Mikołów

Z Wikipedii, wolnej encyklopedii
Mikołów
miasto i gmina
Ilustracja
Rynek z ratuszem
Herb
Herb
Państwo

 Polska

Województwo

 śląskie

Powiat

mikołowski

Konurbacja

górnośląska

Data założenia

przed 1222 r. (pierwsza pisemna wzmianka)

Prawa miejskie

1547[1]

Burmistrz

Stanisław Piechula

Powierzchnia

79,2[2] km²

Populacja (31.12.2021)
• liczba ludności
• gęstość


41 314[3]
520 os./km²

Strefa numeracyjna

32

Kod pocztowy

43-190 do 43-197

Tablice rejestracyjne

SMI

Położenie na mapie powiatu mikołowskiego
Mapa konturowa powiatu mikołowskiego, po prawej znajduje się punkt z opisem „Mikołów”
Położenie na mapie Polski
Mapa konturowa Polski, na dole znajduje się punkt z opisem „Mikołów”
Położenie na mapie województwa śląskiego
Mapa konturowa województwa śląskiego, w centrum znajduje się punkt z opisem „Mikołów”
Ziemia50°09′49″N 18°54′14″E/50,163611 18,903889
TERC (TERYT)

2408021

SIMC

0941286

Hasło promocyjne: Mikołów – ogród życia
Urząd miejski
Rynek 16
43-190 Mikołów
Multimedia w Wikimedia Commons
Informacje w Wikipodróżach
Hasło w Wikisłowniku
Strona internetowa
BIP

Mikołów (niem. Nikolai[4]) – miasto w południowej Polsce, w województwie śląskim, siedziba władz powiatu mikołowskiego, w południowej części Górnośląskiego Okręgu Przemysłowego.

Według danych z 31 grudnia 2021 roku w Mikołowie żyje 41 314 osób[3].

Mikołów uzyskał lokację miejską w 1276 roku, ponowne nadanie praw miejskich przed 1300 rokiem[5].

Położenie[edytuj | edytuj kod]

Mikołów położony jest na Wyżynie Śląskiej, graniczy bezpośrednio od wschodu z Katowicami, od południa z Tychami, gminą Wyry, Łaziskami Górnymi i Orzeszem, od zachodu z gminą Ornontowice i gminą Gierałtowice, a od północy z Rudą Śląską. Współrzędne geograficzne centrum miasta wynoszą: 50º 10' szerokości geograficznej północnej i 18º 54' długości geograficznej wschodniej[6].

Pod względem historycznym Mikołów pierwotnie należał do Małopolski jako część kasztelanii bytomskiej, położonej w ziemi krakowskiej[7]. W 1179 kasztelanię bytomską włączono do księstwa raciborskiego i od tamtego czasu Mikołów leży na Górnym Śląsku[8].

W latach 1975–1998 miasto administracyjnie należało do województwa katowickiego.

Powierzchnia miasta wynosi 79,2 km²[2]. Miasto zajmuje 34% powierzchni powiatu.

Według danych z 2017 r. powierzchnia lasów w Mikołowie wynosiła 2147 ha[9]

Sąsiednie gminy: Gierałtowice, Katowice, Łaziska Górne, Ornontowice, Orzesze, Ruda Śląska, Tychy, Wyry.

Podział administracyjny[edytuj | edytuj kod]

Mikołów, kościół św. Mikołaja w Bujakowie
Mikołów, kościół pw. św. ap. Piotra i Pawła w Paniowach

Dzielnica:

Sołectwa:

Osiedla:

  • Osiedle Przy Plantach
  • Adama Mickiewicza
  • C.K. Norwida
  • Grunwaldzkie
  • Jana Kochanowskiego
  • Józefa Piłsudskiego
  • Juliusza Słowackiego
  • Leśna Bryza
  • Słoneczna Polana
  • Wojciecha Korfantego
  • Nowy Świat

Demografia[edytuj | edytuj kod]

31 grudnia 2018
Ogółem Kobiety Mężczyźni
osób zameldowanych na pobyt stały % osób zameldowanych na pobyt stały % osób zameldowanych na pobyt stały %
39 329 100 20 551 52,25 18 778 47,75

W samej dzielnicy i sołectwach zameldowanych było kolejno:

– Kamionka: 6 455 osób (2017),

– Borowa Wieś: 2642 osoby,

– Bujaków: 2230 osób (2022),

– Mokre: 2379 osób,

– Paniowy: 1708 osób,

– Śmiłowice: 1076 osób.

