Wasylij Czemarnyk

Dodaj linki
Z Wikipedii, wolnej encyklopedii
(Przekierowano z Wasyl Czemarnyk)
Wasylij Czemarnyk
Васылій Чемарнык
Data i miejsce urodzenia

1833
Drohobycz

Data i miejsce śmierci

12 kwietnia 1896
Sanok

Miejsce pochówku

Cmentarz Centralny w Sanoku

Proboszcz katedralny parafii Zesłania Ducha Świętego w Sanoku
Okres sprawowania

1866-1896

Wyznanie

katolicyzm

Kościół

greckokatolicki

Prezbiterat

26 października 1858

Multimedia w Wikimedia Commons

Wasylij Czemarnyk[a], rus. Васылій Чемарнык, pol. Bazyli Czemarnyk (ur. 1833 w Drohobyczu, zm. 12 kwietnia 1896 w Sanoku) – duchowny greckokatolicki, proboszcz parafii Zesłania Ducha Świętego w Sanoku, protojerej, dziekan sanocki, konsystorialny radca, honorowy kryłoszanin, kanonik tytularny, katecheta, działacz społeczny.

Życiorys[edytuj | edytuj kod]

Nagrobek Wasylija Czemarnyka (2018)

Urodził się w 1833 w Drohobyczu[1]. Był synem Teodora i Marianny z domu Lemich[1][2][b]. Został absolwentem C. K. Gimnazjum w Samborze[1]

Ukończył studia teologiczne we Lwowie[1]. Święcenia kapłańskie otrzymał 26 października 1858[1]. W latach 1858-1866 przez osiem lat pracował jako ksiądz katecheta w Gimnazjum w Drohobyczu i nauczał tam także filologii[3][1]. W 1866[1][4][c] został proboszczem parafii pod wezwaniem Zesłania Ducha Świętego w Sanoku i pozostał nim do końca życia[5]. Nie istniała przy niej wówczas plebania[6][d][7]. W 1888 ks. Czemarnyk wykonał remont cerkwi i dzwonnicy[8]. Wspierał budowę cerkwi św. Dymitra na terenie ówczesnej Dąbrówki Ruskiej pod Sanokiem[9][10]. W 1891 sfinalizował transakcję z miastem polegającą na wymianie gruntów (parafia przekazała tereny położone między ulicami Jana III Sobieskiego a Adama Mickiewicza, zaś otrzymała obszar nad Sanem)[11]. W latach 1867-1873 był administratorem dekanatu sanockiego, a od końca lat 60.[12] do przypuszczalnie 1889 jego dziekanem[13][14][15][16][1]. W okresie posługi w Sanoku na początku 1889 otrzymał prezentę jure devolutivo na parafię w Horucku, lecz zrzekł się tego stanowiska[17][18]. W Sanoku był katechetą w czteroklasowej szkole ludowej[19][20]. 1 listopada 1874 został mianowany przez cesarza kanonikiem honorowym kapituły greckokatolickiej w Przemyślu[21][22][23][1][e][24][25]. 28 sierpnia 1880 został mianowany pomocniczym zastępcą nauczyciela religii dla uczniów greckokatolickich w C. K. Gimnazjum Męskim w Sanoku (21 listopada 1880 zastąpił go ks. Leoncjusz Żelechowski)[26].

