Trinidad Pardo de Tavera

Z Wikipedii, wolnej encyklopedii
Trinidad Pardo de Tavera
Trinidad Hermenegildo José María Juan Francisco Pardo de Tavera y Gorricho
Ilustracja
Data i miejsce urodzenia

13 kwietnia 1857
Manila

Data i miejsce śmierci

25 marca 1925
Manila

Zawód, zajęcie

językoznawca, polityk, lekarz, botanik, historyk, filozof

Multimedia w Wikimedia Commons

Trinidad Hermenegildo José María Juan Francisco Pardo de Tavera y Gorricho (ur. 13 kwietnia 1857 w Manili, zm. 25 marca 1925[1] tamże) – filipiński językoznawca, polityk, lekarz, botanik, historyk i filozof.

Życiorys[edytuj | edytuj kod]

Urodził się w Manili[2][3] jako potomek prominentnej, majętnej rodziny. Od strony ojca powiązany z hiszpańskim rodem arystokratycznym o portugalskich korzeniach[4], ze strony matki natomiast z filipińskimi przemysłowcami, zawdzięczającymi swoją fortunę między innymi pracy w sektorze bankowym i kontraktom na dostawy dla armii kolonialnej[5].

Uczęszczał do prestiżowego Ateneo w rodzinnym mieście[6]. Kształcił się w Colegio de San Juan de Letrán, następnie studiował medycynę kolejno na Universidad de Santo Tomás i na paryskiej Sorbonie. Uczestnik rewolucji filipińskiej, w tym Kongresu w Malolos (1898). Znany z proamerykańskich sympatii, w 1899 założył pismo „La democracia” o takim właśnie profilu politycznym[7]. Gorący zwolennik wprowadzenia języka angielskiego do szerokiego użytku na archipelagu, zwłaszcza jako narzędzia służącego do wykorzenienia wszelkich śladów hiszpańskiego dziedzictwa kolonialnego[8]. W 1900 znalazł się wśród twórców Partii Federalnej[9]. W 1901 wszedł w skład Komisji Filipińskiej, ciała legislacyjnego powołanego przez amerykańskie władze okupacyjne[10]. Był inicjatorem powstania pierwszej finansowanej ze środków publicznych szkoły medycznej na Filipinach, pełnił też funkcję jej pierwszego kierownika (1899–1900)[11]. Od 1922 aż do swojej śmierci kierował Biblioteką Narodową Filipin[12].

Uznawany za jednego z czołowych intelektualistów filipińskich swojej epoki[13]. Pamiętany z artykułów poświęconych Filipinom w okresie przedhiszpańskim[14]. Opublikował również szereg książek, zwłaszcza z zakresu językoznawstwa, historii i botaniki (chociażby szeroko komentowane Plantas medicinales de Filipinas, 1892)[15]. Pozostawił też El alma filipina (1906) i El carácter de Rizal (1917). Ceniony także za swój wkład w reformę ortografii tagalskiej[16]. Mimo żarliwości, z którą popierał rozpowszechnienie angielszczyzny wśród Filipińczyków, we własnej działalności pisarskiej używał niemal wyłącznie języka hiszpańskiego[17].

Wolnomularz, członek Wielkiego Wschodu Francji[18] i afiliowanej przy nim paryskiej loży Temple de L’Honneur et de L’Union[19]. 16 czerwca 1901 zainicjował powstanie manilskiej loży Rizal i został wybrany jej mistrzem. Wkrótce później zmieniła ona obediencję, łącząc się z Wielką Lożą Francji w atmosferze skandalu. Istniała do 1909, kiedy to uległa rozwiązaniu po porażce partii Tavery w wyborach do filipińskiego parlamentu[20].

Był inicjatorem przemianowania dystryktu Morong na dzisiejszą prowincję Rizal w czerwcu 1901[21]. Jego młodszym bratem był rzeźbiarz Félix Pardo de Tavera (1859–1935)[22].