Piramida wieku mieszkańców Mikołowa w 2014 roku[10]:

Nazwa[edytuj | edytuj kod]

Nazwa miasta pochodzi prawdopodobnie od imienia Mikołaj, nie jest jednak pewne, czy pochodzi od św. Mikołaja Biskupa (najstarszy kościółek, a właściwie kapliczka, poświęcona jest św. Mikołajowi), czy też od jakiegoś dziedzica imieniem Mikołaj (po ludowemu Mikula), bogatego właściciela mieszkającego w tej okolicy w czasach powstania osady. Za drugą możliwością przemawiają dawne nazwy miasta: Miculow, Mikulau, Mikulow, Mikułów (w księgach kościelnych ta ostatnia nazwa występuje do 1824) oraz data fundacji kościoła- nastąpiła ona później niż 1222 rok[11]. W alfabetycznym spisie miejscowości na terenie Śląska wydanym w 1830 roku we Wrocławiu przez Johanna Knie miejscowość występuje pod niemiecką nazwą Nicolai[12] i polską Mikołow (org. polnisch Mikołow). Statystyczny opis Prus z 1837 roku wymienia tylko niemiecką nazwę Nikolai[13].

Istnieje również stare podanie opowiadające o początkach tego miasta, niepoparte jednak żadnymi dowodami historycznymi. Podanie opowiada o handlarzach bydłem, którzy zatrzymali się w tych okolicach na odpoczynek. W trakcie nocy nagle zachorowało całe bydło. Przerażeni handlarze zaczęli się modlić i ślubować św. Mikołajowi wybudowanie kaplicy, jeżeli święty sprawi, że bydło wyzdrowieje. Bydło rzeczywiście wyzdrowiało, a handlarze zbudowali ślubowaną kaplicę ku czci św. Mikołaja.[potrzebny przypis]

Historia[edytuj | edytuj kod]

Bazylika pw. św. Wojciecha w Mikołowie
Kamienice przy ul. Jana Pawła II (dawnej 1 Maja)
Mikołow, droga krajowa DK81 nocą

Kalendarium[edytuj | edytuj kod]