Był wieloletnim radnym miejskim w Sanoku[27][1] (wybrany w 1878, 1881[28][29], 1884; zasiadał w komisji finansowej, 15 stycznia 1885 złożył rezygnację z mandatu, której nie przyjęto[30], ponownie zrezygnował 12 lutego 1885 i wtedy decyzję przyjęto[31], ponownie radny od 1889[32] (29 lipca 1890 złożył rezygnację z mandatu, której nie przyjęto i cofnął swój zamiar[33]), 1893[34])[35]. Był w składzie powołanej 26 sierpnia 1890 komisji, która upoważniła magistrat sanocki do nabycia gruntu pod nowy cmentarz przy ul. Rymanowskiej[36]. Był członkiem dyrekcji Towarzystwa Oszczędności i Zaliczek w Sanoku (zał. 1874)[37], później dyrekcji założonego w 1871 Powiatowego Towarzystwa Zaliczkowego w Sanoku[38][1]. Przez wiele lat zasiadał w C. K. Radzie Szkolnej Okręgowej do końca życia[39][1]. 31 maja 1879 wybrany członkiem dyrekcji i zastępcą zwierzchnika stowarzyszenia urzędników w Sanoku[40]. Został członkiem wydziału Szkoły Przemysłowej Uzupełniającej w Sanoku, powołanej w 1893[41][42]. Był członkiem sanockiego biura powiatowego Stowarzyszenia Czerwonego Krzyża mężczyzn i dam w Galicji[43].

Zamieszkiwał w Sanoku przy ulicy Zamkowej w domu pod numerem konskrypcyjnym 198[2][44]. Zmarł na atak serca 12 kwietnia 1896 w Sanoku w wieku 63 lat życia i w 38 roku kapłaństwa[2][1][45]. Po obrzędach żałobnych, 15 kwietnia 1896 odbył się uroczysty pogrzeb (w jego trakcie w mieście zostały wywieszone flagi żałobne, zamknięto sklepy na szlaku marszu pogrzebowego, zaś nabożeństwo odprawiono także w sanockiej synagodze; nad grobem przemawiał ks. Olimp Polański)[2][46]; został pochowany na cmentarzu przy ul. Rymanowskiej w Sanoku[47][48][49][50]. Jego nagrobek stanowi krzyż imitujący pień drzewa na kamiennym cokole[51]. Obiekt ten został uznany za obiekt zabytkowy i podlega ochronie prawnej[52].

Był żonaty, miał dzieci, w tym syna Włodzimierza[53] (zm. 1910[54]). Jego miejsce w radzie miejskiej zajął Leonard Hayder[55].

Uwagi[edytuj | edytuj kod]

  1. ↑ Zapis tożsamości w transkrypcji z treści inskrypcji nagrobnej. W piśmiennictwie pojawiły się także formy nazwiska: „Czermanik”, „Czermarnik”, „Czamarnik”, zob. Szematyzm Królestwa Galicyi i Lodomeryi z Wielkim Księstwem Krakowskiem na rok 1880. Lwów: 1880, s. 321, 378. Za życia w języku polskim był przedstawiana jako „Bazyli Czemarnik”. W ewidencji diecezjalnej obrządku greckokatolickiego był określany w języku łacińskim był określany jako „Basilius Czemarnik”, zob. Schematismus Universi Venerabilis Cleri Ruthenorum Catholicorum Dioeceseos Premisliensis, Samboriensis et Sanocensis pro Anno Domini 1897. Przemyśl: 1897, s. 201.
  2. ↑ W księdze zgonów podano, że rodzice byli rolnikami w Drohobyczu, a we wspomnieniu pośmiertnym w „Gazecie Sanockiej” napisano, że ojciec był mieszczaninem w tym mieście.
  3. ↑ Tu podano rok 1865, zob. Wojciech Sołtys: Sanok jako miejsce kultur religijnego chrześcijan obrządku wschodniego (do 1939 r.). W: Jerzy Czajkowski (red.): Łemkowie w historii i kulturze Karpat. Cz. 2. Sanok: Muzeum Budownictwa Ludowego w Sanoku, 1994, s. 168, 168.
  4. ↑ Dopiero na początku XX wieku plebanię wybudował jego następca, ks. Omelan Konstantynowycz, zob. Wojciech Sołtys, Zaludnienie, stosunki narodowościowe, wyznaniowe i zdrowotne, Pomiędzy wojnami światowymi 1918–1939, w: Sanok. Dzieje miasta. Praca zbiorowa pod redakcją Feliksa Kiryka, Kraków 1995, s. 545.
  5. ↑ We wspomnieniu pośmiertnym w „Gazecie Sanockiej” napisano, że otrzymał tytuł „tytularnego kanonika”.

