Wisła Wielka (gmina)

Z Wikipedii, wolnej encyklopedii
Wisła Wielka
gmina wiejska
1945-1954 i 1973-1975
Herb
Herb
Państwo

 Polska

Województwo

1945-1950: śląskie
1950-53: katowickie
1953-54: stalinogrodzkie
1973–75: katowickie

Powiat

pszczyński

Siedziba

Wisła Wielka

Powierzchnia (1974)

65,83[1] km²

Populacja (1974)
• liczba ludności


8.873[2]

Szczegółowy podział administracyjny (1952)
Plan gminy Wisła Wielka
Liczba gromad

4

brak współrzędnych
Kościół w Wiśle Małej

Wisła Wielka – dawna gmina wiejska istniejąca w latach 1945–1954 i 1973–1975[3] w województwie śląskim, katowickim i stalinogrodzkim. Siedzibą władz gminy była Wisła Wielka.

Gmina zbiorowa Wisła Wielka[4] powstała w grudniu 1945[5] w powiecie pszczyńskim w woj. śląskim (śląsko-dąbrowskim)[6]. Według stanu z 1 stycznia 1946 gmina składała się z 4 gromad: Wisła Wielka, Brzeźce, Studzionka i Wisła Mała[7]. 6 lipca 1950 zmieniono nazwę woj. śląskiego na katowickie[8], a 9 marca 1953 kolejno na woj. stalinogrodzkie[9].

Według stanu z 1 lipca 1952 gmina składała się z 4 gromad: Brzeźce, Studzionka, Wisła Mała i Wisła Wielka[10]. 1 stycznia 1954 do gminy Wisła Wielka przyłączono części obszaru miasta Strumień, gminy Strumień (część gromady Zabłocie) i gminy Chybie (części gromad Frelichów, Zarzecze i Chybie)[11]. Gmina została zniesiona 29 września 1954 wraz z reformą wprowadzającą gromady w miejsce gmin[12].

Jednostkę reaktywowano 1 stycznia 1973 w tymże powiecie w woj. katowickim[13]. W jej skład weszło 6 sołectw: Brzeźce, Łąka, Poręba, Studzionka, Wisła Mała i Wisła Wielka[14].

27 maja 1975 gmina została zniesiona, a jej obszar włączony do Pszczyny[15].

1 lutego 1977 Studzionkę, Wisłę Małą i Wisłę Wielką wyłączono ponownie z Pszczyny jako samodzielne wsie, tworząc z nich (oraz częściowo z obszarów zniesionych gmin Bojszowy i Kobiór[16]) nową gminę Pszczyna[17]. Brzeźce, Łąka i Poręba pozostały w obrębie Pszczyny aż do 1 stycznia 1998, kiedy to zostały włączone do gminy Pszczyna[18].

Zobacz też[edytuj | edytuj kod]

Przypisy[edytuj | edytuj kod]

  1. Wykaz powierzchni jednostek podziału terytorialnego dla potrzeb statystycznych, stan w dniu 1 I 1974. GUS, 1974
  2. Ludność miast i gmin w powiatach województwa katowickiego w 1974 roku. Stan w dniu 31 XIII, Oddział Statystyki Społecznej WUS, Katowice, 1975
  3. Od 1 grudnia 1945 do 28 września 1954 oraz od 1 stycznia 1973] do 26 maja 1975.
  4. Jako gmina jednostkowa gmina Wisła Wielka funkcjonowała także za II Rzeczypospolitej w latach 1922-1939 w powiecie pszczyńskim w woj. śląskim (Dz.U. Śl. z 1922 r. Nr 13, poz. 43).
  5. Rozporządzenie Wojewody Śląsko-Dąbrowskiego z dnia 27 listopada 1945 (Śląsko-Dąbrowski Dziennik Wojewódzki, Nr. 34, Kat, dnia 22 grudnia 1945 r.).
  6. Na podstawie ustawy z dnia 11 września 1944 o organizacji i zakresie działania rad narodowych (Dz.U. z 1944 r. nr 5, poz. 22) oraz dekretu z 23 listopada 1944 o organizacji i zakresie działania samorządu terytorialnego (Dz.U. z 1944 r. nr 14, poz. 74).
  7. Podział administracyjny województwa śląsko-dąbrowskiego wraz ze skorowidzem gmin i gromad (według stanu z dnia 1 stycznia 1946). Katowice, Wrocław: Instytut Śląski, 1947.
  8. Dz.U. z 1950 r. nr 28, poz. 255
  9. Dz.U. z 1953 r. nr 13, poz. 51
  10. Wykaz Gromad Polskiej Rzeczypospolitej Ludowej według stanu z dnia 1.VII 1952 r., PRL, GUS, Warszawa.
  11. Dz.U. z 1953 r. nr 41, poz. 187
  12. Dz.U. z 1954 r. nr 43, poz. 191
  13. Dz.U. z 1972 r. nr 49, poz. 312
  14. Uchwała Nr XX/99/72 Wojewódzkiej Rady Narodowej w Katowicach z dnia 6 grudnia 1972 r. w sprawie utworzenia gmin w województwie katowickim (Dziennik Urzędowy Wojewódzkiej Rady Narodowej w Katowicach z dnia 20 grudnia 1972 r., Nr. 12, Poz. 103)
  15. Dz.U. z 1975 r. nr 15, poz. 88
  16. Dz.U. z 1977 r. nr 3, poz. 14
  17. Dz.U. z 1977 r. nr 3, poz. 15
  18. Dz.U. z 1997 r. nr 116, poz. 742