  • 1222 – pierwsza historyczna wzmianka o Mikołowie – w dokumencie wydanym przez księcia opolskiego Kazimierza I dla biskupa wrocławskiego Wawrzyńca, gdzie jako świadek wymieniony jest hrabia Andrzej, kasztelan z Mikołowa (oryg. comes Andreas, castellanus de Miculow). Świadczy to o tym, iż Mikołów pełnił już funkcje w administracji państwowej jako gród i siedziba kasztelanii.
  • 1228 – wzmianka o Mikołowie pojawiła się w dokumencie księcia opolsko-raciborskiego Kazimierza I, będącym umową z wojewodą Klemensem, gdzie jako świadek, po raz kolejny, pojawia się kasztelan mikołowski, Andrzej. Podobne wzmianki, w których występuje ów Andrzej, znajdujemy również w dokumentach z lat 1232 i 1234.
  • 1258 – w dokumentach księcia Władysława opolskiego dwukrotnie pojawia się kasztelan mikołowski imieniem Jan, syn Wernera.
  • 1265–1280 – rozbudowa miasta przez Jana z Grabia.
  • 1266 – 1 marca pierwsza wzmianka o kościele pw. św. Wojciecha w Mikołowie; biskup krakowski Paweł przebywający w Sławkowie nadał kościołowi św. Wojciecha w Mikołowie dziesięciny ze wsi Przeczyce, Toporowice i Targoszyce (dziś część Mierzęcic). Mikołów należał w tych czasach do dekanatu Sławkowskiego.
  • 1349 – 1350 – epidemia czarnej ospy[14], umiera 1/3 mieszkańców miasta.
  • 1375 – książę raciborski Jan I sprzedaje miasto Mikołów i Pszczynę z okolicami księciu opolskiemu Władysławowi Opolczykowi.
  • 1473 – w okolicach miasta zatrzymały się wojska księcia rybnickiego Wacława[15].
  • ok. 1500 – początki[14] górnictwa.
  • 1545 – cesarz niemiecki Ferdynand I nadaje miastu Mikołów prawo do urządzania jarmarków i targów tygodniowych.
  • 1547 – 27 lipca nadanie Mikołowowi ordynacji miejskiej, staraniem ówczesnego pana ziemi pszczyńskiej, barona Jana Thurzo. Od tej daty, Mikołów stał się miastem.
  • 1580 – czasy Reformacji, do Mikołowa przybywa pierwszy pastor.
  • 1630 – parafia mikołowska wraca w ręce katolików (proboszczem zostaje Tomasz Aleksander Czarniecki).
  • 1645 – miasto dotknęła klęska pożaru – świadczy o tym dokument z tegoż roku, w którym miasto Mikołów prosi urząd podatkowy we Wrocławiu o umorzenie 500 florenów zaległości podatkowych.
  • 1760 – po raz pierwszy w dokumentach pojawia się dzisiejsza nazwa miasta „Mikołów”.
  • 1794 – 20 maja największy pożar w historii miasta, centralna część miasta uległa zniszczeniu – pożar prawdopodobnie wybuchł w domu kowala Marcina Kozaka znajdującym się na rynku miasta.
  • 1837 – w Mikołowie znajdują się 2 kościoły katolickie, szkoła, 250 domów, a zamieszkuje go 2000 osób[13].
  • 1840 – L. Froehlich zakłada w Mikołowie fabrykę łyżek (przetrwała do końca stulecia).
  • 1842 – otwarto fabrykę wyrobów żelaznych i części maszyn pod nazwą huta „Maria Ludwika”.
  • 1845 – Tomasz Nowacki zakłada w Mikołowie polską drukarnię[16].
  • 1848 – w Mikołowie miała miejsce epidemia tyfusu, zmarło wówczas 20% ogółu ludności.
  • 1856 – zbudowano dworzec kolejowy w Mikołowie.
  • 1858 – zbudowano hutę[14] „Waltera” (późniejsza Fabryka Palenisk Mechanicznych).
  • 1861 – 25 września konsekracja nowego kościoła pw. św. Wojciecha, od 2008 roku, bazylika mniejsza.
  • 1862 – austriacki przedsiębiorca Carl Gustav Dittrich zakłada papiernię[17].
  • 1868 – uruchomienie gazowni miejskiej, która umożliwiła oświetlenie miasta i domów mieszkańców[17].
  • 1872 – zburzenie starego ratusza, zbudowanego tymczasowo, po wielkim pożarze w 1794 roku i zbudowanie nowego budynku w Mikołowie. Niemiecki przedsiębiorca Heinrich Koetz uruchamia największy na ziemi pszczyńskiej zakład budowy kotłów[18].
  • 1874 – Karol Miarka senior rozpoczyna działalność wydawniczą w Mikołowie.
  • 1908 – ukończenie budowy wodociągów miejskich, na które wydano ok. 250 tys. marek.
  • 1909 – uruchomiono wodociąg miejski[17].
  • 1919 – 17 sierpnia walki w mieście podczas I powstania śląskiego.
  • 1921 – plebiscyt na Górnym Śląsku; w Mikołowie większość głosów pada za Niemcami (3059 do 2434).
  • 1922 – 29 czerwca Mikołów wraz ze wschodnią częścią Górnego Śląska przyłączony do Polski.
  • 1932 – założenie na terenie podarowanym przez rolnika Józefa Bojdoła ogródków działkowych[19]; cztery lata później działki rozparcelowano i podzielono między właścicieli (obecny ROD „Krokus”; 5,8 ha)[19].
  • 1939 – 3 września wkroczenie wojsk niemieckich do miasta Mikołów.
  • 1945 – styczeń – tzw. „marsz śmierci” więźniów KL Auschwitz przez Mikołów i Borową Wieś do Gliwic
  • 1945 – 28 stycznia wkroczenie Armii Czerwonej.
  • 1954 – Mikołów zostaje włączony do powiatu tyskiego.
  • 1975 – do Mikołowa przyłączono Śmiłowice, Mokre i Paniowy.
  • 1994 – 30 grudnia przyłączenie Bujakowa[20].
  • 1998 – powstaje powiat mikołowski obejmujący Mikołów, Łaziska Górne, Orzesze, Wyry i Ornontowice.
  • 1998 – ogłoszenie św. Wojciecha patronem Mikołowa[21].
  • 2002 – przebudowa rynku w Mikołowie.
  • 2003 – założenie Śląskiego Ogrodu Botanicznego w Mikołowie.
  • 2008 – kościół św. Wojciecha staje się bazyliką mniejszą w Mikołowie.
  • 2009 – poświęcenie kościoła pw. św. Antoniego Padewskiego w Mikołowie Recie.
  • 2013 – Rozbudowa Centrum Edukacji Przyrodniczej i Ekologicznej Śląskiego Ogrodu Botanicznego w Mikołowie-etap II.
  • 2013 – odsłonięcie pomnika św. Wojciecha, patrona Polski i Mikołowa.
  • 2018 – Koronacja obrazu Matki Bożej Mikołowskiej.

