Ulica Buchenwaldczyków w Zabrzu

Dodaj linki
Z Wikipedii, wolnej encyklopedii
ulica Buchenwaldczyków
Śródmieście, Centrum Południe
Ilustracja
ul. Buchenwaldczyków w Zabrzu – widok w kierunku północnym (2022)
Państwo

 Polska

Województwo

 śląskie

Miejscowość

Zabrze

Długość

500 m

Poprzednie nazwy

Gustav-Freytagstraße (1937–1945)[1]
Kaiser-Wilhelm-Straße (przed 1937)[2]

Przebieg
↑ ul. Stanisława Kobylińskiego
0 m ul. Zygmunta Krasińskiego
250 m ul. Bohaterów Warszawskich
350 m ul. Sądowa
500 m 921 ul. Franklina Roosevelta
↓ ul. Klonowa
Położenie na mapie Zabrza
Mapa konturowa Zabrza, blisko centrum po lewej na dole znajduje się punkt z opisem „ulica Buchenwaldczyków”
Położenie na mapie Polski
Mapa konturowa Polski, na dole znajduje się punkt z opisem „ulica Buchenwaldczyków”
Położenie na mapie województwa śląskiego
Mapa konturowa województwa śląskiego, w centrum znajduje się punkt z opisem „ulica Buchenwaldczyków”
Ziemia50°18′00,4″N 18°46′58,9″E/50,300111 18,783028
Multimedia w Wikimedia Commons

Ulica Buchenwaldczyków w Zabrzu (pot. Buchen[3]) – jedna z ulic w centrum miasta Zabrze, przebiegająca przez dzielnice Śródmieście i Centrum Południe, mająca status drogi gminnej.

Przebieg[edytuj | edytuj kod]

Ulica Buchenwaldczyków rozpoczyna się na skrzyżowaniu z ul. Stanisława Kobylińskiego i ul. Zygmunta Krasińskiego na terenie zabrzańskiej dzielnicy Śródmieście. Ma przebieg południkowy i po 250 m krzyżuje się z ul. Bohaterów Warszawskich, a po kolejnych 100 m – z ul. Sądową. Swój bieg kończy na skrzyżowaniu z ul. Roosevelta (będącą fragmentem drogi wojewódzkiej numer 921[4]), a jej kontynuację stanowi ul. Klonowa[5]. Odcinek ulicy między skrzyżowaniami z ul. Sądową i ul. Roosevelta przebiega już przez dzielnicę Centrum Południe[5]. Ulica Buchenwaldczyków jest drogą gminną i znajduje się w zarządzie Miejskiego Zarządu Dróg w Zabrzu[4].

Charakterystyka[edytuj | edytuj kod]

Plan Zabrza z 1910 roku. Ówczesna Kaiser-Wilhelm-Straße widoczna pośrodku ryciny

Ulica swoją obecną nazwę nosi od 1945 roku. Upamiętnia ona więźniów niemieckiego nazistowskiego obozu koncentracyjnego KL Buchenwald, w tym wywiezionych z Górnego Śląska byłych powstańców śląskich oraz działaczy Związku Polaków w Niemczech, wśród których znalazła się również grupa 204 mieszkańców Zabrza[1]. W latach 1937–1945 obowiązującą nazwą była Gustav-Freytagstraße upamiętniająca Gustava Freytaga, niemieckiego powieściopisarza i dramaturga, natomiast przed 1937 rokiem ulica nosiła nazwę Kaiser-Wilhelm-Straße ku czci niemieckiego cesarza Wilhelma II Hohenzollerna[1][2].

Zabrze znane jest z najliczniejszej (liczącej ok. 500 osób w 2014 i 2018 roku) społeczności romskiej na Górnym Śląsku[6][7]. Górscy Romowie (Bergitka Roma) z Bystrzycy Kłodzkiej i Nowego Targu osiedlali się w mieście w latach 70. i 80. XX wieku, zajmując głównie pustostany przy ulicy Buchenwaldczyków, których poprzedni lokatorzy masowo emigrowali w tym okresie do RFN[6][8][9]. Od lat 90. XX wieku społeczność romska w Zabrzu bywa celem gróźb[10] oraz ataków rasistowskich i chuligańskich – początkowo ze strony subkultury skinheadów, z czasem dokonywanych przez kiboli[8][6].

W 2014 roku w ramach mającej na celu zmianę stereotypowego myślenia o Romach kampanii społecznej „Jedni z wielu” na bocznej elewacji kamienicy przy ul. Buchenwaldczyków 20A wykonano mural przedstawiający Rafała Siwaka, górnika z Lubina[11].

W 2018 roku w Szkole Podstawowej nr 43 mieszczącej się przy ul. Buchenwaldczyków 25 uczyło się 50 romskich dzieci[3]. W tym samym roku w drużynie piłkarskiej FC Roma integrującej społeczność zabrzańskich Romów grało 30 osób w dwóch grupach wiekowych[3].

