 6 językach: arabskim, chińskim, angielskim, francuskim, rosyjskim i hiszpańskim (art. 17). Depozytariuszem jest Sekretarz Generalny ONZ (art. 16). Siedziba Comprehensive Nuclear-Test-Ban Treaty Organization (CTBTO), organizacji monitorującej przestrzeganie traktatu, znajduje się w Wiedniu.
Ratyfikacja[edytuj | edytuj kod]
Do jego wejścia w życie wymagana jest ratyfikacja przez 44 państwa (w tym Polskę)[1] wyszczególnione w układzie (Załącznik 2 do artykułu 14). Do października 2023 r. proces ratyfikacyjny zakończył się w 36 spośród nich, a Indie, Pakistan i Korea Północna w ogóle nie złożyły swych podpisów[a]. Łącznie traktat podpisany został przez 187 państwa, z czego 178 go ratyfikowały[3].
W październiku 2023 roku Duma Państwowa Federacji Rosyjskiej przyjęła ustawę uchylającą ratyfikację traktatu, uzasadniając to brakiem ratyfikacji przez USA[4]. 2 listopada prezydent Rosji, Władimir Putin, podpisał tę ustawę[5][6].
Zobowiązania[edytuj | edytuj kod]
Traktat w art. 1 zobowiązuje strony, by nie przeprowadzały jakichkolwiek wybuchów jądrowych oraz zapobiegały wszelkim takim wybuchom na wszystkich obszarach podlegających ich władzy. Strony zobowiązane są także, że powstrzymają się od powodowania, zachęcania do lub uczestniczenia w jakikolwiek sposób w przeprowadzaniu takich wybuchów.
Spory, jakie mogą wyniknąć ze stosowania lub wykładni Traktatu, za zgodą stron rozstrzygać ma Międzynarodowy Trybunał Sprawiedliwości (art. 6).
Zastrzeżenia do Traktatu i załączników są zakazane, do Protokołu (omawiającego nadzór nad przestrzeganiem) oraz załączników do niego zakazane są zastrzeżenia sprzeczne z celami i zadaniami Traktatu (art. 15).
Zobacz też[edytuj | edytuj kod]
- Układ o nierozprzestrzenianiu broni jądrowej
- Traktat o zakazie broni jądrowej
- Broń masowego rażenia
- Broń jądrowa
Uwagi[edytuj | edytuj kod]
Przypisy[edytuj | edytuj kod]
- ↑ Ustawa z 22 stycznia 1999 r. o ratyfikacji Traktatu o całkowitym zakazie prób jądrowych (Dz.U. z 1999 r. nr 15, poz. 136)
- ↑ Status of Signatures and Ratifications. Annex 2 States Only, CTBTO [dostęp 2023-11-07] [zarchiwizowane 2023-10-12] (ang.).
- ↑ Status of Signatures and Ratifications, CTBTO [dostęp 2023-11-07] [zarchiwizowane 2023-11-02] (ang.).
- ↑ Lauren Irwin, Russia simulates nuclear strike after lawmakers revoke test ban treaty ratification [online], 25 października 2023 [dostęp 2023-11-07] (ang.).
- ↑ Rosja wycofuje się z traktatu o zakazie prób jądrowych. Jest podpis Putina [online], TVN24, 2 listopada 2023 [dostęp 2023-11-07].
- ↑ Andrew Osborn, Putin revokes Russian ratification of global nuclear test ban treaty [online], Reuters, 2 listopada 2023 [dostęp 2023-11-07] (ang.).
Bibliografia[edytuj | edytuj kod]
- Marcin Kaczmarski: Problematyka zbrojeń i rozbrojenia. W: Ryszard Zięba: Bezpieczeństwo międzynarodowe po zimnej wojnie. Wyd. 1. Warszawa: Wydawnictwa Akademickie i Profesjonalne, 2008, s. 535. ISBN 978-83-60501-92-4.
Linki zewnętrzne[edytuj | edytuj kod]
- Comprehensive Nuclear-Test-Ban Treaty Organization (ang.)
- Tekst traktatu (ang.)
- Tekst traktatu (fr.), (ros.), (hiszp.)
- Traktat o całkowitym zakazie prób jądrowych
- Lista stron Traktatu. treaties.un.org. [zarchiwizowane z tego adresu (2016-05-26)]. (ang.).