Opis miasta z 1859[edytuj | edytuj kod]

Informacje pochodzące ze „Słownika geograficznego Królestwa Polskiego i innych krajów słowiańskich”, Warszawa 1885:

Mikułów al. Mikołów, niem. Nicolai, miasto okręgowe w pow. pszczyńskim na Szląsku górnym, leży na wzniesieniu 1116 st. par., na połowie drogi pomiędzy Oświęcimiem (w Galicyi) a Gliwicami, o 14 kil. od Katowic. Posiada dwa kościoły katolickie, kościół ewangielicki, synagogę, szkołę katolicką 5-klasową (529 uczniów), ewang. 1-klas. (60 ucz.) i żydowską prywatną (104 ucz.). Co do władz M. posiada: urząd miejski, urząd policyjny okręgowy, urząd pocztowy, dwóch sądziów okręgowych. Z zakładów przemysłowych istnieją tu: huty żelazne (Nicolai Hutte, Walther H., Maria Louisen H., Frohlische Loffelschmiede), wielki młyn amerykański. Kolej żelazna łącząca Racibor z Katowicami przerzyna grunta należące do miasta, na których mieści się stacya. Ludność miasta z 2752 mk. w 1834 r., wzrosła do 3059 w 1840 r., doszła do 4479 w 1861 r. Mówi ona zesputą polszczyzną. Wychodzą tu dwa pisma peryodyczne polskie dla ludu nakładem Miarki: „Katolik” i „Monika”. Początkiem miasta miało być obozowisko urządzone tu przez mołdawskich handlarzy bydła. Oni to wznieśli drewniany kościółek ś. Mikołaja (Nikołajek zwany) w miejscu, gdzie dziś stoi murowana kaplica na płn. od miasta przy drodze do st. dr. żel. Pożar ratusza w 1794 r. zniszczył archiwum miejskie, stąd przeszłość M. mało jest znaną. W Kod. dypl. Muczk. i Rzyszcz. wspomniany jest M. w dok. z 1228 r. Dochował się też dokument, w którym Mieczysław (Mieszko), ks. Opolski, jako władzca Pszczyny, potwierdza (w Rybniku 1287 r.) nadania poczynione przez Jana z Grabi kościołowi ś. Wojciecha w M. W 1547 r. baron Hans Turzo, pan na Betlemfalva i na Pszczynie, nadał M. miejską organizacyę, samorząd, sądownictwo i łączne z tem przywileje uprawy wina, warzenia piwa, tworzenia cechów, targi i jarmarki. W tej epoce M. stał się ważnem targowiskiem dla handlu bydłem, solą i wódką. Najście Szwedów w 1630 r. zadało ciężką klęskę miastu. Spustoszyli oni prócz miasta i klasztor zakonnic pod miastem stojący. O przeszłych stosunkach miasta świadczy dotąd nazwa jednej z ulic (Krakowska) i tak zwana Skotnica, będąca zapewne miejscem dawnego targowiska na bydło. Do mieszczan należy obecnie 4662 mr. ziemi, w tem 4029 mr. roli, 52 mr. ogr., 352 mr. łąk, 137 mr. pastw. i 122 zagajników. Klimat tu dość ostry skutkiem wzniesionego położenia i silnych wiatrów od Karpat wiejących. Par. kat. mikułowska posiada od 1861 r., prócz starego, nowy murowany kościół z dwoma wieżami i liczy 13926 parafian (1869 r.). Do parafii należą miejscowości: Gostyń, Wyrów, Łaziska (górne, dolne i średnie), Śmiłowica, Kamionka, Wilkowy, Panewnik, Piotrowice, Podlesie, Zarzycze, Lgota, Althammer. W obrębie parafii mieszka 745 ew. i 540 żydów. Dekanat mikułowski dyec. wrocławskiej miał 1869 r. 45158 kat., 1435 ew., 530 izr. i 8 parafii: Berun, Boischow, Chełm W., Lendzin, Mokra, M., Tychy, Woszczyce.

Informacje o stosunkach narodowościowych w połowie XIX wieku[edytuj | edytuj kod]

.Po trzech wojnach śląskich jakie miały miejsce w latach 1740–1763, między Austrią i Prusami miasto znalazło się w granicach Prus i należało do powiatu pszczyńskiego. W połowie XIX wieku zarówno w powiecie jak w samym mieście, dominowała ludność polska. Topograficzny opis Górnego Śląska z 1865 roku notuje „Das polnische Element ist im Kreise das bei Weitem vorherrschende. Unter 75.725 Einwohnern sind nur 8.413 Deutsche, 67.312 sprechen Polnisch”, czyli w tłumaczeniu na język polski „Element polski dominuje w powiecie. Spośród 75,725 mieszkańców tylko 8.413 to Niemcy, podczas gdy 67.312 mówi po polsku”[22]. Również w samym mieście było więcej Polaków niż Niemców co odnotowuje spis we fragmencie: „Sogar in den Städten ist die Bevölkerung zum großen Theile polnisch. So zählt Pless unter 3.154 Einwohnern 560 polnisch Sprechende, Nikolai sogar unter 4.479 Einwohnern deren 2.971” w tłumaczeniu „Nawet w miastach ludność w dużej części jest polska. W Pszczynie z 2.971 mieszkańców 560 mówi po polsku, a w Mikołowie z 4.479 mieszkańców jest ich aż 2.971.”[22].