Przypisy[edytuj | edytuj kod]

  1. ↑ a b c d e f g h i j k l m † Ks. Bazyli Czemarnik. Dziekan i paroch gr. kat. w Sanoku. „Gazeta Sanocka”. Nr 55, s. 3, 20 kwietnia 1896. 
  2. ↑ a b c d Księga zgonów Parafii Greckokatolickiej w Sanoku 1855-1909. s. 78 (poz. 20).
  3. ↑ Розповсюдження видань товариства “Галицько-руська матиця” (1848–1870 рр.), s. 37.
  4. ↑ Сяніцкий Деканат, [w:] ШЕМАТИЗМ ГРЕКО-КАТОЛИЦКОГО ДУХОВЕНЬСТВА АПОСТОЛЬСКОЇ АДМІНІСТРАЦІЇ ЛЕМКОВЩИНИ, 1936, s. 153 [dostęp 2014-10-07] [zarchiwizowane z adresu 2016-03-04].
  5. ↑ Wojciech Sołtys: Życie religijne w mieście, W epoce autonomii galicyjskiej. W: Sanok. Dzieje miasta. Praca zbiorowa pod redakcją Feliksa Kiryka. Kraków: Secesja, 1995, s. 445. ISBN 83-86077-57-3.
  6. ↑ Alojzy Zielecki, Struktury organizacyjne miasta, W epoce autonomii galicyjskiej, w: Sanok. Dzieje miasta, Praca zbiorowa pod redakcją Feliksa Kiryka, Kraków 1995, s. 373.
  7. ↑ Parafia greckokatolicka p.w. św. Dymitra w Sanoku. cerkwa.net. [dostęp 2014-10-06]. [zarchiwizowane z tego adresu (9 października 2014)].
  8. ↑ М. БЕНДЗА: З ІСТОРІЇ ПРАВОСЛАВНОЇ РЕЛІГІЙНОЇ КУЛЬТУРИ СЯНОЦЬКОЇ ЗЕМЛІ (X-XVII ст.), s. 166.
  9. ↑ Dąbrówka Ruska (10), [w:] Słownik geograficzny Królestwa Polskiego, t. I: Aa – Dereneczna, Warszawa 1880, s. 937.
  10. ↑ Ewa Śnieżyńska-Stolot, Franciszek Stolot: Katalog zabytków sztuki w Polsce. T. I: Województwo krośnieńskie (zeszyt 2: Lesko, Sanok, Ustrzyki Dolne i okolice). Warszawa: Instytut Sztuki PAN, 1982, s. 14. ISBN 83-221-0158-9.
  11. ↑ Wojciech Sołtys: Życie religijne w mieście, W epoce autonomii galicyjskiej. W: Sanok. Dzieje miasta. Praca zbiorowa pod redakcją Feliksa Kiryka. Kraków: Secesja, 1995, s. 446. ISBN 83-86077-57-3.
  12. ↑ Szematyzm Królestwa Galicyi i Lodomeryi z Wielkiem Księstwem Krakowskiem na rok 1870. Lwów: 1870, s. 337.
  13. ↑ Szematyzm Królestwa Galicyi i Lodomeryi z Wielkim Księstwem Krakowskiem na rok 1872. Lwów: 1872, s. 324.
  14. ↑ Szematyzm Królestwa Galicyi i Lodomeryi z Wielkim Księstwem Krakowskiem na rok 1873. Lwów: 1873, s. 323.
  15. ↑ Szematyzm Królestwa Galicyi i Lodomeryi z Wielkim Księstwem Krakowskiem na rok 1874. Lwów: 1874, s. 349.
  16. ↑ Szematyzm Królestwa Galicyi i Lodomeryi z Wielkim Księstwem Krakowskiem na rok 1875. Lwów: 1875, s. 349.
  17. ↑ Kronika. „Kurjer Lwowski”. Nr 51, s. 3, 20 lutego 1889. 
  18. ↑ Kronika. „Kurjer Lwowski”. Nr 72, s. 4, 13 marca 1889. 
