Waleria Puffke
| Data i miejsce urodzenia | |
|---|---|
| Data i miejsce śmierci | |
| Zawód, zajęcie |
nauczycielka, właścicielka szkoły |
Waleria Puffke (ur. 14 stycznia 1852 w Lipnicy, zm. 8 grudnia 1915 w Poznaniu) – polska działaczka oświatowa.
Życiorys[edytuj | edytuj kod]
Pochodziła z polsko-niemieckiej rodziny ziemiańskiej. Jej rodzicami byli Maurycy i Emma z Kurowskich Śreniawitów (pedagog). W Kostrzynie ukończyła szkołę średnią, a następnie (do 1872) kontynuowała naukę w poznańskiej Szkole Ludwiki (Królewskie Seminarium dla Wychowawczyń i Nauczycielek). Początkowo pracowała jako nauczycielka domowa. Od 1878 do 1881 wykładała język polski oraz muzykę w Instytucie dla Panien przy Hotelu Lambert w Paryżu. Po powrocie do Poznania była nauczycielką w Wyższej Szkole Żeńskiej Anastazji Warnka przy placu Wiosny Ludów (wówczas plac Piotra 4). Tłumaczyła również powieści z języka francuskiego i angielskiego. Były one następnie publikowane na łamach Dziennika Poznańskiego, Tygodnika Powieści i Dwutygodnika dla Kobiet[1].
W 1892[2] założyła szkółkę freblowską dla panien powyżej 15. roku życia, kształcącą tzw. bony freblowskie. Mieściła się ona w kamienicy Anny Wilczyńskiej przy ulicy Strzeleckiej 5. Program szkoły zakładał harmonijny rozwój intelektualny i fizyczny uczennic, wpajanie im miłości do Boga, natury oraz piękna, punktualności, pilności, posłuszeństwa, dobrych obyczajów, a także zamiłowanie do życia towarzyskiego i koleżeńskiego. Placówką kierowała wraz z Anielą Swinarską i Klarą Meyer, przywiązując dużą wagę do kultywowania języka polskiego i stosowania różnego rodzaju gier oraz zabaw freblowskich (piłki, klocki, itp.). Prace uczennic pokazano m.in. na Wystawie Robót Kobiecych w Poznaniu (kwiecień – maj 1894, Hotel Victoria przy ulicy 27 Grudnia) oraz na Wystawie Krajowej we Lwowie (1894)[1].
W 1893 przy szkółce otwarła roczne Seminarium Wyższych Bon Freblowskich dla dziewcząt powyżej 16. roku życia, legitymujących się wcześniejszym odpowiednim wykształceniem w szkołach publicznych. Od 1895 udzielano tam prywatnych lekcji języka polskiego. Jesienią 1895 placówki przeniesiono do okazalszej kamienicy przy ulicy Długiej 4, niedaleko Zielonych Ogródków[1].
W 1899 wydała obszerny podręcznik Zabawy, gimnastyka i pogadanki w szkółce freblowskiej[3], który był jednym z pierwszych prezentujących tę materię w języku polskim (w 1911 Dziennik Poznański wydrukował drugie wydanie tej pozycji). W 1912 rozwinęła działalność, rozszerzając program nauczania swojej szkoły o wychowanie obywatelskie, gramatykę i literaturę niemiecką, fizykę i rozszerzone rachunki[1].
W swej twórczości pedagogicznej prezentowała własny podział gier ruchowych dla dzieci przedszkolnych, oparty na marszach prostych i mieszanych, grach kołowych, ćwiczeniach wszystkich zmysłów, ramion, rąk oraz palców, gonitwach i tańcach. Zakładała przestrzeganie reguł i progresywność doskonalenia dzieci. Kładła nacisk na wychowanie estetyczne i moralne (m. in. "wierszyki o nastroju uczuciowym"). W jej modelu nauczyciel, będący wzorem postępowania dla dziecka, miał być osobą prezentującą wzorową postawę chrześcijańską, osobą rozsądną, wyrozumiałą, akceptującą wszystkie dzieci i traktującą je na tych samych zasadach[4].
Została pochowana na cmentarzu świętowojciechowym w Poznaniu (obecnie na stokach Cytadeli). Nie założyła rodziny[1].
Przypisy[edytuj | edytuj kod]
- ↑ a b c d e Waldemar Karolczak, Z dziejów szkółki i seminarium freblowskiego Walerii Puffke w Poznaniu w latach 1892-1915, w: Kronika Miasta Poznania, nr 4/2001, s. 106-113, ISSN 0137-3552
- ↑ Gabriela Paprotna, EDUCATING FEMALE PRESCHOOL TEACHERS ON THE TERRITORY OF POLAND IN THE 19TH CENTURY AND THE FIRST HALF OF THE 20TH CENTURY. AN OUTLINE OF THE PROBLEM, „The Journal of History and Education”, Kraków: Wydawnictwo Pedagogiczne ZNP, 2018, s. 21.
- ↑ Monika Nawrot-Borowska, Bony w wychowaniu domowym dzieci polskich w latach 1850-1914, „Biuletyn Historii Wychowania”, 2005, s. 32.
- ↑ Barbara Kurowska, Wychowanie i nauczanie dzieci w wieku przedszkolnym w poglądach wybranych pedagogów przełomu XIX i XX wieku, Kraków: Uniwersytet Pedagogiczny im. KEN w Krakowie, s. 43-46.