Żydzi w Mikołowie[edytuj | edytuj kod]

Archiwalne zdjęcie nieistniejącej synagogi w Mikołowie

Pierwsza żydowska rodzina zamieszkała w mieście w 1640, po wydaniu, kilkanaście lat wcześniej, edyktu cesarskiego, łagodzącego politykę Habsburgów wobec Żydów. Spis ludności żydowskiej z 1691 r. wspomina o mieszkających w Mikołowie Żydach. Przez wiele lat byli jednak stosunkowo nieliczni i np. w 1758 r. miało tutaj żyć zaledwie 6 osób tego wyznania.

W latach 70. XVIII wieku władze pruskie nakazały początkowo przesiedlić wszystkich Żydów na prawą stronę Odry i to tylko na tereny wiejskie, następnie zmieniono zdanie i przyszło polecenie osiedlenia ich w miastach – w 1780 r. Mikołów został jednym z pięciu miast przesiedleńczych. W 1787 roku i to zarządzenie odwołano w obawie o skutki gospodarcze, ale liczba żydowskich mieszkańców w ówczesnym Nikolei wzrosła do 84 osób.

W 1816 r. Mikołów zbudował synagogę, a w 1854 powstała gmina żydowska, jednak była ona na tyle mała, że aż do 1931 r. funkcję rabinów pełnili kantorzy. W 1861 r. mieszkało w mieście 504. Żydów (ok. 11% społeczeństwa), istniała też żydowska szkoła, do której uczęszczało ponad 100 uczniów. W 1872 r. miejscowa gmina żydowska weszła w skład Związku Górnośląskich Gmin Synagogalnych (Oberschlesische Synagogen-Gemeinden).

Na przełomie wieków liczba Żydów spadła w wyniku emigracji do Stanów Zjednoczonych i Palestyny – spis z 1900 r. wykazał 192 osoby (na 6638 ogółu mieszkańców), a w 1910 r. 175 osób. W Mikołowie działał Izraelicki Związek Pielęgnowania Chorych i Izraelicki Związek Pogrzebowy „Chewra Kadisza”.

W czasie plebiscytu większość Żydów głosowała za pozostawieniem miasta w Niemczech, mimo ogólnego zwycięstwa tej opcji, w Mikołowie miasto włączono w granice Polski. Poskutkowało to emigracją wielu Żydów na Zachód. Z drugiej strony nastąpił napływ żydowskich obywateli z głębi Polski, głównie z Zagłębia Dąbrowskiego. Ich przyjazd spotykał się jednak z niechęcią zarówno władz miejskich, jak i zamieszkałych już w mieście członków gminy żydowskiej, których przyczyną były obawy gospodarcze, negatywny wizerunek Kongresówki w oczach mieszkańców Górnego Śląska i obawy o wzrost tendencji propolskich[23].

W 1931 r. wybrano pierwszego rabina, którym został Ajzyk Chameides. Ten jednak dojeżdżał do Mikołowa z Katowic. Liczba Żydów mikołowskich wzrosła z 74 (1928 r.) do 243 osób[24].

Po 1933 r. ruszyła następna fala żydowskich emigrantów, tym razem przyjeżdżali z rządzonych przez nazistów Niemiec na polski Górny Śląsk. Liczba uchodźców była na tyle duża, że Zwierzchność Gmin Izraelickich w Katowicach przeprowadziła zbiórkę pieniężną, aby ich wspomóc. W 1938 r. po anszlusie Austrii wielu Żydów kolejny raz opuszczało polski Górny Śląsk, obawiając się rychłego wybuchu wojny polsko-niemieckiej emigrowali na Zachód.

Po zajęciu tych terenów przez III Rzeszę mikołowskich Żydów wywieziono do getta w Sosnowcu, skąd większość 12 maja 1942 r. trafiła do obozu w Auschwitz-Birkenau[25].