  19. ↑ Szematyzm Królestwa Galicyi i Lodomeryi z Wielkim Księstwem Krakowskiem na rok 1873. Lwów: 1873, s. 413.
  20. ↑ Szematyzm Królestwa Galicyi i Lodomeryi z Wielkim Księstwem Krakowskiem na rok 1874. Lwów: 1874, s. 445.
  21. ↑ Amtlicher Theil. „Wiener Zeitung”. Nr 261, s. 605, 13 listopada 1874. (niem.). 
  22. ↑ Amtliches. „Deutsche Zeitung”. Nr 1029, s. 3, 13 grudnia 1874. (niem.). 
  23. ↑ Domherrn-Ernennungen. „Welt Blatt”. Nr 260, s. 3, 14 grudnia 1874. (niem.). 
  24. ↑ Szematyzm Królestwa Galicyi i Lodomeryi z Wielkim Księstwem Krakowskiem na rok 1876. Lwów: 1876, s. 354.
  25. ↑ Szematyzm Królestwa Galicyi i Lodomeryi z Wielkim Księstwem Krakowskiem na rok 1896. Lwów: 1896, s. 338.
  26. ↑ Sprawozdanie C. K. Gimnazyum w Sanoku za rok szkolny 1882. Sanok: Fundusz Naukowy, 1882, s. 56, 58.
  27. ↑ Alojzy Zielecki, Struktury organizacyjne miasta, W epoce autonomii galicyjskiej, w: Sanok. Dzieje miasta, Praca zbiorowa pod redakcją Feliksa Kiryka, Kraków 1995, s. 382.
  28. ↑ Alojzy Zielecki, Struktury organizacyjne miasta, W epoce autonomii galicyjskiej, w: Sanok. Dzieje miasta, Praca zbiorowa pod redakcją Feliksa Kiryka, Kraków 1995, s. 378.
  29. ↑ Edward Zając: Obywatele Honorowi Królewskiego Wolnego Miasta Sanoka. Sanok: Miejska Biblioteka Publiczna im. Grzegorza z Sanoka w Sanoku, 2002, s. 37. ISBN 83-909787-8-4.
  30. ↑ Księga uchwał Rady miejskiej od sierpnia 1883 do grudnia 1887. T. IX. sanockabibliotekacyfrowa.pl. s. 141-142. [dostęp 2022-02-05].
  31. ↑ Księga uchwał Rady miejskiej od sierpnia 1883 do grudnia 1887. T. IX. sanockabibliotekacyfrowa.pl. s. 150. [dostęp 2022-02-05].
  32. ↑ Edward Zając: Obywatele Honorowi Królewskiego Wolnego Miasta Sanoka. Sanok: Miejska Biblioteka Publiczna im. Grzegorza z Sanoka w Sanoku, 2002, s. 47. ISBN 83-909787-8-4.
  33. ↑ Księga uchwał Rady miejskiej od 1887 do stycznia 1892. T. X. sanockabibliotekacyfrowa.pl. s. 186, 190. [dostęp 2022-02-05].
  34. ↑ Edward Zając: Obywatele Honorowi Królewskiego Wolnego Miasta Sanoka. Sanok: Miejska Biblioteka Publiczna im. Grzegorza z Sanoka w Sanoku, 2002, s. 51, 63. ISBN 83-909787-8-4.
  35. ↑ Marta Szramowiat. Samorząd miejski Sanoka okresu galicyjskiego. Główne zadania i działalność Rady Miejskiej w Sanoku. „Zeszyty Archiwum Ziemi Sanockiej”. Nr 8: Samorząd Gminy Miasta Sanoka 1867–1990, s. 20-21, 2008. Fundacja „Archiwum Ziemi Sanockiej”. ISSN 1731-870X. 