Obiekty zabytkowe[edytuj | edytuj kod]

Willa przy ul. Buchenwaldczyków 32, obecnie żłobek (2021)

Według stanu z kwietnia 2021 roku, przy ul. Buchenwaldczyków znajdowało się dziewięć budynków figurujących w gminnej ewidencji zabytków Miasta Zabrze[12]:

  • kamienica przy ul. Buchenwaldczyków 5 (nr GEZ 130),
  • dom przy ul. Buchenwaldczyków 7 (nr GEZ 131),
  • kamienica przy ul. Buchenwaldczyków 22 (nr GEZ 133),
  • kamienica przy ul. Buchenwaldczyków 26 (nr GEZ 134),
  • willa przy ul. Buchenwaldczyków 32 (nr GEZ 135), obecnie żłobek,
  • willa przy ul. Buchenwaldczyków 36 (nr GEZ 136),
  • willa przy ul. Buchenwaldczyków 38 (nr GEZ 137),
  • willa przy ul. Buchenwaldczyków 40 (nr GEZ 138),
  • kamienica przy ul. Buchenwaldczyków 1/ul. Krasińskiego 3 (nr GEZ 579).

Galeria[edytuj | edytuj kod]

  • Ulica Buchenwaldczyków – widok w kierunku południowym (2022)
    Ulica Buchenwaldczyków – widok w kierunku południowym (2022)
  • Szkoła Podstawowa nr 43 przy ul. Buchenwaldczyków 25 (2021)
    Szkoła Podstawowa nr 43 przy ul. Buchenwaldczyków 25 (2021)
  • Zabytkowa kamienica przy ul. Buchenwaldczyków 22 (2022)
    Zabytkowa kamienica przy ul. Buchenwaldczyków 22 (2022)
  • Mural na budynku przy ul. Buchenwaldczyków 20A (2022)
    Mural na budynku przy ul. Buchenwaldczyków 20A (2022)

Przypisy[edytuj | edytuj kod]

  1. ↑ a b c Beata Dunia, Bożena Michałek (red.), Nazwy i patroni zabrzańskich ulic, Zabrze: Miejska Biblioteka Publiczna im. Jerzego Fusieckiego, 2006, s. 19, ISBN 978-83-924879-0-6 [dostęp 2023-09-06].
  2. ↑ a b Paul Hontschik, Plan von Zabrze, Zabrze, Berlin: Verlag der Buchhandlung von Max Bauch, 1910 [dostęp 2023-09-06] (niem. • pol.).
  3. ↑ a b c Paweł Czado, Jestem Romem. Kocham kiwać się na boisku [online], katowice.wyborcza.pl, 5 października 2018 [dostęp 2023-09-06] (pol.).
  4. ↑ a b Wykaz dróg – Miejski Zarząd Dróg w Zabrzu [online], mzd.miastozabrze.pl [dostęp 2023-09-06].
  5. ↑ a b Internetowa mapa UM w Zabrzu.
  6. ↑ a b c Michał Zieliński, Tutaj romanipen ściera się z rasizmem. Jak przeżyć na Buchenwaldczyków [online], wiadomosci.wp.pl, 27 kwietnia 2018 [dostęp 2023-09-06] (pol.).
  7. ↑ Bartosz Pudełko, Romowie w Zabrzu: wystawa „Romarising” i mural [ZDJĘCIA] [online], Dziennik Zachodni, 21 listopada 2014 [dostęp 2023-09-06] (pol.).
  8. ↑ a b Michalina Bednarek, To nie Romowie są problemem. Jest dokładnie odwrotnie [online], katowice.wyborcza.pl, 23 marca 2019 [dostęp 2023-09-06] (pol.).
  9. ↑ Michalina Bednarek, Wulgarne hasła o maczetach na murach. Romowie boją się, że to zapowiedź kłopotów [online], katowice.wyborcza.pl, 22 czerwca 2020 [dostęp 2023-09-06] (pol.).
  10. ↑ Przemysław Jarasz, Strzały w centrum Zabrza. Jest zatrzymany [online], TYSOL.PL, 19 lipca 2023 [dostęp 2023-09-06] (pol.).
  11. ↑ Bartosz Pudełko: Romowie w Zabrzu. Mural na ul. Buchenwaldczyków [ZDJĘCIA]. zabrze.naszemiasto.pl, 2014-11-26. [dostęp 2023-09-06]. (pol.).
  12. ↑ Gminna Ewidencja Zabytków. BIP – Urząd Miejski w Zabrzu, 2021-04-19. [dostęp 2023-09-06]. (pol.).
Źródło: „https://pl.wikipedia.org/w/index.php?title=Ulica_Buchenwaldczyków_w_Zabrzu&oldid=72038476”