Po II wojnie światowej społeczność żydowska już się w Mikołowie nie odrodziła. Stary cmentarz żydowski został zlikwidowany, na jego miejscu powstała zabudowa osiedlowa. W 1972 na polecenie ówczesnych władz miasta synagogę wysadzono w powietrze, a na miejscu powstał nowy węzeł komunikacyjny – plac 750-lecia. Jedyną pamiątką jest tzw. nowy cmentarz żydowski.

Zabytki[edytuj | edytuj kod]

Rynek w Mikołowie
Rynek w Mikołowie
Mikołów – Borowa Wieś, kościół św. Mikołaja
Mikołów, stary kościół
Mikołów, kościół św. Wawrzyńca w Mokrem
Tężnia solankowa w parku Małe Planty

Edukacja[edytuj | edytuj kod]

W mieście znajduje się[27]: [martwy link]

Gmina Mikołów jest organem prowadzącym dla 12 przedszkoli i 10 szkół podstawowych, w tym jednej z oddziałami przedszkolnymi.

Gospodarka[edytuj | edytuj kod]

Przez większą część swojej historii Mikołów był miastem handlowym, a w XX wieku miastem przemysłowym. W XX wieku w Mikołowie powstało wiele dużych zakładów przemysłowych, m.in. MiFaMa (Mikołowska Fabryka Maszyn), FPM (Fabryka Palenisk Mechanicznych), Wiromet. W Mikołowie znajduje się jedyna w Polsce i jedna z dwóch w Europie Kopalnia Doświadczalna „Barbara”. W Mikołowie położone jest wzgórze Gronie, od którego pochodzi nazwa piwa Tyskie Gronie (na wzgórzu tym znajduje się ujęcie wody dla browaru).

Wspólnoty religijne[edytuj | edytuj kod]

Mikołów, kościół parafialny MB Częstochowskiej
Mikołów, kościół ewangelicki św. Jana

Katolicyzm[edytuj | edytuj kod]

Protestantyzm[edytuj | edytuj kod]

Restoracjonizm[edytuj | edytuj kod]

Kultura[edytuj | edytuj kod]

Fontanna na rynku
  • Instytut Mikołowski – obecnie mieści się w dawnym domu rodzinnym Burmistrza Mikołowa Jana Koja (uprzednio mieścił się w mieszkaniu Rafała Wojaczka[35])
  • Mikołowskie Dni Muzyki – odbywający się w maju festiwal muzyki poważnej
  • Impresje Mikołowskie – plenery malarskie
  • Dni Mikołowa – święto miasta

Sport[edytuj | edytuj kod]

  • Aqua Plant – kryta pływalnia z dwoma basenami, jacuzzi oraz dwiema saunami.
  • Rajd Mikołowski – okręgowy rajd samochodowy rozgrywany w ostatni weekend kwietnia, połączony z wystawą pojazdów zabytkowych.
  • Mikołowski Bieg Uliczny, im. Henryka Biskupiaka, cykliczna impreza odbywająca się pod koniec września.
  • Mikołowski Rodzinny Rajd Rowerowy – rajd odbywający się na terenie powiatu mikołowskiego.
  • Otwarte Mistrzostwa Mikołowa w Kolarstwie Górskim XC – mistrzostwa odbywające się co roku w czerwcu.

Kluby sportowe[edytuj | edytuj kod]

  • AKS Mikołów – klub piłkarski (obecnie klasa okręgowa), klub szachowy, sekcja szermiercza szpada, sekcja tenisa stołowego
  • allinone Mikołów – klub bilardowy (obecnie w II lidze bilardowej, grupa 4)
  • KS Kamionka Mikołów – klub piłkarski (obecnie w klasie „A”, grupa Katowice)
  • KS Burza Borowa Wieś – prowadzi sekcje piłki nożnej (obecnie klasa okręgowa), siatkówki (III liga kobiet), tenisa stołowego i akrobatyki
  • LKS 45 Bujaków – klub piłkarski (obecnie w klasie „C”, grupa Zabrze), sekcja tenisa stołowego (obecnie Liga okręgowa mężczyzn i II Liga kobiet)
  • Orzeł Mokre – klub piłkarski (obecnie w klasie „A”)
  • LKS Strażak Mikołów – klub piłkarski (obecnie w klasie „B”), sekcja speedrowerowa (obecnie walczą o medale Drużynowych Mistrzostw Okręgu Południowego PFKS)
  • Orkan KS Kamionka – klub skata (obecnie w II lidze)
  • SSiSW Kong Sao
  • UKS Satori – klub karate, reprezentujący powiat mikołowski na arenie krajowej i międzynarodowej według zasad Karate WKF i WUKF
  • UKS Silesia Mikołów – klub koszykówki
  • UKS Trójka Mikołów
  • STS Biegaton Mikołów