  36. ↑ Edward Zając: Szkice z dziejów Sanoka. Sanok: Miejska Biblioteka Publiczna im. Grzegorza z Sanoka w Sanoku, 1998, s. 165. ISBN 83-909787-0-9.
  37. ↑ Tadeusz Pilat: Wiadomości Statystyczne o Stosunkach Krajowych R. 3, z. 1-2. Lwów: 1876, s. 229.
  38. ↑ Kalendarz Asekuracyjno-Ekonomiczny na rok 1894 (rocznik III). Lwów: 1894, s. 82.
    •Kalendarz Asekuracyjno-Ekonomiczny na rok 1895 (rocznik IV). Lwów: 1895, s. 117.
    •Kalendarz Asekuracyjno-Ekonomiczny na rok 1896 (rocznik V). Lwów: 1896, s. 124.
    •Statystyka Stowarzyszeń Zarobkowych i Gospodarczych w Galicyi z W. Księstwem Krakowskiem i Sprawozdanie Związku Stowarzyszeń Zarobkowych i Gospodarczych za rok 1894. R. 21. Lwów: 1895, s. 37.
    •Ogłoszenie. „Gazeta Sanocka”. Nr 83, s. 4, 1 listopada 1896. 
  39. ↑ Szematyzm Królestwa Galicyi i Lodomeryi z Wielkim Księstwem Krakowskiem na rok 1872. Lwów: 1872, s. 82.
    •Szematyzm Królestwa Galicyi i Lodomeryi z Wielkim Księstwem Krakowskiem na rok 1880. Lwów: 1880, s. 378.
    •Szematyzm Królestwa Galicyi i Lodomeryi z Wielkim Księstwem Krakowskiem na rok 1881. Lwów: 1881, s. 384.
    •Szematyzm Królestwa Galicyi i Lodomeryi z Wielkim Księstwem Krakowskiem na rok 1883. Lwów: 1883, s. 386.
    •Szematyzm Królestwa Galicyi i Lodomeryi z Wielkim Księstwem Krakowskiem na rok 1884. Lwów: 1884, s. 365.
    •Szematyzm Królestwa Galicyi i Lodomeryi z Wielkim Księstwem Krakowskiem na rok 1885. Lwów: 1885, s. 365.
    •Szematyzm Królestwa Galicyi i Lodomeryi z Wielkim Księstwem Krakowskiem na rok 1886. Lwów: 1886, s. 365.
    •Szematyzm Królestwa Galicyi i Lodomeryi z Wielkim Księstwem Krakowskiem na rok 1887. Lwów: 1887, s. 365.
    •Szematyzm Królestwa Galicyi i Lodomeryi z Wielkim Księstwem Krakowskiem na rok 1888. Lwów: 1888, s. 365.
    •Szematyzm Królestwa Galicyi i Lodomeryi z Wielkim Księstwem Krakowskiem na rok 1889. Lwów: 1889, s. 410.
    •Szematyzm Królestwa Galicyi i Lodomeryi z Wielkim Księstwem Krakowskiem na rok 1890. Lwów: 1890, s. 410.
    •Szematyzm Królestwa Galicyi i Lodomeryi z Wielkim Księstwem Krakowskiem na rok 1891. Lwów: 1891, s. 410.
    •Szematyzm Królestwa Galicyi i Lodomeryi z Wielkim Księstwem Krakowskiem na rok 1892. Lwów: 1892, s. 410.
    •Szematyzm Królestwa Galicyi i Lodomeryi z Wielkim Księstwem Krakowskiem na rok 1893. Lwów: 1893, s. 410.
    •Szematyzm Królestwa Galicyi i Lodomeryi z Wielkim Księstwem Krakowskiem na rok 1894. Lwów: 1894, s. 410.