Przypisy[edytuj | edytuj kod]

  1. ↑ DID YOU KNOW: Trinidad Pardo de Tavera. inquirer.net. [dostęp 2020-11-13]. (ang.).
  2. ↑ Did you know: Trinidad Pardo de Tavera 89th death anniversary. inquirer.net. [dostęp 2020-11-13]. (ang.).
  3. ↑ Las cartas de Pardo de Tavera aSchuchardt sobre el “español decocina” de las Islas Filipinas. academia.edu. s. 242. [dostęp 2020-11-13]. (hiszp.).
  4. ↑ Pardo de Tavera, T. H., 1857–1925. larramendi.es. [dostęp 2020-11-13]. (hiszp.).
  5. ↑ Las cartas de Pardo de Tavera aSchuchardt sobre el “español decocina” de las Islas Filipinas. academia.edu. s. 242–243. [dostęp 2020-11-13]. (hiszp.).
  6. ↑ The Legacy of Ignorantism. perlego.com. [dostęp 2020-11-13]. (ang.).
  7. ↑ La prensa filipina en español entre dos guerras (1899–1941). us.es. s. 5. [dostęp 2020-11-10]. (hiszp.).
  8. ↑ Pardo de Tavera, T. H. (Trinidad Hermenegildo), 1857–1925. filipinolibrarian.blogspot.com. [dostęp 2020-11-13]. (ang.).
  9. ↑ La prensa filipina en español entre dos guerras (1899–1941). us.es. s. 12. [dostęp 2020-11-10]. (hiszp.).
  10. ↑ DOCTOR T.H. PARDO DE TAVERA AND PIDLIPPINE IDSTORIOGRAPHY. nast.ph. s. 7. [dostęp 2020-11-13]. (ang.).
  11. ↑ DOCTOR T.H. PARDO DE TAVERA AND PIDLIPPINE IDSTORIOGRAPHY. nast.ph. s. 10. [dostęp 2020-11-13]. (ang.).
  12. ↑ Imágenes de Trinidad Pardo de Tavera (1857-1925). cervantesvirtual.com. [dostęp 2020-11-13]. (hiszp.).
  13. ↑ La hispanidad periférica en las antípodas el filipino T. H. Pardo de Tavera en la Argentina del Centenario. unitasust.net. s. 1. [dostęp 2020-11-13]. (hiszp.).
  14. ↑ PARDO DE TAVERA, Trinidad (Manila, 1857-1925). cervantesvirtual.com. [dostęp 2020-11-11]. (hiszp.).
  15. ↑ La medicina misionera en Hispano-América y Filipinas durante la época colonial. core.ac.uk. s. 7. [dostęp 2020-11-13]. (hiszp.).
  16. ↑ Serrano Laktaw, Pedro (1853–1928). bvfe.es. [dostęp 2020-11-13]. (hiszp.).
  17. ↑ EL INGLES DE LOS FILIPINOS. core.ac.uk. s. 4. [dostęp 2020-11-13]. (hiszp.).
  18. ↑ History of Masonry in the Philippines 1901–1918. philippinemasonry.org. [dostęp 2020-11-13]. (ang.).
  19. ↑ Jose Rizal an ‘int’l Mason,’ says book. philstar.com. [dostęp 2020-11-13]. (ang.).
  20. ↑ Jose Rizal. grandlodge.ph. [dostęp 2020-11-13]. (ang.).
  21. ↑ Historical Context and Legal Basis of Rizal Day and Other Memorials in honor of Jose Rizal. nhcp.gov.ph. [dostęp 2020-11-17]. (ang.).
  22. ↑ La hispanidad periférica en las antípodas el filipino T. H. Pardo de Tavera en la Argentina del Centenario. unitasust.net. s. 2. [dostęp 2020-11-13]. (hiszp.).
Źródło: „https://pl.wikipedia.org/w/index.php?title=Trinidad_Pardo_de_Tavera&oldid=71796690”