Turystyka[edytuj | edytuj kod]

Szlaki turystyczne
szlak turystyczny niebieski Szlak Obrońców Polskiej Granicy

  • Trasa: Zabrze – Mikołów – Tychy

szlak turystyczny zielony Szlak Krawędziowy GOP

  • Trasa: Gliwice – Mikołów – Chełm Śląski

szlak turystyczny czerwony Szlak Bohaterów Wieży Spadochronowej

  • Trasa: Katowice – Mikołów – Chudów

szlak turystyczny żółty Szlak Okrężny wokół Gliwic

szlak turystyczny żółty Szlak Historii Górnictwa Górnośląskiego

  • Trasa: Łubianki – Mikołów – Rybnik

Szlak architektury drewnianej

  • Trasa: Bielsko-Biała – Mikołów – Żywiec

Media[edytuj | edytuj kod]

Czasopisma miejskie:

  • Gazeta Mikołowska
  • Aktualności

Telewizja internetowa:

  • Mikołów TV

Portale internetowe:

Polityka[edytuj | edytuj kod]

Obecnym burmistrzem jest Stanisław Piechula, który w ostatnich wyborach (2018 rok) uzyskał 57.98 proc. poparcie (łącznie 10 438 głosów)[37].

Przewodniczącą Rady Miejskiej Mikołowa jest Katarzyna Syryjczyk-Słomska, wiceprzewodniczącymi Remigiusz Kuś i Michał Rupik.

Przewodniczącą Rady Powiatu jest Barbara Pepke. Starostą mikołowskim jest Mirosław Duży, a jego zastępcą Tadeusz Marszolik[38].

Miasta partnerskie[edytuj | edytuj kod]

Lista miast partnerskich Mikołowa[39]:

Zobacz też[edytuj | edytuj kod]

Przypisy[edytuj | edytuj kod]