    •Szematyzm Królestwa Galicyi i Lodomeryi z Wielkim Księstwem Krakowskiem na rok 1895. Lwów: 1895, s. 410.
    •Szematyzm Królestwa Galicyi i Lodomeryi z Wielkim Księstwem Krakowskiem na rok 1896. Lwów: 1896, s. 410.
  40. ↑ Ruch stowarzyszeń. „Urzędnik”. Nr 15, s. 102, 10 października 1879. 
  41. ↑ Alegata do Sprawozdań Stenograficznych z Piątej Sesyi Szóstego Peryodu Sejmu Krajowego Królestwa Galicyi i Lodomeryi wraz z Wielkiem Księstwem Krakowskiem z roku 1894. Alegat 78. Lwów: 1894, s. 17.
  42. ↑ Szkoła przemysłowa uzupełniająca w Sanoku. „Gazeta Sanocka”. Nr 59, s. 2-3, 18 maja 1896. 
  43. ↑ Piętnaste sprawozdanie roczne z czynności Krajowego Stowarz. Czerwonego Krzyża mężczyzn i dam w Galicyi za rok 1894. Lwów: 1895, s. 75.
  44. ↑ Edward Zając: VI. Okres autonomii. 4. Rzemiosło i handel w powiecie sanockim. W: Życie gospodarcze ziemi sanockiej od XVI do XX wieku. Sanok: Stowarzyszenie Inicjowania Przedsiębiorczości, 2004, s. 146. ISBN 83-914224-9-6.
  45. ↑ Alojzy Zielecki, Struktury organizacyjne miasta, W epoce autonomii galicyjskiej, w: Sanok. Dzieje miasta, Praca zbiorowa pod redakcją Feliksa Kiryka, Kraków 1995, s. 386.
  46. ↑ Kronika. „Gazeta Sanocka”. Nr 55, s. 4, 20 kwietnia 1896. 
  47. ↑ Stefan Stefański: Cmentarze sanockie. Sanok: Polskie Towarzystwo Turystyczno-Krajoznawcze. Oddział w Sanoku, 1991, s. 22.
  48. ↑ Stefan Stefański: Cmentarze sanockie. google.com. [dostęp 2014-10-06].
  49. ↑ Stefan Stefański: Kartki z przeszłości Sanoka. Sanok: Oficyna Wydawnicza Miejskiej Biblioteki Publicznej w Sanoku, 2005, s. 25. ISBN 83-919470-9-2.
  50. ↑ Paweł Nestorowicz: Boża rola. Przyczynek do historii cmentarzy sanockich w 110-tą rocznicę konsekracji cmentarza przy ul. Rymanowskiej. Sanok: 2005, s. 52.
  51. ↑ Inwentarz Archiwum Historycznego Muzeum Historycznego w Sanoku. Nr teczki 341: Opis nagrobków przeznaczonych do odnowienia i przedstawiających wartość historyczną na cmentarzu przy ul. Rymanowskiej i Matejki w Sanoku. Muzeum Historyczne w Sanoku, s. 15.
  52. ↑ Zabytkowe nagrobki. starecmentarze.sanok.pl. [dostęp 2014-10-07].
  53. ↑ Podziękowanie. „Gazeta Sanocka”. Nr 56, s. 4, 26 kwietnia 1896. 
  54. ↑ Akta sprawy spadkowej po Włodzimierz Czemarnik - Sanok (data śmierci 14.03.1910). szukajwarchiwach.gov.pl. [dostęp 2021-11-18].
  55. ↑ Z Rady Miejskiej. „Gazeta Sanocka”. Nr 58, s. 3, 10 maja 1896. 
Źródło: „https://pl.wikipedia.org/w/index.php?title=Wasylij_Czemarnyk&oldid=72822899”