  1. ↑ Historia Mikołowa. Gmina Mikołów, 2017-10-27. [dostęp 2023-05-25].
  2. ↑ a b Statystyczne Vademecum Samorządowca 2015 Urząd Statystyczny w Katowicach.
  3. ↑ a b https://stat.gov.pl/download/gfx/portalinformacyjny/pl/defaultaktualnosci/5515/3/16/1/polski_rocznik_demograficzny_2022.pdf
  4. ↑ Die Wappen und Siegel der Deutschen Staedte: Flecken und Doerfer, Frankfurt a/Main 1898, s. 106.
  5. ↑ Robert Krzysztofik, Lokacje miejskie na obszarze Polski. Dokumentacja geograficzno-historyczna, Katowice 2007, s. 50–51.
  6. ↑ Mikołów, [w:] Encyklopedia PWN [dostęp 2022-06-09].
  7. ↑ Małgorzata Kaganiec: Herby i pieczęcie miast górnośląskich. Boguszowice, Chwałowice, Katowice, Mikołów, Murcki, Pszczyna, Radlin, Rybnik, Rydułtowy, Szopienice, Żory. Muzeum Śląskie, Katowice 2002, s. 22.
  8. ↑ Jan Natanson-Leski: Rozwój terytorialny Polski. Od czasów najdawniejszych do okresu przebudowy państwa w latach 1569–1572. Państwowe Wydawnictwo Naukowe, Warszawa 1964, s. 87.
  9. ↑ Bank Danych Lokalnych – Leśnictwo. GUS. [dostęp 2017]. (pol.).
  10. ↑ Mikołów w liczbach [online], Polska w liczbach [dostęp 2016-01-11], liczba ludności w oparciu o dane GUS.
  11. ↑ J. Sperka, Nazwa i herb miasta [w:] Mikołów. Monografia historyczna 1222-2022, red. R. Kaczmarek, J. Sperka, s.39-41.
  12. ↑ Knie 1830 ↓, s. 988.
  13. ↑ a b L. Freiherrn: Der Preußische Staat in allen seinen Beziehungen (…) Dritter Band. Berlin: Verlag von’August Hirschwald, 1837, s. 136.
  14. ↑ a b c Barbara M. Buszman, Józef P. Buszman: Przewodnik krajoznawczy – Powiat Mikołowski. Wyd. I. Katowice: Eco Consensus sp. z o.o., 2006, s. 43. ISBN 83-920987-2-2.
  15. ↑ Mariusz Dmetrecki: Dawno temu w Mikołowie – Kalendarium historyczne do 1939 roku. Wyd. I. Mikołów: Miejska Biblioteka Publiczna w Mikołowie, 2010, s. 33. ISBN 978-83-915299-9-7.
  16. ↑ Ciurlok 2018 ↓, s. 112.
  17. ↑ a b c Ryszard Szyndzielarz, Bogusław Bromboszcz: Mikołów z perspektywy 150 lat. Mikołów: Miejska Biblioteka Publiczna w Mikołowie, 2009, s. 12. ISBN 978-83-915299-4-2.
  18. ↑ Ryszard Szyndzielarz, Bogusław Bromboszcz: Mikołów z perspektywy 150 lat. Mikołów: Miejska Biblioteka Publiczna w Mikołowie, 2009, s. 11. ISBN 978-83-915299-4-2.
  19. ↑ a b Polski Związek Działkowców – Z życia ROD [online], pzd.pl [dostęp 2021-11-11].
  20. ↑ Dz.U. z 1994 r. nr 132, poz. 671.
  21. ↑ Z dziejów kościoła i parafii.
  22. ↑ a b Triest 1865 ↓, s. 564.
  23. ↑ Wirtualny Sztetl Historia cz.1.
  24. ↑ Wirtualny Sztetl Demografia.
  25. ↑ Wirtualny Sztetl – Historia cz.2.
  26. ↑ Wykaz wpisanych obiektów do rejestru zabytków w okresie od 1 stycznia 1999 r. do 16 kwietnia 2021 r.. wkz.katowice.pl. [zarchiwizowane z tego adresu (2021-04-16)]. (pol.). wkz.katowice.pl [dostęp 2021-04-16].
  27. ↑ Bank Danych Regionalnych GUS – Szkolnictwo.
  28. ↑ Bank Danych Regionalnych GUS – Wychowanie przedszkolne.
  29. ↑ a b c d e f g h i Dekanat Mikołów [online], archidiecezjakatowicka.pl [dostęp 2023-04-14].
  30. ↑ Zbory [online], baptysci.pl [dostęp 2023-04-14].
  31. ↑ Mikołów [online], luteranie.pl [dostęp 2023-04-14].
  32. ↑ Zbory Kościoła Wolnych Chrześcijan [online], kwch.org [dostęp 2023-04-14].
  33. ↑ Głoszenie Słowa Bożego [online], chrzescijanin.eu [dostęp 2023-04-14].
  34. ↑ Dane według wyszukiwarki zborów, na oficjalnej stronie Świadków Jehowy jw.org [dostęp 2018-11-27].
  35. ↑ Instytut Mikołowski.
  36. ↑ Mikołów – portal miejski mojmikolow.pl – i wiesz już wszystko! [online], mojmikolow.pl [dostęp 2018-11-21].
  37. ↑ Oficjalne wyniki wyborów samorządowych w Mikołowie – Mikołów informacje [online], mojmikolow.pl [dostęp 2018-11-21].
  38. ↑ [FOTO] Bez niespodzianki. Mirosław Duży nowym starostą mikołowskim – Mikołów informacje [online], mojmikolow.pl [dostęp 2018-11-22].
  39. ↑ Zaprzyjaźnione miasta. Urząd Miasta Mikołów. [dostęp 2021-02-20].
  40. ↑ a b c d Ryszard Szyndzielarz, Bogusław Bromboszcz: Mikołów z perspektywy 150 lat. Mikołów: Miejska Biblioteka Publiczna w Mikołowie, 2009, s. 49. ISBN 978-83-915299-4-2.

Bibliografia[edytuj | edytuj kod]

Linki zewnętrzne[edytuj | edytuj kod]

Dzielnice i sołectwa Mikołowa
Dzielnice adm. i sołectwa
Pozostałe

Herb Mikołowa

Miasta województwa śląskiego
Miasta na prawach powiatu
Miasta powiatowe
Miasta gminne

Gminy górnicze

Symbol Górnictwa

Powiat mikołowski
Miasta
Gminy wiejskie

Powiat pszczyński (1922–1975)
Przynależność wojewódzka
Miasta (1922–75*)
Gminy wiejskie zbiorowe
(1945–54 i 1973–75*)
Gromady
(1954–72)
  • * do 31 maja 1975
  • ** do 26 maja 1975
Powiat tyski (1954–1975 i 1999–2001)
  • Siedziba powiatu – Tychy
Przynależność wojewódzka
Miasta (1954–75*)
Osiedla (1954–72)
Gromady
(1954–72)
Gminy wiejskie (1973–75**)
Gminy miejskie (1999–2001 →)
Gminy wiejskie (1999–2001 →)
Legenda
  • * do 31 maja 1975
  • ** do 26 maja 1975
Gminy Górnośląsko-Zagłębiowskiej Metropolii

Źródło: „https://pl.wikipedia.org/w/index.php?title=Mikołów&oldid=73594159”